Bằng một trong những sắc lệnh hành pháp đầu tiên sau khi nhậm chức, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đình chỉ viện trợ cho bất kỳ quốc gia và tổ chức nào khác.
Trong bối cảnh đó, câu hỏi đặt ra là liệu điều này có đe dọa Ukraine hay không - quốc gia đã nhận được 66,5 tỷ USD viện trợ vũ khí từ Hoa Kỳ kể từ năm 2022.
Văn bản có tựa đề "Đánh giá lại và sắp xếp lại viện trợ nước ngoài của Hoa Kỳ" nêu rõ rằng tất cả các cơ quan chính phủ và đơn vị chịu trách nhiệm về các chương trình hỗ trợ phát triển của Mỹ phải tạm dừng mọi cam kết và khoản thanh toán mới trong thời gian 90 ngày.
Quyết định gia hạn sẽ chỉ được đưa ra sau khi tiến hành kiểm tra nhằm xác minh việc tuân thủ lợi ích của Hoa Kỳ và số phận của chúng sẽ phụ thuộc vào quyết định của Bộ trưởng Ngoại giao.
Chương trình viện trợ phát triển của Hoa Kỳ là một loại riêng biệt, hỗ trợ sự phát triển kinh tế, xã hội và chính trị của các quốc gia và tổ chức. Theo thuật ngữ do chính phủ Mỹ ban hành, viện trợ bằng vũ khí cho Ukraine được coi là hỗ trợ an ninh - điều mà sắc lệnh của ông Trump, nói một cách công bằng là không bị chạm tới.
Điều này nghĩa là về mặt hình thức, sắc lệnh của ông Trump không ảnh hưởng đến viện trợ quân sự cho Ukraine. Nhưng nó cũng có thể tác động đến bất kỳ loại hỗ trợ nào khác. Đặc biệt là khoản tiền mà Kyiv nhận thông qua USAID để khôi phục cơ sở hạ tầng bị hư hại.
Đồng thời, tình hình viện trợ của Mỹ cho Ukraine hiện đang là vấn đề chung. Đáng lưu tâm nữa là chính quyền cựu Tổng thống Joe Biden đã không thể “hoàn thành” toàn bộ số tiền đã lên kế hoạch cho năm tài chính 2024.
Gói hàng mới nhất được công bố vào ngày 9 tháng 1 theo chương trình PDA, theo quyền rút trang bị của tổng thống, tức là vũ khí được lấy trực tiếp từ kho dự trữ để giao.
Hiện nay chương trình còn lại 1,05 tỷ USD phân bổ cho năm 2024 và 2,8 tỷ USD khác được hoàn trả do lỗi tài chính. Và số tiền theo chương trình USAID, với đơn đặt hàng vũ khí từ các nhà sản xuất, đã được sử dụng hết trước ngày 30 tháng 12.
Nhưng vấn đề chính thậm chí không phải là vẫn còn tiền trong tài khoản PDA, mà cụ thể đối với năm tài chính 2025 của Hoa Kỳ (bắt đầu vào ngày 1 tháng 10 năm 2024), Washington vẫn chưa có ngân sách được phê duyệt, và không có gì đáng nói trong dự án của ông Trump về việc giúp đỡ Ukraine bằng vũ khí.
Với tình hình trên, về nguyên tắc thì Kyiv vẫn có thể nhận thêm viện trợ quân sự từ Mỹ, nhưng điều này phụ thuộc hoàn toàn vào "tâm trạng" của ông Donald Trump.
