Bám sát cấu trúc đề minh hoạ
Năm đầu tiên Kỳ thi vào lớp 10 THPT năm học 2025-2026 thi theo Chương trình GDPT 2018. Nhiều ý kiến cho rằng cấu trúc đề thi mà Sở GD&ĐT Hải Phòng ban hành vào tháng 7 /2024 cho Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 năm học tới dài và khá khó. Năm đầu tiên cả thầy và trò làm quen với cấu trúc đề thi mới, cần nhiều thời gian để ôn luyện. Tuy nhiên, từ 14/2, Thông tư 29 quy định về dạy thêm, học thêm của Bộ GD&ĐT có hiệu lực đã thu hẹp giờ dạy thêm trong nhà trường với học sinh cuối cấp khiến nhiều học sinh, phụ huynh thấy lo lắng.
Trong các đợt khảo sát chất lượng học sinh lớp 9, Trường THCS Đồng Thái (quận An Dương) sử dụng đề theo dạng đề minh hoạ của Kỳ thi vào 10 THPT do Sở GD&ĐT ban hành. Theo nhận định của học sinh, đề thi khảo sát khó, để đạt được điểm 7, điểm 8 các môn Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh với những học sinh đạt học lực giỏi cần nhiều thời gian ôn luyện kĩ càng, thường xuyên.
Cụ thể, đề khảo sát môn Ngữ văn 9 gần đây tại Trường THCS Đồng Thái sử dụng có cấu trúc 2 phần: Đọc hiểu và Viết. Phần Đọc hiểu (4 điểm) trích văn bản thuộc chuyên mục Góc nhìn trên báo Vnexpress.net ngày 28/8/2024 chia sẻ quan điểm về "tật muộn giờ". Văn bản gồm 4 đoạn và đề yêu cầu học sinh đọc văn bản để trả lời 5 câu hỏi. Phần Viết (6 điểm) với 2 câu: Câu 1 (2 điểm) yêu cầu học sinh viết đoạn văn 200 chữ ghi lại cảm nghĩ của em về bài thơ "Nói với em" của Nhà thơ Vũ Quần Phương, trích sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2; Câu 2 (4 điểm) yêu cầu học sinh viết bài văn giải quyết vấn đề bàn về "kỹ năng sống của một bộ phận học sinh".
Theo thầy Phạm Ngọc Tân - Hiệu trưởng Trường THCS Đồng Thái, nhà trường xây dựng bộ đề theo đúng quy trình và cấu trúc đề mà Sở GD&ĐT ban hành. Qua các đợt khảo sát thì điểm số của học sinh có cải thiện.
Trong phần quy định chung trong cấu trúc đề thi mà Sở GD&ĐT Hải Phòng ban hành, môn Ngữ văn (tự luận) 120 phút với định dạng 7 câu hỏi (Đọc hiểu 5 câu; Viết 2 câu). Đề thi giới hạn kiến thức chủ yếu lớp 8 và lớp 9. Phần Đọc hiểu có thể là văn bản văn học hoặc văn bản thông tin, văn bản nghị luận. Sở GD&ĐT cũng lưu ý việc chọn ngữ liệu cho đề thi ngoài sách giáo khoa để đánh giá chính xác năng lực học sinh; tổng độ dài các ngữ liệu trong đề thi không quá 1.200 chữ. Đề thi đảm bảo tính thống nhất về định dạng và cấu trúc với đề minh hoạ, nhưng câu hỏi và lệnh hỏi có thể linh hoạt đảm bảo tính khoa học, rõ ràng, dễ hiểu.
Theo đánh giá của một giáo viên đã có kinh nghiệm hơn 20 năm giảng dạy môn Ngữ văn tại quận An Dương, trong đề thi minh hoạ môn Ngữ văn cả phần Đọc hiểu và Viết đều là ngữ liệu ngoài sách giáo khoa, điều này gây khó khăn cho học sinh khi mất thời gian đọc và nắm nội dung văn bản.
