Buổi sáng: Ban Chấp hành Trung ương Đảng làm việc tại tổ, thảo luận về Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Uỷ viên Bộ Chính trị, Uỷ viên Ban Bí thư, Uỷ viên Ban Chấp hành Trung ương; về việc thành lập các tiểu ban chuẩn bị Đại hội XIII của Đảng.
Buổi chiều: Ban Chấp hành Trung ương Đảng làm việc tại Hội trường, tiếp tục thảo luận về các nội dung nêu trên.
Trong phát biểu khai mạc Hội nghị Trung ương 8, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã có nhiều chủ trương, quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, gần đây nhất là Quy định số 47 của Ban Chấp hành Trung ương khoá XI về những điều đảng viên không được làm; Quy định số 101 của Ban Bí thư khoá XI về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp; Quy định số 55 của Bộ Chính trị khoá XII về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên và nội dung này cũng đã được đề cập ở nhiều nghị quyết, chỉ thị, quy định khác của Đảng.
Nhờ có những chủ trương, quy định đúng đắn và kịp thời đó, ý thức trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên đã từng bước được nâng lên, tạo sự chuyển biến tích cực về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tác phong làm việc; ý thức tổ chức kỷ luật và đoàn kết nội bộ. Việc thực hiện các chủ trương, quy định của Đảng đã góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương của Đảng; nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ chức đảng, đảng viên; góp phần ngăn chặn, đẩy lùi suy thoái, tham nhũng, tiêu cực, củng cố niềm tin của cán bộ, đảng viên và nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng.
Tuy nhiên, kết quả thu được còn hạn chế, chưa đạt mục tiêu, yêu cầu đề ra. Công tác lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện vẫn còn bất cập, hiệu quả chưa cao, chưa tạo được sức lan toả lớn. Nhiều cán bộ, đảng viên, trong đó có cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp chưa xác định rõ trách nhiệm và chưa thật sự gương mẫu trong rèn luyện, giữ gìn phẩm chất, đạo đức, lối sống, tác phong với những biểu hiện như nói không đi đôi với làm, nói nhiều làm ít, có cán bộ còn trục lợi, tham nhũng, lãng phí, tiêu cực; đặc biệt có cán bộ lãnh đạo cấp cao, cả đương chức và nghỉ hưu, đã vi phạm nghiêm trọng kỷ luật của Đảng, pháp luật của Nhà nước, gây dư luận xấu trong cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Để khắc phục tình trạng nêu trên và tiếp tục đẩy mạnh việc đề cao trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, Bộ Chính trị đã thống nhất rất cao xin kiến nghị với Ban Chấp hành Trung ương xem xét, ban hành một quy định mới về vấn đề này. Nội dung của bản quy định cần cụ thể, dễ hiểu, dễ nhớ và dễ kiểm tra, giám sát. Dự thảo quy định đã nêu 9 nội dung yêu cầu từng đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương phải gương mẫu đi đầu thực hiện và 9 nội dung phải nghiêm khắc với bản thân và kiên quyết chống.
Trong dự thảo Tờ trình của Bộ Chính trị về “Quy định trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương” được đưa ra thảo luận tại Hội nghị Trung ương 8, khóa XII có 4 điều.
Mục đích nhằm đưa việc nêu gương trở thành việc làm tự giác, thường xuyên và nếp văn hóa của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương, góp phần quan trọng xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh…
Đáng chú ý, Điều 2 Dự thảo nêu rõ, từng Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương cùng với việc thực hiện trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên còn phải thật sự gương mẫu thực hiện:
1. Trung thành tuyệt đối, kiên quyết bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc, chủ nghĩa xã hội và đường lối đổi mới của Đảng. Tích cực học tập, nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn. Nêu cao tính chiến đấu, có chính kiến, quan điểm rõ ràng, đúng đắn trước những vấn đề mới, khó, phức tạp, nhạy cảm. Kiên quyết đấu tranh chống lại các tư tưởng sai trái, thù địch.
