Để những khó khăn này, rút ngắn khoảng cách chất lượng GD xem ra những thầy cô giáo nơi đầy còn quá nhiều việc phải làm.
Vô vàn khó khăn
Theo thống kê của tổ chức Cứu trợ Trẻ em cho biết: Tỉ lệ nhập học ở cấp tiểu học của trẻ em dân tộc Kinh tại địa phương đạt ở mức cao là 95% trong khi tỉ lệ này giảm xuống còn 71% đối với trẻ em dân tộc Dao và H’mông. Điều này nói lên sự bất bình đẳng lớn về chất lượng giáo dục, khiến trẻ DTTS đạt kết quả học tập thấp hơn và thiếu cơ hội làm giàu cho tương lai của mình.
Bà Lò Thị Thời, Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Tỉnh Điện Biên cho biết: So với các trẻ đồng trang lứa người Kinh, trẻ DTTS đang theo học tại các trường tiểu học có điểm số Tiếng Việt và Toán thấp hơn hẳn. theo chuẩn quốc gia dành cho trẻ 3 – 5 tuổi, các em cần biết 40% trong tổng số 29 chữ cái trong bảng chữ cái. Tuy nhiên, trẻ DTTS chỉ có thể nhận biết cao nhất là 20% số lượng chữ cái. Do vậy, chỉ có 6 – 10% số trẻ học hết lớp 3 có thể trả lời câu hỏi bằng một câu tiếng Việt đầy đủ. (Khảo sát Đầu kì, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em, 2010).
Cùng với đó, các em cũng gặp nhiều khó khăn khi tiếp xúc với các khái niệm trừu tượng như cộng, trừ, nhân, chia, đếm và xác định phương hướng… Kết quả là, nhiều trẻ DTTS không thể đọc, viết thành thạo khi các em học hết tiểu học.
Tại hầu hết các thôn bản hẻo lánh là địa bàn sinh sống của các nhóm DTTS, cơ sở hạ tầng của trường học thường không đảm bảo chất lượng. Tại xã Mường Luân và Phì Nhừ, huyện Điện Biên đông (Điện Biên), trường học thường cũ nát và không có các trang thiết bị vệ sinh tối thiểu. Mái nhà dột nát trong mùa mưa, trang thiết bị của trường không đảm bảo và số lớp học không đủ để phục vụ số lượng học sinh của trường.
Mặc dù các giáo viên đã cố gắng hết sức để tạo ra một môi trường học tập tích cực, thế nhưng nguồn vốn cũng như năng lực chuyên môn hạn chế đã cản trở các thầy cô rất nhiều trong việc cung cấp một nền giáo dục chất lượng.
Hầu hết các thầy cô không được cung cấp các phương pháp sư phạm và tài liệu phù hợp để giao tiếp với trẻ DTTS và giảng dạy trong môi trường văn hóa phù hợp với các em hơn. Vì vậy, các thầy cô ít có cơ hội để phát triển chuyên môn. Hơn nữa các nhà trường thường thiếu các nguồn lực cần có, bởi vậy tự tin cũng như năng lực để áp dụng các chương trình giảng dạy và lôi kéo sự tham gia của cộng đồng DTTS cũng còn hạn chế.
Sự hỗ trợ quý báu
Trước những khó khăn về giáo dục ở Điện Biên Đông, Bộ GD&ĐT cũng như Tổ chức Cứu trợ trẻ em Việt Nam đã có những hỗ trợ về giáo dục nhằm giúp trẻ em DTTS có cơ hội được đến trường.
Cụ thể, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em giúp đỡ về cơ sở vật chất và nâng cao chất lượng giáo dục cho các trẻ em người Mông, Dao, Thái và Lào tại xã Phì Nhừ và xã Mường Luân tại huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên. Cùng với đó, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em còn hỗ trợ thêm cho cả các đối tượng là phụ huynh và giáo viên của trường trực tiếp tham gia vào việc nâng cao chất lượng giáo dục.
Theo bà Lê Thị Thùy Dương – Quản lý chương trình Giáo dục – của Tổ chức Cứu trợ trẻ em Việt Nam cho biết: " Để đối phó với những thách thức phải đối mặt về chất lượng giáo dục cho trẻ em DTTS, Tổ chức Cứu trợ Trẻ em - Văn phòng đại diện tại Việt Nam đã chỉ rõ trong Kế hoạch Chiến lược Quốc gia giai đoạn năm 2016 – 2018: Hỗ trợ thúc đẩy giáo dục chất lượng cho trẻ em DTTS.
Để thực thi kế hoạch này, chúng tôi đang thực hiện dự án “Tạo cơ hội bình đẳng trong giáo dục cho trẻ em DTTS” tại huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên. Dự án này tập trung vào việc xây dựng năng lực giáo viên trong việc giải quyết các rào cản ngôn ngữ và văn hóa mà trẻ em DTTS phải đối mặt trong việc tiếp cận với học tập trong hệ thống giáo dục chính quy".
Điện Biên Đông được Chính phủ liệt kê là một trong 61 huyện nghèo nhất ở Việt Nam, trong tổng số hơn 500 huyện trên cả nước, và nằm trong danh sách ưu tiên của Chính phủ và các nhà tài trợ. Tỷ lệ hộ nghèo trong huyện vượt quá 50%, với DTTS chiếm hơn 95% dân số. các dân tộc chính là Mông, Dao, Lào và Thái.