Mặc dù, trong quá trình giảng dạy giáo viên đã chú ý hướng dẫn trò bám sát đặc trưng bộ môn nhưng không phải lúc nào dấu hiệu nhận biết cũng rõ ràng để các em có thể xác định được. Hơn nữa, trong tình hình chung hiện nay khi thực hiện Thông tư 29 thì học sinh không được trực tiếp ôn luyện nhiều cho nên kỹ năng làm bài còn hạn chế.
Từ những phân tích trên, giáo viên nêu ý kiến, đồng ý với việc sử dụng ngữ liệu ngoài sách giáo khoa để đánh giá khách quan năng lực học sinh nhưng phải chăng khi ra đề chỉ lựa chọn những ngữ liệu có thể sử dụng được cả cho 2 phần thi sẽ phù hợp hơn.
Với môn Toán và Ngoại ngữ, đề thi minh hoạ cũng được đánh giá có tính phân loại rõ ràng. Môn Toán, từ phần câu hỏi nhận biết đã buộc học sinh phải tư duy mới làm được; các câu hỏi vận dụng thấp và vận dụng cao khá khó với trình độ học sinh ngoại thành, đặc biệt các em không được ôn luyện nhiều.
Sẽ ban hành hướng dẫn ôn tập
Em Nguyễn Thị Trâm Anh, học sinh lớp 9, tại quận Dương Kinh chia sẻ, Kỳ thi vào lớp 10 THPT đến cận kề trong khi thời gian ôn tập trực tiếp với giáo viên không nhiều khiến chúng em khá lo lắng. Qua nhiều lần thi thử với dạng thức mới của đề thi học sinh đã được làm quen. Tuy nhiên, đề Ngữ văn hơi dài, ngữ liệu ngoài chương trình nên chúng em mất thời gian đọc hiểu mới trả lời được câu hỏi. Môn Toán, thi trắc nghiệm nhưng nếu học vẹt và điền liều thì không thể đạt điểm cao, chính vì thế học sinh buộc phải chắc kiến thức gốc và luyện tập thường xuyên để làm quen dạng thức, tránh lỗi sai bị trừ điểm oan. Với em, đề Tiếng Anh khó nhất phần vận dụng cao, để đạt điểm 7, điểm 8 cần tập trung cao trong luyện đề.
Chị Hoàng Minh Tuyền, phụ huynh có con học lớp 9 tại quận Ngô Quyền bày tỏ, năm nay là năm đầu thi vượt cấp theo chương trình mới trong khi học sinh không được học thêm nhiều như mọi năm nên tâm lý khá lo lắng. Nhiều lần thi thử, tổng 3 môn Toán, Ngữ văn, Tiếng Anh con chị mới được khoảng 15-16 điểm, với số điểm này cũng khó có thể bước vào trường công lập. Tuy nhiên, gia đình động viên con, đề thi toàn thành phố, khó dễ chung, vì thế thời gian nước rút con tập trung ôn và tự học để cố gắng bứt phá.
Theo ông Phạm Quốc Hiệu - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Hải Phòng, nội dung đề thi các môn Toán, Ngữ văn, Ngoại ngữ theo Cấu trúc đề thi tuyển sinh vào Lớp 10 THPT năm học 2025-2026 (ban hành kèm theo Quyết định số 1039/QĐ-SGDĐT ngày 31/7/2024 của Sở GDĐT về việc Ban hành cấu trúc đề thi Kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT từ năm học 2025-2026). Nội dung và cấu trúc đề thi tuyển sinh đã được xây dựng căn cứ vào Chương trình GDPT về đánh giá năng lực học sinh và đảm bảo mức độ đánh giá phù hợp với mục tiêu và yêu cầu của Kỳ thi tuyển sinh vào 10.
Sở GD&ĐT sẽ ban hành Nội dung hướng dẫn ôn tập và tài liệu ôn tập đối với học sinh cuối cấp để định hướng, hỗ trợ tốt nhất công tác ôn thi của các nhà trường. Đồng thời, trong quá trình thực hiện, Sở GD&ĐT có kiểm tra, đánh giá công tác ôn tập của giáo viên và học sinh các trường từ đó, hướng dẫn điều chỉnh kịp thời để công tác ôn tập đạt kết quả cao nhất.
