Từ giải thưởng quốc tế đến hành trình quảng bá văn hóa Việt

Sau khi giành giải Tư tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế (ISEF 2025), Lê Minh Hiếu - Trường THPT Quảng Trị (Quảng Trị) tiếp tục chinh phục ước mơ và vinh dự là 1 trong 16 đại biểu của thanh niên Việt Nam tham gia chương trình “Tàu thanh niên Đông Nam Á - Nhật Bản (SSEAYP 2026)”.

Mang trí tuệ vươn ra thế giới

Giữa tháng 5/2025, em Lê Minh Hiếu cùng bạn học Cao Trung Quân (Trường THPT Quảng Trị) mang đến niềm vui lớn đối với ngành Giáo dục Quảng Trị khi giành được giải Tư tại Hội thi Khoa học kỹ thuật quốc tế, tổ chức tại Columbus, Ohio, Mỹ. Hai em đại diện cho học sinh miền đất có truyền thống hiếu học, chịu thương, chịu khó Quảng Trị mang đến sân chơi thế giới dự án đầy tính nhân văn, hướng đến những người khuyết tật.

Dự án “Xe lăn tự hành hỗ trợ người mắc bệnh xơ cứng teo cơ một bên trong di chuyển và giao tiếp” của Quân và Hiếu dày công nghiên cứu, dưới sự hướng dẫn của thầy Lê Công Long. Sản phẩm với ưu thế nổi trội là tích hợp thiết bị đeo ở đầu sử dụng công nghệ Gaze Tracking để theo dõi chuyển động đồng tử, giúp người bệnh điều khiển xe lăn và giao tiếp. Dự án xe lăn thông minh hỗ trợ người khuyết tật của 2 học sinh tỉnh Quảng Trị là một trong 3 dự án của học sinh Việt Nam, được Ban tổ chức trao giải Tư.

Quân và Hiếu đã thể hiện niềm đam mê nghiên cứu khoa học từ sớm. Năm lớp 10, hai em giành giải Khuyến khích với dự án “Hệ thống cảnh báo, chống trộm thông minh” tại cuộc thi Khoa học Kỹ thuật cấp tỉnh.

Chia sẻ về ý tưởng, Hiếu cho biết, các em đã tìm hiểu về căn bệnh xơ cứng teo cơ một bên, sau khi tình cờ biết qua mạng xã hội, từ đó hình thành ý tưởng chế tạo thiết bị hỗ trợ người bệnh. Từ chiếc xe lăn thông thường, các em lắp đặt thêm hệ thống giúp người bệnh di chuyển và giao tiếp thông qua đồng tử mắt và các thao tác khác bằng bộ điều khiển. Từ thời điểm nảy ra ý tưởng đến khi hoàn thiện sản phẩm mất khoảng 9 tháng.

Sau khi đạt giải Nhất cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc gia, dự án của 2 em được Bộ GD&ĐT lựa chọn đưa sang Mỹ dự thi. Đây là sân chơi lớn, với sự tham gia của học sinh nhiều nước trên thế giới. Minh Hiếu nói rằng, hội thi tạo cơ hội cho các em giao lưu, thi tài với học sinh trên toàn cầu. Đặc biệt, các em được phát huy khả năng nghiên cứu, trí tuệ của mình với các nước khác.

Vượt qua nhiều dự án, sản phẩm của 2 em Minh Hiếu và Trung Quân được trao giải Tư, trở thành sản phẩm thứ 2 của học sinh Quảng Trị đạt giải ở sân chơi khoa học kỹ thuật quốc tế.

“Thành tích ấy là niềm vui, niềm vinh dự rất lớn của 2 em và nhà trường. Để đạt được kết quả này là nhờ sự động viên, hỗ trợ của thầy cô, Ban giám hiệu nhà trường và Hội đồng chuyên môn đã giúp đỡ các em thực hiện tốt phần thi của mình”, Minh Hiếu chia sẻ.

Bắc “nhịp cầu” kết nối văn hóa

Lê Minh Hiếu là học sinh năng động, nhiệt huyết tham gia các hoạt động của Đoàn trường. Em cũng đạt nhiều thành tích trong hoạt động xã hội, được Tỉnh Đoàn Quảng Trị tặng Bằng khen. Đó cũng là động lực, là cơ hội để em tiếp cận các hoạt động khác.

