“Chuyền nhiều” để làm gì?

Được đánh giá cao hơn đội tuyển Morocco rất nhiều và vượt trội về thành tích, nhưng La Roja bất ngờ gục ngã trước đối thủ “vô danh” đến từ châu Phi ở vòng 1/8.

Điều đáng nói, Tây Ban Nha thất bại ở trận đấu họ kiểm soát bóng 75%, dứt điểm 14 lần, nhiều gấp đôi Morocco nhưng chỉ một lần đưa bóng trúng mục tiêu, rồi thua cay đắng trong loạt sút luân lưu 11 m.

So với EURO 2020, đội tuyển Tây Ban Nha dưới triều đại Luis Enrique không thay đổi về chiến thuật. Thậm chí, La Roja còn được đánh giá rất cao bởi lối chơi tiki-taka với kỹ năng chuyền bóng siêu đẳng và sự góp mặt của “người Barcelona” ở hàng tiền vệ.

Với Pedri và Gavi, tuyến giữa của La Roja tái hiện hình ảnh ngày nào của Xavi Hernandez và Andres Iniesta bên cạnh tiền vệ dày dạn dạn kinh nghiệm Sergio Busquets.

Tây Ban Nha, theo đánh giá của các chuyên gia là đội gần như duy nhất ở World Cup triển khai lối chơi bóp nghẹt và triệt tiêu khả năng cầm bóng của đối thủ.

Chiến thắng 7 - 0 của họ trước Costa Rica trong trận mở màn vòng bảng và sau đó hòa Đức, trận nào Tây Ban Nha cũng có hơn 1.000 đường chuyền, tưởng như là dấu hiệu cho sự trở lại của lối chơi từng khiến thế giới bóng đá “run sợ”, cũng như giúp La Roja lập kỷ lục, giành 2 chức vô địch EURO và 1 chức vô địch World Cup chỉ trong giai đoạn ngắn ngủi, 2008 - 2012.

Thế nhưng, với 1.058 đường chuyền, Tây Ban Nha vẫn thua Nhật Bản - kỷ lục với một đội thua tại giải đấu, là sự cảnh báo với Luis Enrique, cho dù ông cho rằng, đó chỉ là “tai nạn”, hoặc theo thuyết âm mưu, La Roja cố tình thua Nhật để loại Đức trên đường đua vô địch.

Tuy nhiên, thực tế luôn trần trụi và phũ phàng. Chạm trán Morocco ở vòng 1/8, La Roja chuyền tổng cộng 1.019 lần so với 304 lần của đối thủ để rồi họ phải rời cuộc chơi trong tư thế “ngẩng cao đầu” về… chuyền bóng.

Đặc trưng của lối chơi tiki-taka là những đường bóng ngắn, ban chuyền chậm rãi, nhịp nhàng và lấy kiểm soát bóng làm tôn chỉ hàng đầu trước khi “kết liễu” đối thủ.

Tuy nhiên, để lối chơi thiên về kỹ thuật phát huy hiệu quả thì cần có những tiền vệ xuất chúng và cần ngôi sao lớn trên hàng công, người không chuyền bóng nhưng đóng vai trò quyết định ở khâu cuối, bàn thắng có vào lưới đối thủ hay không, sau rất nhiều đường chuyền.

Chia sẻ trên tờ Marca, Michel Salgado, cựu sao Real Madrid cho rằng, bóng đá đã thay đổi liên tục, quá trình chuyển trạng thái từ phòng ngự sang tấn công trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Những người chuyển trạng thái nhanh nhất là những người có danh hiệu. Đội tuyển Tây Ban Nha thất bại bởi ảo tưởng về sự phục hưng tiki-taka, trong khi Luis Enrique thiếu quá nhiều thứ để làm nên thành công từ lối chơi này.

“Pháp chơi bóng với tốc độ cao, di chuyển liên tục để phá vỡ các hàng thủ. Tây Ban Nha hiện tại không có điều đó. Chúng ta chơi với Busquets, Gavi, Pedri, Ferran Torres, Dani Olmo và Asensio trong vai trò số 9 ảo.

