Trang bị bậc nhất
Kết luận trên nằm trong Báo cáo Cán cân quân sự (The Military Balance) năm 2023 của Viện nghiên cứu chiến lược quốc tế có trụ sở ở London (Anh). Vấn đề nghiêm trọng với Lục quân Mỹ đã được thảo luận tại một hội nghị của Hiệp hội Hàng không Mỹ.
Theo báo cáo, Quân đội Mỹ hiện có phi đội trực thăng quân sự lớn nhất thế giới. Trong đó, lực lượng mặt đất có hơn 700 trực thăng tấn công AH-64 Apache, khoảng 2200 trực thăng vận tải quân sự hạng trung UH-60 Black Hawk với nhiều biến thể khác nhau và 450 chiếc CH-47 Chinhook hạng nặng. Ngoài ra còn có hàng trăm chiếc trực thăng hạng nhẹ khác.
Lầu Năm Góc đã tích cực sử dụng máy bay quân sự trong các cuộc xung đột vũ trang trong các cuộc chiến và điểm xung đột trong quá khứ.
Tuy có đội trực thăng hùng hậu nhưng một trong những vấn đề chính của đội máy bay trực thăng trong Lục quân Mỹ chính là tuổi của thiết bị khi hầu hết trong số chúng đều có thời gian hoạt động hàng chục năm.
Do hoạt động liên tục trên khắp thế giới, tình trạng kỹ thuật của máy móc gây ra những lo ngại nghiêm trọng. Vấn đề lớn tiếp theo là đội ngũ kỹ thuật hiện không đủ năng lực sửa chữa và nâng cấp số lượng lớn trực thăng đã khá cũ như vậy.
Trong khi máy bay trực thăng thế hệ mới sẽ không được đưa vào trang bị sớm hơn những năm 2030. Do đó, phi đội trực thăng Mỹ vẫn phải kéo dài thời gian hoạt động trong vài thập kỷ tới.
"Trực thăng Apache và Black Hawk sẽ vẫn phục vụ trong ít nhất 30-40 năm. Điều tương tự cũng áp dụng cho CH-47 Chinook. Chúng sẽ bị loại khỏi biên chế vào năm 2060 và chúng sẽ được đưa vào bảo tàng giống như UH-1 Huey, OH-58 Kiowa Warrior và AH-1 Cobra", Tham mưu trưởng Lục quân James McConville nói tại hội nghị.
Cùng với đó, Thiếu tướng Quân đội Mac McCurry nhấn mạnh rằng trong tương lai đội máy bay quân đội có thể không nhiều như hiện nay. Một mô hình hiện đại hơn sẽ thay thế một số máy bay trực thăng thế hệ trước đang hoạt động cùng một lúc.
Hiện tại, Lầu Năm Góc đang chờ các chương trình phát triển công nghệ tiên tiến bước vào giai đoạn thử nghiệm các nguyên mẫu được sản xuất.
Thay thế Black Hawk
Dự án được thiết kế để thay thế máy bay vận tải quân sự UH-60 Black Hawk trong quân đội, được gọi là Máy bay tấn công tầm xa tương lai. Các hãng Sikorsky, Boeing và Bell Textron đã giành được hợp đồng kể từ năm 2019.
Hiện Bộ Quốc phòng Mỹ đã chọn dự án động cơ cánh quạt nghiêng V-280 Valor làm giải pháp thay thế cho Black Hawk. V-280 là sự giao thoa giữa máy bay trực thăng và máy bay cánh cứng.
Đây là loại máy bay cánh quay với động cơ quay. Khi cất cánh khỏi mặt đất, chúng hoạt động như những cánh quạt của trực thăng và trong chuyến bay, chúng được xoay về phía trước cung cấp lực kéo giúp máy bay di chuyển nhanh hơn đáng kể trực thăng truyền thống.
Valor đáp ứng tất cả các yêu cầu của quân đội. Trong các chuyến bay thử nghiệm, nguyên mẫu đầu tiên đã tăng tốc lên 560 km/h. Với tốc độ đạt được, Valor sẽ trở thành máy bay trực thăng chiến đấu nhanh nhất thế giới.
Phạm vi được công bố của một chuyến bay thẳng là khoảng bốn nghìn km, gần gấp đôi so với Black Hawk. Tức là, trong khi các phi công UH-60 đang tìm nơi hạ cánh do thiếu nhiên liệu thì V-280 sẽ hoàn thành nhiệm vụ chiến đấu và trở về căn cứ mà không gặp vấn đề gì.