Em Hiếu chia sẻ: “Từ nhỏ em từng có ước mơ được đi nhiều nước, giao lưu với nhiều bạn học ở nước ngoài. Chương trình Tàu Thanh niên Đông Nam Á - Nhật Bản là hoạt động được em nhắm tới qua những người quen. Nhưng yêu cầu, các thanh niên tham gia trong độ tuổi từ 18-30 nên em chưa có cơ hội. Năm nay, em đã đủ tuổi để tham gia chương trình nên quyết tâm không bỏ lỡ cơ hội đến với mình. Em đã nộp đơn tham dự và hoàn thành các cuộc phỏng vấn”.

Minh Hiếu vui mừng chia sẻ, năm nay em đạt 2 “dấu mốc” quan trọng là được tham gia cuộc thi Khoa học kỹ thuật quốc tế tại Mỹ và chọn tham gia chương trình Tàu Thanh niên Đông Nam Á - Nhật Bản. Đây là cơ hội để em trải nghiệm, học hỏi và mang hình ảnh về mảnh đất, con người Việt Nam nói chung, Quảng Trị nói riêng đến với bạn bè quốc tế.

Hiếu có nhiều kinh nghiệm tham gia các hoạt động xã hội, vốn tiếng Anh... nên phần nào có lợi thế để vượt qua các vòng phỏng vấn của Ban tổ chức. Theo Hiếu, sau khi nộp đơn tham dự, kê khai hồ sơ, em phải viết bài luận với nội dung do Ban tổ chức yêu cầu. Để hoàn thiện bài luận, em mất thời gian hơn 1 tuần, chủ yếu viết bằng tiếng Anh. Sau đó, em phải đợi 1 tháng mới có kết quả. Vào cuối tháng 6, em vào TP Hồ Chí Minh để tham gia phỏng vấn.

Hiếu cho biết, cuộc phỏng vấn rất gắt gao, với nhiều ứng viên. Trong cuộc phỏng vấn, ban tổ chức hỏi nhiều thông tin từ thời sự, chính trị, văn hóa. Ngoài ra, thí sinh tham gia phải thể hiện được tài năng của mình.

Trải qua các vòng tuyển chọn nghiêm túc và cạnh tranh trên toàn quốc, 16 đại biểu chính thức đã được lựa chọn từ hàng ngàn ứng viên tiềm năng, đến từ nhiều tỉnh thành, ngành nghề và lĩnh vực khác nhau.

Lê Minh Hiếu chia sẻ: “Em đã lên kế hoạch và dự định riêng cho chuyến đi. Em sẽ tận dụng cơ hội để giao lưu, học hỏi từ thanh niên trong nước và khu vực. Từ đó, có thêm góc nhìn đa dạng qua môi trường đa văn hóa. Tham gia chuyến đi, em sẽ giới thiệu về mảnh đất và nét văn hóa đặc trưng Quảng Trị đến bạn bè quốc tế”.

Cô Lương Thị Ngọc Diệp (Trường THPT Quảng Trị) - giáo viên chủ nhiệm nhận xét, Lê Minh Hiếu là học sinh năng động và sáng tạo, đam mê nghiên cứu khoa học. Trong 3 năm học tại trường, em là học sinh tiêu biểu và đạt nhiều giải thưởng mang về thành tích cho bản thân và nhà trường. Em cũng là tấm gương sáng cho tất cả học sinh trong lớp và toàn trường noi theo.

“Việc Hiếu được chọn là gương mặt đại diện của thanh niên Quảng Trị tham gia Tàu Thanh niên Đông Nam Á - Nhật Bản là niềm tự hào của tập thể lớp và nhà trường. Hy vọng, qua chuyến đi em sẽ là người truyền cảm hứng, trở thành cầu nối chuyển tải những hình ảnh về mảnh đất con người Quảng Trị nói riêng và Việt Nam nói chung đến với bạn bè thế giới”, cô Lương Thị Ngọc Diệp cho hay.