Ông Nguyễn Đức Ứng (SN 1932), trú tại tổ 6, phường Pom Hán, TP Lào Cai. Vụ án này từng một thời gây chấn động dư luận và khiến không ít người cảm thấy hoang mang vì kẻ thủ ác chưa sa lưới.
Án mạng kinh hoàng
Sáng 11/8/2012, là một ngày không thể nào quên với chị Đỗ Thị Minh Hoa. Đã nhiều năm trôi qua nhưng những hình ảnh khủng khiếp của ngày định mệnh ấy vẫn còn ám ảnh chị. Khoảng 9 giờ 30 phút’ sáng 11/8, vợ chồng chị Hoa lên nhà ông bà ngoại tại tổ 6, phường Pom Hán chơi thì phát hiện có nhiều vết máu ở sân và nền nhà. Chị Hoa chạy vào nhà thì thấy trên giường, bà ngoại chị là Nguyễn Thị Bích (70 tuổi) bị thương nặng, đang ngắc ngoải trong vũng máu. Lần theo vết máu từ sân lên phía nhà cũ thì thấy ông ngoại (Nguyễn Đức Ứng) đã chết trong vườn sau nhà. Chị Hoa hoảng loạn hô hoán người dân xung quanh đến ứng cứu và nhanh chóng báo cáo sự việc cho cơ quan chức năng.
Chị Hoa cho biết, ông bà ngoại ở với nhau, con cháu đều ở quanh đấy, chỉ cách khoảng 100m. Khi sự việc xảy ra, hàng xóm không phát hiện điều gì bất thường. Ông bà không thù oán gì với ai, mặc dù nhiều tuổi nhưng ông Ứng sức khỏe vẫn tốt, nhanh nhẹn, minh mẫn. Khả năng kẻ xấu đột nhập vào nhà khoảng rạng sáng để cướp tài sản, vì khi đó cổng đã mở, nếu ban đêm thì bao giờ ông bà cũng khóa cổng...
Sau khi sự việc xảy ra, gia đình đã đưa cụ Bích đi cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa số 2 Lào Cai. Các bác sĩ cho biết, nạn nhân được đưa đến với thương tích rất nặng: chấn thương sọ não, gãy xương má, gãy tay phải, giập lá lách. Bệnh nhân sẽ phải phẫu thuật. Mặc dù vết thương không còn chảy máu nhưng cụ Bích có tiền sử bệnh cao huyết áp và tiểu đường nên việc điều trị khá phức tạp.
Cơ quan chức năng Công an tỉnh Lào Cai đã nhanh chóng vào cuộc. Bà Bích nhờ việc được cấp cứu kịp thời đã giữ được tính mạng nhưng mang thương tật lên đến 73%. Quá trình kiểm tra hiện trường cho thấy, đồ đạc trong nhà ông Ứng bị xáo trộn rất nhiều, có dấu hiệu của việc bị xâm phạm. Tiếp theo đó, quá trình lấy thông tin từ nạn nhân cho thấy, một số các tài sản giá trị trong nhà đã bị mất, vì vậy, Cơ quan Công an đã có đủ cơ sở để đưa ra nhận định đây là một vụ giết người, cướp của có chủ đích.
Một điều khá may mắn là bà Bích vẫn còn sống nên đã cung cấp cho cơ quan Công an nhiều thông tin có giá trị. Theo lời khai báo của nạn nhân thì buổi sáng xảy ra án mạng, hai vợ chồng bà sau khi thức giấc, ăn sáng thì bất ngờ có hai thanh niên lạ mặt đột nhập. Chúng đã dùng dao tấn công ông Ứng cho đến khi tử vong, tiếp đó chúng xả dao chém bà Bích. Thấy nạn nhân đã gục hẳn, không cử động nên chúng không ra tay nữa mà lục soát đồ đạc trong nhà. Vì bị tấn công quá bất ngờ nên gia đình ông Ứng không kịp hô hoán người dân xung quanh đến ứng cứu.
Theo lời miêu tả thì hung thủ là hai thanh niên có tuổi đời còn rất trẻ và là người lạ mặt. Ngoài việc nói sơ qua một số nét của hung thủ, nạn nhân hoàn toàn không thể miêu tả một cách chính xác dung mạo hay những đặc điểm nhân dạng quan trọng.
Như bóng chim, tăm cá...
Nắm được thông tin vụ việc, lãnh đạo Công an tỉnh Lào Cao đã chỉ đạo các lực lượng nhanh chóng nhập cuộc điều tra, truy tìm hung thủ. Trung tá Bùi Mạnh Tài, Phó Trưởng phòng Kỹ thuật hình sự - Công an tỉnh Lào Cai cho biết, lực lượng khám nghiệm hiện trường phát hiện một số vệt màu nâu đỏ nghi là máu lẫn một số sợi tóc ngoài cổng. Chếch sang bên góc đông nam phát hiện thêm một chiếc dép xốp màu xanh đã cũ.