6 cầu thủ đó là những người giỏi chuyền bóng, phối hợp ngắn nhưng không đủ thể lực và sức mạnh mang đến sự khác biệt. Lối chơi ban bật và chuyền nhiều đòi hỏi tính chính xác rất cao mới có thể ghi bàn”, Michel Salgado phát biểu.

Huấn luyện viên Luis Enrique. Ảnh: INT.

Lỗi của Luis Enrique

Mang tới Qatar đội hình trẻ tài năng nhưng Tây Ban Nha không thể thành công như kì vọng.

Trước áp lực lớn của truyền thông, Liên đoàn bóng đá Tây Ban Nha đã quyết định dứt tình với Luis Enrique và đây là cái kết không thể khác.

Không chỉ thất bại cay đắng ở vòng 1/8, chiến lược gia người Tây Ban Nha đã gây tranh cãi lớn về cách lựa chọn lực lượng và sự cứng nhắc trong chỉ đạo.

Luis Enrique từ chối gọi 3 cầu thủ xuất sắc nhất ở 3 vị trí, đó là thủ môn David de Gea, trung vệ Sergio Ramos và tiền vệ trung tâm Thiago, những người xứng đáng hơn nhiều cái tên khác mà Enrique ưu ái.

Bên cạnh đó, ông triệu tập 8 cầu thủ cho hàng tấn công nhưng chỉ có đúng 1 tiền đạo cắm duy nhất là Alvaro Morata. Từ đó dẫn đến những hệ lụy khác khi Tây Ban Nha bế tắc về ý tưởng giải quyết trận đấu.

Chiến lược gia người Tây Ban Nha cũng bị phê phán khi thiên vị những cầu thủ Barcelona và hành xử cảm tính. Gavi nhỏ con, kỹ thuật nhưng thiếu kinh nghiệm thực chiến.

Pedri tinh tế nhưng nhỏ con, luôn thua thiệt trong những pha tranh chấp với những cầu thủ cơ bắp, thi đấu có tổ chức của Morocco. Marco Asensio, một cầu thủ hạng 2 ở Real Madrid, lại được tin tưởng đá cao nhất trên hàng công của Tây Ban Nha.

Đỉnh điểm là việc Luis Enrique quá ưu ái Ferran Torres, cầu thủ bạn trai của con gái ông. Torres vốn không có kỹ năng cần thiết của cầu thủ đá cánh. Vậy nhưng Enrique luôn ưu ái dành cho cầu thủ này suất đá chính thức trong nhiều trận. Ở trận chiến với Morocco, Torres cần tới 75 phút chơi quá tệ mới đủ khiến Enrique đưa ra quyết định thay người.

Đội tuyển Tây Ban Nha còn yếu ớt về mặt tinh thần. Như ở trận gặp Morocco, tâm lý muốn thắng trong thời gian chính thức là dễ hiểu với đội bóng được đánh giá cao hơn, nhưng tới mức lo lắng tột độ như La Roja thì đúng là xưa nay hiếm. Các cầu thủ Tây Ban Nha run lên khi bước đến chấm đá phạt. Lần hiếm hoi trong lịch sử, cả 3 thành viên La Roja đều đá hỏng lượt sút của mình.

Thứ bóng đá mà Luis Enrique mang lại cho đội tuyển Tây Ban Nha những năm qua chỉ mang có ý nghĩa vẽ vời, không tạo ra sát thương quá lớn.

Như tờ Marca bình luận: “Lối chơi chuyền ngắn và kiểm soát bóng tuyệt đối từng là niềm tự hào nhưng ở World Cup 2022, phong cách ấy đã trở nên vỡ vụn. Liệu chăng chúng ta có nên suy nghĩ lại hay không?”. Đây là vấn đề lớn của bóng đá Tây Ban Nha sau khi Luis Enrique ra đi. Tiki-taka đã hết thời, hay nhân sự hiện nay không đủ năng lực vận dụng nó.