Lễ cúng Tất niên nhằm ghi nhận kết thúc năm cũ và chuẩn bị bước sang năm mới, là cách thức bày tỏ sự biết ơn đối với tổ tiên đã phù hộ trong suốt một năm và cũng là dịp để con cháu quây quần, đoàn tụ sau những ngày làm ăn xa nhà.
Với ý nghĩa đó, lễ cúng Tất niên luôn giữ được vị trí quan trọng và được tổ chức trong các gia đình Việt mỗi khi chia tay năm cũ.
Ý nghĩa của cúng tất niên
Tất niên còn gọi là lễ Tất niên hay tiệc Tất niên là một nghi thức nhằm đánh dấu kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang năm mới. Đây là phong tục tập quán lâu đời và mang nét đẹp văn hóa của người Việt Nam.
Lễ tất niên được tiến hành vào chiều ngày cuối cùng của năm. Vào ngày này, mọi người thường quây quần bên nhau, tổ chức tiệc mừng, văn nghệ để tổng kết, nhìn lại một năm đã qua, cùng đón giao thừa và mừng năm mới. Mọi người tận hưởng bầu không khí ấm cúng và tràn ngập niềm vui bên cạnh các thành viên trong gia đình sau một năm tất bật học tập, làm việc và chạy đua với cuộc sống.
Mâm cúng tất niên gồm những gì?
Mâm cơm cúng tất niên mặn hoặc chay với đầy đủ các món ăn ngày Tết, được chế biến thơm ngon tinh khiết, bày biện đầy đặn, trang nghiêm.
Trái cây, hoa, nhang đèn, bình hoa
Gạo, muối, trà,rượu, nước lọc, giấy tiền vàng mã.
Bánh kẹo, trầu cau, chè, xôi, cháo trắng, chả lụa.
Tam sên, gà ta, heo sữa quay, bánh bao, bánh chưng/bánh tét.
Bài cúng Tất niên, văn khấn cúng Tất niên
Văn khấn cúng Tất niên cúng cộng đồng Gia Thần – Thần Linh
Nam mô A Di Đà Phật ( 3 lần ) .
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con Kính lạy Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con Kính lạy Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Con Kính lạy Ngài đương niên Giáp Thìn Sở Vương Hành Khiển, Hỏa Tinh chi Thần, Biểu Tào Phán quan Con Kính lạy Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại vương.
Con kính lạy các Ngài Ngũ phương, Ngũ đế, Ngũ nhạc thánh đế, Nhị thập tứ khí phần quan, Địa mạch thần quan, Ngũ phương long mạch linh thần Trung Ương linh thần, Thanh Long linh thần, Chu tước linh thần, Huyền Vũ linh thần Bạch Hổ linh thần cai quản. Con kính lạy Ngũ phúc gia thần Phúc Thần, Lộc Thần, Thọ thần, Khang Thần, Ninh thần.
Con Kính lạy Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Con kính lạy các ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Hôm nay là ngày... tháng Chạp năm Ất Tỵ. Tín chủ chúng con là:... Ngụ tại:...
Trước Án tọa kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Nay là ngày… tháng Chạp, chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh cụ soạn, sửa lễ Tất niên, dâng cúng Thiên Địa, Tôn Thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư Linh.
Theo như thường lệ Tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị Tôn Thần, Liệt vị Gia tiên, bản xứ tiền hậu Chủ hương linh, giáng lâm án tọa, phù thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ cho toàn gia, lớn bé trẻ già, bình an thịnh vượng. Độ cho chúng con mọi duyên thuận lợi, công việc hanh thông. Người người được chữ bình an, tháng ngày được hưởng phần lợi lộc. Âm phù - Dương trợ, sở nguyện tòng tâm. Bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Giãi tấm lòng thành, cúi xin chứng giám...
Nam mô a di Đà Phật! (3 lần).
Văn khấn cúng tất niên cộng đồng gia tiên chư vị tiên linh thường cúng ở ban án thờ trong nhà:
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần).
Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.
Con Kính lạy Đức đương lai hạ sinh Di Lặc Tôn Phật.
Con Kính lạy Hoàng Thiên hậu Thổ chư vị tôn Thần.
Con Kính lạy Ngài đương niên Giáp Thìn Sở Vương Hành Khiển, Hỏa Tinh chi Thần, Biểu Tào Phán quan Con Kính lạy Ngài bản cảnh Thành Hoàng chư vị đại vương.
Con kính lạy các Ngài Ngũ phương, Ngũ đế, Ngũ nhạc thánh đế, Nhị thập tứ khí phần quan, Địa mạch thần quan, Ngũ phương long mạch linh thần Trung ương linh thần, Thanh Long linh thần, Chu tước linh thần, Huyền Vũ linh thần, Bạch Hổ linh thần cai quản. Con kính lạy Ngũ phúc gia thần Phúc Thần, Lộc Thần, Thọ thần, Khang Thần, Ninh thần.
Con Kính lạy Ngài bản xứ Thần linh Thổ địa. Con kính lạy các ngài Địa Chúa Long mạch Tôn Thần và tất cả các Thần linh cai quản trong khu vực này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại dòng họ:… nguyên quán tại...
Hôm nay là ngày... tháng Chạp năm Ất Tỵ. Tín chủ (chúng) con là:... Ngụ tại:...
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Hôm nay là ngày Tất niên chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên địa Tôn thần, phụng hiến tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuệ trừ cáo tế cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật phù hộ cho toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận.
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy)
Nam mô a di Đà Phật! (cúi lạy).
* Thông tin mang tính tham khảo, chiêm nghiệm!