2. Luôn đặt lợi ích quốc gia-dân tộc là tối thượng. Hết lòng, hết sức phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân. Thực sự gần dân, tin dân, trọng dân, học dân; nghe dân nói, nói dân hiểu, làm dân tin; việc gì có lợi cho dân phải hết sức làm, việc gì có hại cho dân phải hết sức tránh. Hy sinh lợi ích cá nhân, lấy sự hài lòng, ấm no, hạnh phúc của nhân dân làm mục tiêu phấn đấu.
3. Không ngại khó khăn, gian khổ, sẵn sàng nhận nhiệm vụ khi được phân công. Tận tâm, tận lực, trăn trở, nhiệt huyết trong công việc. Luôn sâu sát cơ sở, nắm chắc tình hình, nhất là những nơi khó khăn, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo. Quyết đoán, quyết liệt giải quyết dứt điểm các vấn đề phức tạp, bức xúc, tồn đọng kéo dài; xử lý nhanh, hiệu quả những tình huống khẩn cấp, bất ngờ.
4. Thực hành phong cách lãnh đạo khoa học, dân chủ, tôn trọng pháp luật, chuyên nghiệp, sâu sát. Đề cao nhân cách, đạo đức trong lãnh đạo, quản lý. Là trung tâm đoàn kết, truyền cảm hứng, tạo động lực, phát huy trí tuệ tập thể, sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị để thực hiện tốt các nhiệm vụ được giao.
5. Thường xuyên đổi mới tư duy, dám nghĩ, dám làm, dám đột phá, dám chịu trách nhiệm; luôn tìm tòi, học hỏi, khuyến khích mô hình mới, cách làm hay; phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế của địa phương, ngành, lĩnh vực mình phụ trách vì sự phát triển chung. Tích cực lãnh đạo, chỉ đạo, vận dụng sáng tạo, thực hiện có hiệu quả các chủ trương mới, thí điểm của Trung ương.
6. Thực sự dân chủ, công tâm, khách quan, minh bạch và giữ vững nguyên tắc trong công tác cán bộ. Chăm lo xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là cán bộ kế cận và người thay thế mình; khuyến khích, bảo vệ cán bộ thẳng thắn, trung thực, năng động, sáng tạo, đổi mới. Chú trọng phát hiện, thu hút, trọng dụng người có đức, có tài.
7. Nghiêm túc thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy vai trò tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách; tích cực thực hiện phân cấp, phân quyền, gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực. Quyết liệt chỉ đạo cải cách hành chính và ứng dựng thành tựu khoa học công nghệ phục vụ công tác.
8. Mẫu mực về đạo đức, lối sống; giữ gìn uy tín, hình ảnh tiêu biểu của người cán bộ, đảng viên. Không ngừng rèn luyện, trau dồi nâng cao đạo đức cách mạng, thực sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư. Minh bạch trong kê khai tài sản, thu nhập. Gương mẫu thưc hiện nếp sống văn minh, xây dựng gia đình văn hóa.
9. Nghiêm túc, công tâm, khách quan, cầu thị trong tự phê bình và phê bình; thấy đúng phải cương quyết bảo vệ, thấy sai phải quyết liệt đấu tranh. Dũng cảm nhận khuyết điểm, nhận trách nhiệm, không tranh công đổ lỗi; không định kiến, trù dập người góp ý, phê bình. Không lợi dụng phê bình để xu nịnh, lấy lòng, thổi phồng thành tích hoặc bôi nhọ, cường điệu khuyết điểm, hạ thấp uy tín của nhau.
10. Chủ động từ chức khi bản thân không đủ điều kiện, uy tín hoặc để địa phương, cơ quan, đơn vị mình phụ trách không hoàn thành nhiệm vụ chính trị, hoặc để xảy ra mất đoàn kết kéo dài, hoặc để cán bộ cấp dưới trực tiếp tham nhũng, lãng phí, tiêu cực, cố ý làm trái gây hậu quả nghiêm trọng phải xử lý bằng pháp luật.
