Đồng USD mất địa vị thống trị toàn cầu
Quan sát viên Farid Zakaria mới đây đã đưa ra một dự đoán mà Washington không hề mong muốn trên kênh truyền hình CNN rằng, Hoa Kỳ sẽ phải đối mặt với khủng hoảng kinh tế có quy mô chưa từng thấy, khi đồng USD mất địa vị thống lĩnh thị trường toàn cầu.
Theo ông, cuộc khủng hoảng Ukraine dẫn đến quan hệ với Nga đã “chạm đáy”, song hành cùng lối tiếp cận ngày càng đối đầu của Washington với Trung Quốc, đã khơi dậy cơn bão táp hoàn hảo, trong đó cả Moscow và Bắc Kinh đều đẩy nhanh nỗ lực đa dạng hóa tách khỏi đồng USD.
Ông Zakaria dẫn lời nhà đầu tư Ruchira Sharma nhận xét rằng, điều bất thường là trong cuộc khủng hoảng tài chính hiện nay, đồng USD đang suy yếu thay vì mạnh lên như trước đây.
Như vậy, người dân Mỹ nên lo lắng dần là vừa, bởi các chính trị gia ở Washington không sửa soạn từ bỏ những “tất xấu cố hữu” về địa - chính trị vốn đã hình thành từ lâu do niềm tin và sự ỷ lại vào sức mạnh vượt trội của thế giới đơn cực, đã dần trở thành dĩ vãng.
Các quan chức hàng đầu của Nhà Trắng đã quen với tình trạng bội chi mà không quan tâm đến thâm hụt ngày càng lớn. Nợ quốc gia của Hoa Kỳ đã tăng gần gấp 5 lần trong 20 năm qua, còn Cục Dự trữ Liên bang đã nhiều lần cứu trợ nền kinh tế Mỹ bằng con đường thao túng không lành mạnh.
Chuyên gia Zakaria nhắc nhở rằng, tất cả những điều đó cũng dựa trên nền tảng là vị thế độc tôn của đồng USD trong mấy thập kỷ qua, nhưng nếu đồng dollars Mỹ mất đi sức mạnh thao túng toàn cầu thì Hoa Kỳ ắt phải đối mặt với đòn trừng phạt chưa từng thấy về kinh tế.
Nga-Trung loại bỏ dollars Mỹ trong thanh toán
Trước ông Farid Zakaria, giáo sư Robert Rabil, nhà khoa học chính trị tại Đại học Florida Atlantic (FAU) viết trong bài báo đăng trên cổng thông tin Brunobertez của Pháp rằng, cuộc khủng hoảng Ukraine đã làm suy yếu vị thế của đồng dollars Mỹ và củng cố nhận thức toàn cầu rằng hệ thống đa cực phù hợp hơn với thế giới hiện nay.
Hiện nay, USD là loại tiền tệ chủ yếu, phần lớn các giao dịch tài chính trên thế giới đều được thực hiện bằng đồng tiền này. Tuy nhiên kể từ năm 2000 nhiều quốc gia đã cố gắng “thoát khỏi” việc sử dụng nó trong thanh toán quốc tế.
Những nỗ lực này gần đây đã tăng tốc độ khi nhiều quốc gia NATO hỗ trợ Ukraine và áp đặt các biện pháp trừng phạt chưa từng có tiền lệ đối với Nga, dẫn đến việc Nga, Trung Quốc và một số nước khác đã chuyển sang thanh toán bằng các đồng tiền khác, chủ yếu là nội tệ của họ.
Nghiêm trọng hơn, Hội nghị thượng đỉnh BRICS lần thứ 14 vào tháng 6/2022 đã thảo luận việc phát triển một loại tiền dự trữ quốc tế mới. Vào tháng 3/2022, Liên minh Kinh tế Á-Âu (EAEU) cũng đã đạt được thỏa thuận về nhu cầu phát triển loại tiền quốc tế mới.
Ông Rabil cho biết, hiện nay, Nga đã biến đồng Nhân Dân Tệ của Trung Quốc thành đồng tiền dự trữ trên thực tế, còn Iran bắt đầu sử dụng đồng Rial và đồng Rúp của Nga trong trao đổi thương mại với Moskva.
Ngoài ra, Trung Quốc đã phát triển chiến lược đưa hợp đồng giao dịch dầu thô giao sau trên cơ sở Nhân Dân Tệ và thanh toán hàng nhập khẩu bằng đồng tiền của mình, thay vì USD.
Trên thực tế, Trung Quốc và Saudi Arabia đang tích cực đàm phán để Riyadh định giá một phần lượng dầu của mình bán cho Bắc Kinh bằng đồng Nhân Dân Tệ.
Đây là một trong những mục tiêu chính trong chuyến thăm gần đây của Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tới Riyadh, giáo sư cho biết.
Gần đây, các chuyên gia kinh tế được hãng tin Mỹ Bloomberg phỏng vấn đã thừa nhận rằng, các nhà đầu tư hàng đầu thế giới đang đặt cược vào cửa đồng dollars Mỹ sẽ tiếp tục suy yếu hơn, bắt đầu từ nửa cuối năm 2003, đồng USD sẽ bắt đầu suy yếu mạnh.
Theo họ, đợt tăng giá của đồng tiền Mỹ gần như đã kết thúc, USD đang suy yếu do chu kỳ tăng lãi suất chính của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (FED) đã kết thúc.
Các nền kinh tế khác trên thế giới cũng đang dần bắt kịp Mỹ, dẫn đến việc các loại tiền tệ quốc gia khác sẽ mạnh lên, nên đồng tiền của Mỹ sẽ tiếp tục yếu đi.
