Liên tiếp thời gian qua lực lượng chức năng liên tục phát hiện và triệt phá nhiều điểm bán thuốc lá điện tử không có hoá đơn, chứng từ chứng minh nguồn gốc hợp pháp.
Đáng nói, việc mua bán loại thuốc lá điện tử này cũng rất dễ dàng, được quảng cáo một cách công khai, tràn lan trên các trang mạng.
Các loại tinh dầu dùng cho thuốc lá điện tử cũng được mua, bán dễ dàng nhưng hầu hết là hàng trôi nổi, không rõ nguồn gốc, xuất xứ.
Người bán quảng cáo thuốc lá điện tử là loại thuốc lá thay thế, và cai nghiện thuốc lá truyền thống nên khiến không ít người, nhất là giới trẻ lầm tưởng hút thuốc lá điện tử là an toàn, không gây nghiện, nhiều người sử dụng thuốc lá điện tử để tự giải phóng mình khỏi thói quen hút thuốc truyền thống mà không lường trước được nhiều mối nguy hại từ việc hút thuốc lá điện tử.
Đại diện WHO khẳng định, không có bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử ít gây hại hơn so với thuốc lá điếu truyền thống.
Thuốc lá điện tử là những sản phẩm thuốc lá nên chúng không thể được coi là công cụ hỗ trợ cai nghiện thuốc lá hiệu quả. Thế giới chưa có bằng chứng cho thấy thuốc lá điện tử giúp cai thuốc.
Ngược lại, bằng chứng từ các nước cho thấy người sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng vẫn có nguy cơ sử dụng thuốc lá thông thường. Trong số này có nhiều người sử dụng đồng thời cả thuốc lá điện tử và thuốc lá truyền thống.
Trả lời phóng viên Báo Giáo dục và thời đại về vấn đề hiện Việt Nam có luật gì liên quan đến thuốc lá điện tử, Luật sư Nguyễn Hồng Thái - Công ty Luật Quốc tế Hồng Thái và Đồng Nghiệp, Đoàn luật sư Hà Nội cho biết, hiện nay đang có một số quy định liên quan đến thuốc lá điện tử như:
- Luật phòng chống tác hại của thuốc lá năm 2012.
- Nghị định 67/2013/NĐ-CP sửa đổi bổ sung quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành luật phòng, chống tác hại của thuốc lá về kinh doanh thuốc lá.
- Thông tư số 37/2013/TT-BCT do Bộ Công Thương ban hành ngày 30/12/2013 về việc quy định nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà.
- Công văn số 1173/BCT-XNK ngày 18/02/2014 việc nhập khẩu mặt hàng thuốc lá điếu điện tử được quản lý như đối với mặt hàng thuốc lá nhập khẩu theo quy định tại Thông tư số 37/2013/TT-BCT ngày 30/12/2013 của Bộ Công Thương quy định nhập khẩu thuốc lá điếu, xì gà.
Nêu ý kiến làm sao để cấm thuốc lá điện tử, Luật sư Nguyễn Hồng Thái nhấn mạnh 4 luận điểm: Thứ nhất, cần phải ra quy định cấm nhập khẩu sử dụng thuốc lá điện tử.
Thứ hai, cần ban hành quy định của pháp luật về cấm thuốc lá điện tử, ban hành khung hình phạt đối với những cá nhân tổ chức người mua bán sử dụng tàn trữ đối với thuốc lá điện tử.
Thứ ba, cần có những quy định mang tính đặc biết hơn như cảnh báo sức khoẻ bằng hình ảnh và phải có quy định chuẩn quốc gia loại thuốc lá này để giới hạn hàm lượng an toàn đối với người sử dụng.
Thứ tư, cần tuyên truyền đến mọi người dân về tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khoẻ con người.
Cũng liên quan đến vấn đề trên, trao đổi với báo Giáo dục và Thời đại, Luật sư Bùi Phan Anh - Đoàn Luật sư Thành phố Hà Nội cho biết, tại Khoản 1, Điều 2, Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá năm 2012 định nghĩa, thuốc lá là sản phẩm được sản xuất từ toàn bộ hoặc một phần nguyên liệu thuốc lá, được chế biến dưới dạng thuốc lá điếu, xì gà, thuốc lá sợi, thuốc lào hoặc các dạng khác.
Vì vậy, sản phẩm thuốc lá điện tử và thuốc lá làm nóng là sản phẩm mới, chưa được quy định cụ thể tại các văn bản quy phạm pháp luật cũng như chính sách quản lý của các bộ, ngành.
Việc bán thuốc lá điện tử tràn lan trên mạng xã hội, quảng cáo rầm rộ, tràn lan các sản phẩm này cũng như hoạt động kinh doanh bất hợp pháp, quảng cáo không đúng quy định về sản phẩm này đang là vấn đề đáng báo động hiện nay.
Theo Luật sư Phan Anh, điều đáng chú ý, trong quá trình xử lý, lực lượng chức năng chỉ có thể xử phạt dưới dạng hàng lậu do không có hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ.
Do đó, Luật sư Phan Anh cho rằng, nếu muốn cấm thuốc lá điện tử cần nghiên cứu xây dựng ban hành khung chính sách quản lý phù hợp mặt hàng này để có mức xử phạt cụ thể đối với các hành vi vi phạm liên quan các loại thuốc lá điện tử, thuốc lá làm nóng tại Việt Nam.
Tại hội thảo chuyên đề cập nhật thông tin về tác hại của thuốc lá mới do Bộ Y tế vừa tổ chức, Ths. Vũ Văn Thành - Bệnh viện Phổi Trung ương, Hội Phổi Việt Nam cảnh báo thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng đang tác động rất lớn đến sức khỏe con người, đặc biệt là giới trẻ.
Theo BS Thành, thực tế ghi nhận tại Bệnh viện Phổi Trung ương, từ năm 2005 đến nay, đã có rất nhiều ca bệnh tử vong vì sử dụng thuốc lá điện tử/thuốc lá thế hệ mới do tổn thương nhu mô phổi, viêm phổi. Đây là tổn thương cấp tính.
Theo các chuyên gia, tỷ lệ người sử dụng thuốc lá điện tử đang ngày một tăng, nhất là trong học sinh cấp 2, học sinh trung học phổ thông.
Thống kê cho thấy trong năm 2019, có tới 2,6% học sinh từ 13-17 tuổi hút thuốc lá điện tử. Với tâm lý tuổi mới lớn, nhiều em đã sử dụng thuốc lá điện tử để thể hiện bản thân mà không nhận thức được thuốc lá điện tử có hại như thế nào.