Dư luận đánh giá cao Quy định trách nhiệm nêu gương
Việc Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII) đưa ra xem xét, thảo luận Quy định về trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương đã nhận được sự tán thành, ủng hộ của nhiều cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Chia sẻ với Thông tấn xã, nguyên Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Vũ Mão đánh giá các cơ quan đã chuẩn bị rất công phu, tiến hành lấy ý kiến của các chuyên gia, cán bộ lãnh đạo cấp ủy. Tuy nhiên, để quy định phù hợp với thực tiễn, thực thi hiệu quả và sớm đi vào cuộc sống cần làm rõ một số nội dung cụ thể.
Khẳng định muốn đứng vững, Đảng phải trong sạch, gương mẫu, ông Vũ Mão cho rằng việc chấn chỉnh, củng cố cán bộ, đảng viên là cần thiết và Quy định này là một trong những nội dung quan trọng để thực hiện nhiệm vụ đó. Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là đội ngũ cán bộ lãnh đạo chủ chốt, cần phải chỉnh đốn thường xuyên, liên tục. Quy định này cần xây dựng cơ chế để nhân dân kiểm tra, giám sát, tạo điều kiện để báo chí thông tin sâu rộng tới người dân, đồng thời người dân cũng có thể đóng góp ý kiến của mình.
Về lâu dài, theo ông Vũ Mão, các quy định về tạo điều kiện cho cán bộ lãnh đạo nêu gương phải được thể chế hóa thành những văn bản pháp luật, có thể là luật, pháp lệnh, nghị định… buộc tất cả các cán bộ, đảng viên phải thực hiện nghiêm.
Còn theo Nhà báo Hà Đăng, nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Tổng biên tập báo Nhân Dân, nguyên Trưởng ban Tư tưởng -Văn hóa Trung ương, đây là vấn đề lớn bao gồm cả phương pháp lãnh đạo và tư chất của người lãnh đạo.
"Phải hiểu là nêu tấm gương toàn diện về con người cách mạng, chẳng hạn như nêu tấm gương lớn về trọn đời phấn đấu hi sinh cho sự nghiệp của Đảng, của dân tộc. Nếu lãnh đạo không nêu gương hoặc nêu gương xấu, người đó không đủ tiêu chuẩn làm cán bộ,” nhà báo Hà Đăng phân tích.
Ngoài ra, theo nhà báo Hà Đăng, việc nêu gương phải thực hiện từ trên xuống dưới; không chỉ Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương mà những người đứng đầu ở tỉnh ủy, thường vụ cấp ủy địa phương cũng phải nêu gương.
Có cùng quan điểm, nguyên Phó Ban Tổ chức Trung ương Nguyễn Đình Hương cho rằng vai trò nêu gương của cán bộ, Đảng viên vô cùng quan trọng, đặc biệt là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.
“Thượng bất chính thì hạ tắc loạn, cấp trên không nghiêm thì làm sao dưới nghiêm được. Công tác cán bộ và giám sát cán bộ là quan trọng,” ông Hương nhấn mạnh.
Nhận định về Quy định này, tác giả Việt Hùng viết trên báo Tiền phong: Với những quy định về nêu gương rất cụ thể lần này đối với từng ủy viên Bộ Chính trị, Ban Bí thư, BCH Trung ương, tin rằng ý Đảng đã gặp lòng dân. Người dân và toàn xã hội từ nay có thêm cơ sở để đánh giá những “công bộc của dân”, cả trong công việc lẫn sinh hoạt đời thường. Ngược lại, các cán bộ, đảng viên cũng vì thế mà thêm nỗ lực nêu gương, biết giữ mình và cả gia đình trước mọi cám dỗ để xứng đáng với trọng trách mà Đảng và nhân dân giao phó.