Mở rộng hiện trường lên bậc thang hướng về căn nhà cũ, lực lượng chức năng phát hiện một chiếc xà beng, bên cạnh là một gói giấy bên trong có 7 tờ tiền polymer mệnh giá 50.000 đồng. Trong nhà cũng thu được một số dấu vết vân tay nghi của hung thủ để lại. Tất cả các dấu vết, vật chứng được chuyển về cơ quan điều tra để phục vụ việc truy tìm hung thủ. “Chúng tôi nhận định, có thể hung thủ đã đánh ông Nguyễn Đức Ứng ở cổng và sau đó di chuyển xác theo lối bậc thang bên phải ngôi nhà, ra phía vườn sau. Hung thủ đã cố tìm cách xóa dấu vết, hành vi phạm tội tại hiện trường”, Trung tá Bùi Mạnh Tài nói.
Tuy nhiên, công tác điều tra gặp nhiều khó khăn khi thông tin nhân chứng rất mờ nhạt, không có nguồn tin cơ sở chuẩn xác. Trước tình hình này, Phòng PC45 đã kết hợp với nhiều lực lượng khác để sớm xác định được danh tính hung thủ. Ngay trong đêm xảy ra vụ án, lực lượng điều tra đã tiến hành rà soát các đối tượng nghi vấn trên địa bàn. Một nhóm cán bộ điều tra phối hợp với công an phường Pom Hán tiến hành điều tra nhân khẩu, hộ khẩu trên địa bàn để xem có đối tượng nào lạ mặt gần đây xuất hiện hay không. Nhóm khác kiểm tra các nhà hàng, tụ điểm cờ bạc trái phép, karaoke bởi đây có thể là nơi các đối tượng đến thụ hưởng tài sản cướp được.
Qua quá trình phân tích hiện trường và vật chứng để lại, ban chuyên án nhận định vết máu trên hiện trường có thể vừa là của nạn nhân và của cả hung thủ. Như vậy, giữa nạn nhân và hung thủ đã có sự vật lộn, xô xát. Và chính hung thủ cũng có thể bị thương nhẹ. Vì thế, một tổ trinh sát khác tổ chức kiểm tra tất cả các phòng khám tư nhân, trung tâm y tế trên địa bàn, xem có bệnh nhân nào đến chữa chạy vết thương vào thời điểm xảy ra án mạng hay không. Tại phường Pom Hán, ban chuyên án đã cho triệu tập gần 200 đối tượng nghiện hút lên để điều tra. Đây là những đối tượng thuộc diện tình nghi cao nhất có thể gây ra vụ giết người, cướp của tại gia đình ông Nguyễn Đức Ứng. Tuy nhiên, khi tiến hành rà soát, tiến hành xác minh thì tất cả các đối tượng này đều có bằng chứng ngoại phạm.
Ròng rã trong gần hai năm từ khi án mạng xảy ra, lực lượng điều tra kiên trì rà soát mở rộng nhiều địa bàn khác nhau. Các trinh sát âm thầm mở rộng địa bàn rà soát sang các huyện thị khác nhau để có thể sớm tìm ra kẻ tình nghi. Tuy nhiên, gần 2 năm sau ngày vụ án xảy ra, manh mối vẫn còn là một điều bí ẩn, công tác điều tra gần như không thu được kết quả nào khả quan. Thiếu tá Nguyễn Văn Hùng - Phó Trưởng phòng CSĐTTP về TTXH - Công an tỉnh Lào Cai cho biết thêm, thời gian này có một số đối tượng vì mục đích cá nhân, cung cấp thông tin sai sự thật, sai về đối tượng tình nghi gây án, khiến lực lượng điều tra mất rất nhiều thời gian, công sức xác minh.
Lộ diện kẻ sát nhân
Rất nhiều đối tượng nghi vấn được cơ quan chức năng xem xét, thẩm vấn. Nhưng hung thủ thực sự gây ra cái chết cho ông Nguyễn Đức Ứng vẫn nằm ngoài tầm kiểm soát của cơ quan điều tra. Theo Đại úy Giàng A Sánh - Đội trưởng Đội trọng án, Phòng CSĐTTP về TTXH - Công an tỉnh Lào Cai thì đây là một chuyên án phức tạp, hung thủ gây án đã có kế hoạch lẩn trốn hết sức tinh vi nên việc tìm ra manh mối gặp vô vàn khó khăn. Sau hơn một năm, lực lượng điều tra đã nhận định, hung thủ chắc chắn là người từ nơi khác đến nên người dân mới không nhận diện được. Gần hai năm sau, từ một nguồn tin bí mật, ban chuyên án để tâm đến dãy phòng trọ của công nhân mỏ gần nhà nạn nhân. Đây là một trong những điểm nghi vấn quan trọng nhất mà từ đầu ban chuyên án đã bỏ lọt.