Cùng với tốc độ, tầm xa hoạt động ấn tượng, Valor có thể chở tới 11 lính dù với đầy đủ trang bị.
Lựa chọn tiếp theo
Chương trình thứ hai thiên về thực hiện nhiệm vụ tấn công là Máy bay trinh sát tấn công tương lai (máy bay trinh sát và tấn công đầy triển vọng). Mục tiêu là để thay thế AH-64 Apache và OH-58 Kiowa hạng nhẹ gần đây đã nghỉ hưu.
Vào tháng 3 năm 2020, quân đội đã chọn những ứng cử viên là Bell Textron với dự án Bell 360 Invictus và Sikorsky/Lockheed Martin với trực thăng Raider X. Một mô hình ba chiều của Invictus đầy hứa hẹn đã được trình chiếu cho các nhà báo vào năm 2019.
Nguyên mẫu chuyến bay sẽ được giới thiệu trong năm nay. Được biết, phương tiện vận tải dân sự Bell 525 Relentless, đã tăng tốc lên 306 km/h trong các cuộc thử nghiệm.
Máy bay trực thăng sẽ có thiết kế nhỏ gọn. Động cơ được phát triển bởi các kỹ sư của General Electric theo chương trình động cơ Turbine - GE T901. Kiến trúc kiểu T700 trên Apache sẽ được giữ nguyên nhưng sức mạnh sẽ tăng 50 phần trăm.
Một tính năng khác của Invincible là một cặp cánh, khi bay ở một số tốc độ nhất định sẽ tăng lực nâng thêm 50%. Vũ khí sẽ được giấu trong thân máy bay, điều này sẽ cải thiện các đặc tính khí động học và giảm khả năng hiển thị của radar.
Trong năm 2023, dự kiến hoàn thiện nguyên mẫu Raider X từ Sikorsky/Lockheed Martin. Máy bay trực thăng này được chế tạo theo sơ đồ ban đầu, được gọi là Sikorsky X2. Máy bay bay được thiết kế với hai cánh quạt đồng trục quay ngược chiều có đường kính 12 mét cung cấp khả năng nâng và bay ở tốc độ thấp. Trong khi động cơ kiểu chân vịt đẩy ở đuôi sẽ giúp máy bay bay với tốc độ cao.
Dự kiến, một chiếc trực thăng có trọng lượng cất cánh ít nhất sáu tấn sẽ đạt tốc độ 460 km/h. Trần bay thực tế lên tới 3 km. Dù bay với tốc độ cực nhanh nhưng Raider X vẫn giữ lại tất cả các khả năng của máy bay trực thăng thông thường. Ví dụ, nó vẫn có thể bay treo, lùi hoặc xoay tròn... Vũ khí chính là pháo tự động ba nòng 20 mm.
Nâng cấp
Ngoài những chương trình thay thế đầy triển vọng trong tương lai, việc nâng cấp và hiện đại hóa cũng được đánh giá rất cấp bách với Mỹ. Lầu Năm Góc đã nghiên cứu kinh nghiệm sử dụng trực thăng của quân đội Nga trong xung đột tại Ukraine và cho rằng, khi đối mặt với hệ thống phòng không đủ mạnh, máy bay trực thăng có hiệu quả rất hạn chế.
Đến năm 2024, quân đội Mỹ sẽ nhận được trang bị bổ sung để tăng khả năng sống sót của thiết bị - cải tiến áo giáp, tác chiến điện tử và hệ thống phòng thủ trên không.
Kế hoạch trước mắt của bộ chỉ huy lực lượng mặt đất là thay thế động cơ trên Apache và Diều hâu đen bằng động cơ mạnh hơn. Boeing dự định lắp đặt một giá treo thứ ba trên AH-64 để mang thêm đạn dược. Họ cũng muốn lắp đặt một bệ pháo mới, giúp nó có thể bắn trúng mục tiêu cả ngày lẫn đêm một cách chính xác hơn.
Sikorsky/Lockheed Martin muốn cung cấp cho bộ hệ thống điện tử hàng không các khả năng bổ sung với các yếu tố trí tuệ nhân tạo. Nhiều thao tác do phi công thực hiện sẽ được tự động hóa để tăng hiệu quả hoạt động và chiến đấu.
Đối với những chiếc CH-47 Chinook sẽ được nâng cấp với hệ thống cánh quạt mới để tăng khả năng tải trọng. Nhưng để hoàn thành được kế hoạch, Lầu Năm Góc cần phải đạt được mức tăng ngân sách vốn đã tăng cao.
