Chính vì thế mà những nơi này hay có người hoặc trâu bò bị sét đánh từ bị thương đến chết!
Bản chất của sấm sét
Sét là sự phóng tia lửa điện từ các đám mây tích điện xuống dưới mặt đất. Sự cảm ứng tĩnh điện tạo nên sự tích tụ các dòng electron mang điện âm và điện dương trái chiều nhau.
Khi đến một ngưỡng nào đó, dòng electron từ trên “Thiên đình của Ngọc Hoàng Thượng Đế”… đột ngột sà xuống “Hạ giới của Thần dân” với vận tốc cực nhanh, hút dòng electron từ bên dưới bay lên tạo ra ánh chớp sáng lòe và đi kèm theo đó là một tiếng nổ rung rinh trời đất.
Cường độ dòng điện trung bình tại tâm của tia sét khoảng 30.000A (Ampe). Ở Việt Nam, cường độ dòng điện này có nơi đo đến 92.000A.
Nhà vật lý học người Mỹ Benjamin Franklin (1706 - 1790) là người đã có nhiều nghiên cứu “giải mã” hiện tượng sấm sét trong tự nhiên. Ông chế tạo ra cột thu lôi để… thu sét. Nhờ đó, những nơi nào Thiên Lôi ra tay mà có cột thu lôi vươn cao thì đành… bó phép, vác búa bay ngay về trời hoặc vất vả chạy đi nơi khác để mà thị uy.
Những người không may bị sét đánh không khác nào bị giật bởi một dòng điện cao thế. Những trường hợp nặng gây ngừng tim, ngừng thở và tử vong ngay tức thì.
Các trường hợp nhẹ hơn thì bất tỉnh, hoảng hốt, nhức đầu, hồi hộp, mệt ngực, thở khó, buồn ngủ và đặc biệt là vết bỏng khét lẹt như thịt nướng cháy tại vị trí của cơ thể mà tia lửa điện đi xuyên qua người bị nạn.
Cách sơ cấp cứu người bị sét đánh
Trường hợp vẫn còn tỉnh táo: Loại bỏ ngay đồ ướt, ủ ấm, động viên tinh thần. Cho uống một ly nước chè nóng, có gừng và đường thì càng tốt hoặc một trà gừng đóng gói sẵn có. Ngoài ra, có thể cho uống một cốc nhỏ rượu mạnh (khoảng 20 - 30ml) để làm ấm người và tăng sự hưng phấn cho thần kinh. Sau đó đưa nạn nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được tiếp tục theo dõi và điều trị.
Trường hợp bất tỉnh nhưng chưa ngừng tim ngừng thở: Quan sát thấy người bị nạn vẫn còn thở được, sờ động mạch mé ngoài cổ tay, hoặc áp tai vào ngực nghe tim còn đập thì kích thích họ bằng cách lay gọi, cấu véo, giật tóc mai, bấm mạnh huyệt nhân trung (dùng móng ngón tay cái bấm tại vị trí ở giữa rãnh môi trên), trong khi những người khác chuẩn bị phương tiện đưa người bị nạn đi bệnh viện hoặc đến cơ sở y tế gần nhất. Nếu tỉnh, thì thực hiện tiếp các bước sơ cứu như trường hợp trên.
Trường hợp ngừng tim ngừng thở: Ngay lập tức thực hiện hà hơi thổi ngạt, xoa ép tim ngoài lồng ngực. Điều này đòi hỏi những kiến thức tối thiểu để thực hiện cho có hiệu quả.
Hiện nay, các chương trình chăm sóc sức khỏe cộng đồng đã huấn luyện nhiều người biết cách thực hiện phương pháp này. Vì vậy, nếu biết thì liên lạc yêu cầu sự giúp đỡ của họ ngay lập tức.
Người tiến hành hà hơi thổi ngạt cần thực hiện liên tục và kiên nhẫn ít nhất là 1 giờ trước khi quyết định ngưng thực hiện do không thấy hiệu quả. Lưu ý, hạn hữu cũng có trường hợp sau 2 – 3 giờ cấp cứu thì nhịp tim bắt đầu đập lại và thở được.
Do đó, việc thực hiện hà hơi thổi ngạt và ép tim ngoài lồng ngực cần được thực hiện nhanh chóng, liên tục và kiên trì để có thể cứu sống được người bị nạn.
Các trường hợp, quan sát thấy có vết bỏng do sét đánh, cần băng vô khuẩn trước khi di chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế để tránh bụi bặm gây nhiễm khuẩn hoặc làm tổn thương thêm trong quá trình vận chuyển.
Cách đề phòng sét đánh
Các nhà cao tầng khi xây dựng cần có trang bị cột thu lôi. Khi gặp những cơn mưa có sấm sét, mọi người không nên trú mưa dưới các gốc cây to, không đứng trên các điểm cao, không đứng gần các trụ điện và trụ rào có cây sắt nhọn.
Một lưu ý hết sức quan trọng là không sử dụng dù che khi trời mưa mà sấm chớp đang xảy ra. Những nơi thường xảy ra sét đánh thì tốt nhất là mọi người tìm cách rút êm vào nhà trước khi Thiên Lôi nổi cơn thịnh nộ.
Sấm sét không chỉ đánh người, mà còn “quan tâm” đến các thiết bị điện tử như tivi, radio, máy vi tính, điện thoại di động… Nên khi sấm sét xảy ra, tất cả các thiết bị điện tử đều được rút ra khỏi ổ cắm điện, tắt điện thoại để bảo đảm an toàn.
