Trường PTDT Nội trú Bắc Bình: Chăm sóc đời sống và giữ lửa văn hóa cho học sinh

Từ chính sách hỗ trợ đến "ngôi nhà" đủ đầy

Trường PTDT Nội trú Bắc Bình, nằm tại thôn Bình Tiến, xã Bắc Bình, tỉnh Lâm Đồng, là một địa chỉ giáo dục đặc biệt.

Được thành lập từ năm 1994, nhà trường đã trở thành ngôi nhà chung của biết bao thế hệ học sinh đồng bào dân tộc thiểu số. Với địa bàn tuyển sinh rộng lớn, bao gồm các dân tộc K’ho, Rắc Lây, Chăm, Tày, Nùng, Mường, Hoa… thuộc các xã khó khăn của huyện Bắc Bình, tỉnh Bình Thuận (cũ), sứ mệnh của trường không chỉ dừng lại ở việc dạy chữ.

Trong khuôn viên rộng gần 11.000 m2, là một hành trình chăm sóc toàn diện – chăm sóc từ bữa ăn, giấc ngủ, sức khỏe thể chất đến việc nuôi dưỡng, gìn giữ ngọn lửa văn hóa trong tâm hồn mỗi học sinh .

Bà Lâm Lư Nữ Bích Thuỷ, Hiệu trưởng nhà trường, chia sẻ, công tác chăm sóc học sinh nội trú là một nhiệm vụ tinh tế, đòi hỏi sự thấu hiểu và tình thương chân thành . Học sinh phần lớn xa gia đình từ khi còn rất nhỏ, mang theo nỗi nhớ nhà, sự bỡ ngỡ và cả những khác biệt về văn hóa, ngôn ngữ .

"Vì vậy, mục tiêu hàng đầu của nhà trường là phải tạo ra một môi trường an toàn, ấm áp như gia đình. Các em đến đây không chỉ để học kiến thức, mà còn để được yêu thương, được phát triển trọn vẹn về nhân cách và tự hào về nguồn cội của mình", cô Thủy nói .

Một trong những yếu tố then chốt giúp học sinh yên tâm học tập chính là sự quan tâm của Nhà nước thông qua các chế độ, chính sách đặc thù . Nếu như trước đây, các em được hưởng chế độ theo Thông tư 109/2009, thì bắt đầu từ năm 2025, Nghị định 66/2025/NĐ-CP mang lại những hỗ trợ thiết thực và toàn diện hơn . Theo đó, ngoài việc được trang bị đầy đủ đồ dùng học tập, sách vở, và quần áo, mỗi học sinh còn nhận được học bổng hàng tháng tương đương 80% mức lương cơ bản, 15kg gạo/tháng .

Học sinh bước ra từ mái trường này không chỉ mang theo hành trang kiến thức, mà quan trọng hơn, là mang theo lòng tự hào, tình yêu với bản sắc dân tộc, sẵn sàng trở thành những công dân ưu tú, góp phần xây dựng quê hương mình.

Bà Lâm Lư Nữ Bích Thuỷ, Hiệu trưởng Trường PTDT Nội trú Bắc Bình.

Khoản hỗ trợ này được nhà trường sử dụng để tổ chức bếp ăn tập thể, đảm bảo cho các em ba bữa ăn nóng hổi, đủ chất dinh dưỡng mỗi ngày .

Bà Thủy bộc bạch: "Bữa ăn nội trú không chỉ là câu chuyện no bụng. Đó là sự đảm bảo về sức khỏe thể chất, là nền tảng để các em có đủ năng lượng tiếp thu tri thức. Chúng tôi luôn ý thức rằng, chăm sóc tốt một bữa ăn cũng chính là đang thực hiện trách nhiệm giáo dục" .

Sự quan tâm không dừng lại ở vật chất. Nhờ sự đầu tư của các cấp, trường đã được sửa chữa, nâng cấp tương đối khang trang, sạch đẹp. Các khu vực được bố trí hợp lý, từ phòng ở, nhà ăn đến khu vui chơi, tạo nên một quang cảnh sư phạm thoáng đãng, đáp ứng yêu cầu của đổi mới giáo dục.

Nhưng có lẽ, sự đủ đầy lớn nhất mà các em nhận được chính là sự quan tâm của các thầy cô. Ở trường nội trú, thầy cô vừa là người dạy dỗ, vừa là người cha, người mẹ thứ hai, chăm sóc các em mỗi khi cảm sốt, từ tô cháo, bịch thuốc đến ly nước chanh. Ngoài ra, các thầy cô còn lắng nghe tâm tư, giải quyết khúc mắc và định hướng tương lai, giúp xóa tan mặc cảm để các em tự tin hòa nhập và phát triển.