Mở rộng phạm vi vụ án ra hàng loạt các địa phương khác, đến cuối tháng 4/2014, Công an tỉnh Lào Cai đã nắm được danh tính hai nghi phạm số một là Hoàng Văn Khuê, sinh ngày 5/5/1991, trú tại thôn Tân Tiến, xã Gia Phú, huyện Bảo Thắng và Phạm Thanh Dương, sinh ngày 28/6/1995, trú tại khu phố III, thị trấn Tằng Loỏng, huyện Bảo Thắng. Cơ sở để cơ quan điều tra đưa hai đối tượng này vào diện tình nghi là có nguồn tin cho biết chúng đã có mặt ở gần hiện trường vào ngày gây án. Các đối tượng rất xảo quyệt và có thủ đoạn đối phó với cơ quan điều tra ngay từ sau khi xảy ra vụ án. Khi phát hiện lực lượng công an và tổ dân phố đến kiểm tra các dãy phòng trọ gần đó thì đối tượng đã khóa cửa đi khỏi địa bàn. Do vậy, lực lượng điều tra tưởng rằng không có người ở nhà nên không vào kiểm tra. Từ đó, đã bỏ sót đối tượng ở giai đoạn điều tra ban đầu.
Cơ sở điều tra cũng cho biết, Khuê và Dương có liên quan đến một số tài sản được cho là của gia đình ông Ứng mà chúng đã cướp đi và được đưa đi tiêu thụ. Tuy nhiên, để đưa ra quyết định bắt giữ, Công an tỉnh Lào Cai vẫn cần thêm một số các bằng chứng, tài liệu khác để có thể củng cố được hồ sơ. Trên nguyên tắc không bắt nhầm, bắt là phải có căn cứ, lực lượng điều tra tiếp tục tiến hành thu thập những thông tin liên quan đến hai đối tượng này để tiến hành rà soát. Đến đầu tháng 5/2014, Cơ quan điều tra đã có đủ cơ sở để chứng minh việc Khuê và Dương là hung thủ đã gây ra vụ giết người, cướp của tại nhà ông Ứng. Tiến hành bắt giữ hai đối tượng này về trụ sở để đấu tranh mở rộng, bước đầu cả hai đều khăng khăng chối tội và khẳng định không có liên quan đến án mạng kia...
Tuy nhiên, khi lực lượng điều tra đưa ra những tài liệu xác thực, đặc biệt là về các vấn đề thời gian bất minh, các vật chứng liên quan, Khuê và Dương đã phải cúi đầu nhận tội. “Khi bắt Khuê về cơ quan điều tra hắn có thái độ rất bình thường như không có chuyện gì xảy ra. Ban đầu, hắn chối bỏ toàn bộ hành vi phạm tội của mình. Tuy nhiên, qua đấu tranh với đối tượng trước những bằng chứng không thể chối cãi được, trong đó có việc lấy mẫu tóc và da để xét nghiệm ADN, Khuê biết mình không thể thoát tội. Hắn đã thừa nhận toàn bộ hành vi giết ông Ứng, cướp tài sản”, Đại úy Giàng A Sánh cho hay.
Qua lời khai của hai đối tượng này cho thấy Dương và Khuê học cùng với nhau tại Trường Trung cấp nghề Công ty Apatit Việt Nam. Tháng 2/2012 Khuê bỏ học do nghiện ma túy, vì thiếu tiền tiêu xài nên chúng đã rủ nhau đi từ huyện Bảo Thắng lên TP Lào Cai với mục đích sẽ trộm cắp tài sản. Khi đi qua nhà ông Ứng, thấy trong nhà chỉ có hai ông bà già nên chúng đã vào trong hòng trộm cắp.
Tuy nhiên, do bị phát hiện nên Khuê và Dương đã tấn công rồi sát hại ông Ứng và chém trọng thương bà Bích, lục soát rồi cướp đi một số tài sản có giá trị. Sau khi gây án, cả Khuê và Dương đều về nhà và không gây ra bất kỳ vụ việc nào. Tưởng rằng sau hai năm vụ án đã bị chôn vùi, Dương và Khuê đã lọt tội nhưng cuối cùng chúng vẫn bị bắt giữ. “Lưới trời lồng lộng, thưa mà khó lọt”, hai kẻ thủ ác cuối cùng cũng đã nhận được sự trừng trị đích đáng của pháp luật.
