Năm 2016, Singapore liên tục đạt kết quả cao nhất trong các chương trình đánh giá học tập như TIMSS và PISA (OECD). Quốc gia châu Á mới độc lập hơn 50 năm khiến thế giới ngưỡng mộ về tầm nhìn giáo dục, trong đó có cách tuyển chọn đội ngũ giáo viên.
Chỉ người giỏi mới đủ điều kiện thi sư phạm
Dạy học là nghề được kính trọng ở Singapore, không chỉ theo truyền thống Nho giáo. Ai cũng hiểu rằng trở thành giáo viên là việc rất khó khăn và những nhà giáo cao quý đã giúp Singapore tạo ra nhiều thế hệ học sinh đạt thành tích tốt nhất thế giới.
Theo Trung tâm Giáo dục và Kinh tế quốc gia Mỹ (NCEE), Singapore xác định chọn người để đào tạo thành giáo viên từ một phần ba học sinh tốt nghiệp phổ thông đạt kết quả cao nhất. Mỗi năm, đất nước này tính toán số lượng giáo viên cần thiết và đặt chỉ tiêu thích hợp cho chương trình đào tạo sư phạm. Trung bình, chỉ có một trên tám ứng viên được chấp nhận sau quá trình tuyển chọn gắt gao.
Những người trúng tuyển phải đạt số điểm ít nhất là ở giữa thang điểm của kỳ thi A-level - kỳ thi khó nhất đối với học sinh Singapore. Ngoài ra, họ phải trải qua những buổi phỏng vấn nghiêm ngặt, tập trung vào phẩm chất cá nhân của một giáo viên giỏi, đánh giá sâu về thành tích học tập, những đóng góp cho trường và cộng đồng.
Chỉ có một cơ sở đào tạo giáo viên ở Singapore là Viện Giáo dục quốc gia (NIE), bao gồm cả chương trình cử nhân và bằng cấp sau đại học. NIE nằm trong Đại học Công nghệ Nanyang - một trong những trường đại học uy tín nhất cả nước. Hầu hết thí sinh có một bằng cử nhân về môn sẽ dạy trước khi nộp đơn ứng tuyển, sau đó phải hoàn thành một trong những chương trình đào tạo sư phạm tại NIE và vượt qua bài kiểm tra trình độ đầu vào để trở thành giáo viên.
Có nhiều chương trình đào tạo phụ thuộc trình độ của ứng viên, kéo dài từ hai đến bốn năm. NIE tập trung vào sư phạm và kết nối giữa các môn học chứ không đào tạo chuyên sâu trong một môn cụ thể. Điều này có nghĩa bạn không thể trở thành giáo viên ở Singapore mà không đạt trình độ cao ở môn sẽ dạy, đồng thời trải qua ít nhất một năm được hướng dẫn đầy đủ về nghiệp vụ sư phạm. Chương trình được cập nhật liên tục để phản ánh nhu cầu thay đổi của hệ thống giáo dục Singapore.
Trong quá trình đào tạo, các giáo viên tương lai nhận được khoản trợ cấp hàng tháng tương đương 60% lương khởi điểm giáo viên, đồng thời học phí của họ được Bộ Giáo dục chi trả. Sau khi hoàn thành chương trình, họ phải cam kết làm việc ba năm trong ngành.
Lương cạnh tranh với các ngành nghề khác
Mặc dù mức lương cơ bản của nghề giáo ở Singapore không cao nổi bật so với nhiều quốc gia có thành tích tốt nhưng đủ để học sinh cân nhắc khi lựa chọn nghề nghiệp. Bộ Giáo dục theo dõi mức lương của giáo viên so với các ngành nghề khác, điều chỉnh phù hợp để đảm bảo tính cạnh tranh.
Theo dữ liệu mới nhất của website khảo sát lương Payscale (Mỹ), một giáo viên trung học cơ sở ở Singapore kiếm trung bình khoảng 42.000 USD mỗi năm, mức cao nhất khoảng 72.000 USD.