Sứ mệnh giữ lửa bản sắc

Tại Trường PTDT Nội trú Bắc Bình, việc dạy kiến thức phổ thông và việc bảo tồn văn hóa dân tộc được xem là hai nhiệm vụ song song, không thể tách rời . Giáo dục tri thức là nhiệm vụ, nhưng giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc cho các em mới là sứ mệnh .

Nhà trường tiên phong xây dựng mô hình giáo dục trải nghiệm lồng ghép văn hóa dân tộc bài bản và sáng tạo . Đầu tiên là việc xây dựng "Góc văn hóa dân tộc" – một "bảo tàng sống" trưng bày các hiện vật, trang phục, nhạc cụ để học sinh tham quan, tìm hiểu .

Bên cạnh đó, Câu lạc bộ "Văn-Thể-Mỹ" là nơi các em chia sẻ phong tục, tập luyện các điệu múa Chăm, Raglai hay chơi trò chơi dân gian . Điểm nhấn đặc sắc nhất là "Ngày hội Văn hóa các Dân tộc" thường niên với các hoạt động cắm trại, thi nấu cơm lồ-ô, nhảy sạp và trình diễn trang phục . Văn hóa dân tộc còn được "thẩm thấu" vào sinh hoạt thường ngày như mặc trang phục truyền thống khi chào cờ, nghe kể chuyện về các anh hùng dân tộc, hay khuyến khích giao tiếp bằng tiếng mẹ đẻ .

Sự giao thoa văn hóa tuyệt vời tại đây giúp học sinh học cách tôn trọng sự khác biệt . Để tăng cường trải nghiệm, trường còn tổ chức các chuyến đi thực tế đến các làng nghề truyền thống và mời nghệ nhân về truyền nghề .

Trưởng thành từ "ngôi nhà chung"

Minh chứng rõ nét nhất cho sự thành công của mô hình giáo dục này chính là sự trưởng thành trong nhận thức và tình cảm của chính các em học sinh.

Em Lư Nguyễn Hà Ny, học sinh lớp 8/1 chia sẻ, học tập và sinh hoạt tại trường nội trú đã mang đến cho Ny nhiều trải nghiệm ý nghĩa và đáng nhớ. Từ những ngày đầu còn bỡ ngỡ, lo lắng khi phải xa gia đình, đến nay Ny đã dần quen với nếp sống tập thể, biết tự lập hơn và cảm nhận được nhiều điều tốt đẹp nơi mái trường này.

Theo Ny, ở trường nội trú, học sinh được thầy cô quan tâm, chăm sóc chu đáo từ việc học tập đến ăn uống và cả tinh thần. Giờ học trên lớp luôn được thầy cô hướng dẫn tận tình, giúp chúng em hiểu bài và ngày càng tiến bộ hơn. Buổi tối học bài có sự giám sát và hỗ trợ của giáo viên, giúp học sinh hình thành thói quen học tập nghiêm túc và có kế hoạch.

Bên cạnh đó, bếp ăn của trường luôn chuẩn bị những bữa ăn đầy đủ, đảm bảo dinh dưỡng, giúp mỗi học sinh yên tâm học tập và sinh hoạt. Các hoạt động văn nghệ, thể thao, rèn luyện kỹ năng cũng giúp chúng em thư giãn, gắn kết và trưởng thành hơn mỗi ngày.

Ở trường nội trú, mỗi ngày với em đều là một hành trình mới – hành trình của sự nỗ lực, biết ơn và trưởng thành. Nhờ môi trường nội trú kỷ luật, an toàn và đầy tình thương, chúng em tự thấy mình đã trưởng thành hơn, biết sống ngăn nắp, biết quan tâm đến bạn bè và biết cố gắng vì mục tiêu của bản thân.

“Em mong rằng mình sẽ ngày càng học tốt hơn, rèn luyện tốt hơn để sau này trở thành người có ích cho gia đình và xã hội. Em ước mơ mai sau có thể thành tài, góp sức nhỏ bé của mình để xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu đẹp”, em Ny tâm sự.

Những suy nghĩ của Hà Ny cũng chính là niềm tự hào và động lực để Trường PTDT Nội trú Bắc Bình tiếp tục sứ mệnh: Vừa là nơi đào tạo tri thức, vừa là nơi giữ lửa văn hóa.