Mức trung bình của giáo viên trung học phổ thông là 45.000 USD, tối đa 65.000 USD. Trong 5-10 năm đầu tiên ở vị trí này, tiền lương tăng khá nhanh chóng.
Với mức thưởng dao động từ 2.200-15.000 USD đối với giáo viên trung học cơ sở và 890-33.000 USD đối với giáo viên trung học phổ thông, thu nhập của giáo viên tại Singapore khá hấp dẫn.
Những khoản thưởng này được xác định thông qua hệ thống đánh giá nghiêm ngặt mỗi năm trên toàn quốc ở 16 lĩnh vực, bao gồm đóng góp của giáo viên cho trường và cộng đồng. Giáo viên xuất sắc có cơ hội kiếm tiền thưởng lưu dụng (khoản khích lệ nhằm giữ chân người giỏi), dao động 10.000-36.000 USD mỗi 3-5 năm một lần và tiền thưởng năng suất có thể lên đến 30% tiền lương cơ bản.
Sau những năm đầu tiên, việc tăng lương phụ thuộc vào quá trình thăng tiến. Hệ thống quản lý hiệu quả giáo dục (EPMS) quyết định một giáo viên có đủ điều kiện để thăng chức hay không. Giáo viên được kỳ vọng thiết lập và đạt được các mục tiêu cá nhân trong công việc, thể hiện trình độ cải thiện bằng các phiếu đánh giá năng lực qua quan sát kỹ năng giảng dạy.
Phát hiện sớm tiềm năng lãnh đạo
Theo Asia Society, giáo viên Singapore có 100 giờ đào tạo chuyên môn mỗi năm. Họ được tiếp cận với nhiều cơ hội phát triển nghề nghiệp. Bộ Giáo dục và NIE cung cấp học bổng cho các giáo viên muốn có bằng thạc sĩ hoặc tiến sĩ tại Singapore hoặc ở nước ngoài, toàn thời gian hoặc bán thời gian.
Các trường học ở Singapore hoạt động với niềm tin lãnh đạo kém là lý do chính của thất bại giáo dục. Do đó, chất lượng lãnh đạo trường học rất được coi trọng. Đội ngũ lãnh đạo xuất phát từ giáo viên đạt tiêu chuẩn cao, được tuyển chọn và bồi dưỡng từ sớm.
Quy trình đào tạo rất gắt gao, trong đó có sáu tháng nghiên cứu về kỹ năng lãnh đạo ở NIE.
Trường học là gánh xiếc, giáo viên là nghệ sĩ tài giỏi
Làm việc trong môi trường giáo dục hàng đầu đồng nghĩa áp lực của giáo viên không hề nhỏ. Gắn bó cuộc sống với nghề giáo mang lại nhiều niềm vui nhưng cũng không ít trách nhiệm nặng nề. CNA Insider (Singapore) từng phỏng vấn bà Deborah Chai, người quyết định nghỉ việc sau 15 năm làm giáo viên dạy tại trường trung học cơ sở Ngee Ann. Bà nhận định: “Trường học thật sự là một gánh xiếc, trong đó giáo viên là những nghệ sĩ biểu diễn tài giỏi”.
Giải thích về nhận định này, bà cho biết giáo viên có thể thức đến 2h sáng, làm việc vào cuối tuần, dành rất nhiều thời gian ngoài giờ cho công việc để mang đến bài giảng tốt nhất. Ben Khor, trưởng bộ môn mỹ thuật phải dành tổng cộng 48 tiếng để chuẩn bị bài cho các lớp học ở trường.
“Tôi yêu thích việc tương tác với học sinh. Động lực trong lớp học là điều bạn không thể mua được ở bất cứ đâu. Đó là những mối quan hệ được xây dựng trong rất nhiều năm”, bà nói. Tuy nhiên, nếu có một điều cần thay đổi, bà muốn lớp học có quy mô nhỏ hơn, bởi “bạn không thể giảng dạy chất lượng cho 40 đứa trẻ”.
