Cùng với kết quả năm 2017, được quyết định trong 2 quý cuối năm, khi kết thúc quý I/2017, sụt giảm nghiêm trọng các chỉ tiêu, nhưng chúng ta vẫn quyết tâm cao hơn, mạnh mẽ, đồng bộ hơn, trách nhiệm cụ thể hơn, chúng ta đã đạt kết quả bứt phá. Đây là bài học kinh nghiệm trong chỉ đạo, điều hành năm 2018 và những năm tiếp theo.
Thủ tướng nhìn nhận, tiếp đà của năm 2017, với sự chỉ đạo chủ động thực hiện Nghị quyết 01 của Chính phủ, tình hình kinh tế-xã hội có chuyển biến tích cực tháng đầu năm 2018. Chỉ số quản trị mua hàng (PMI) tăng đến 53,4 điểm, cao nhất ASEAN, cao hơn cả Hàn Quốc, Trung Quốc, điều này thể hiện niềm tin lớn của người tiêu dùng và xã hội.
Chỉ số sản xuất công nghiệp tăng 20,9%, trong đó ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng 23,8%, đây là những động lực cho tăng trưởng GDP. Khách du lịch quốc tế tăng đến 42%, đạt trên 1,4 triệu lượt người.
Doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động tăng cao, trong đó có 10.800 doanh nghiệp thành lập mới (cùng kỳ có gần 9.000 doanh nghiệp), và có thêm trên 4.500 doanh nghiệp quay trở lại hoạt động. Dự trữ ngoại hối tăng lên gần 57 tỷ USD. Văn hóa, xã hội, được đặc biệt quan tâm thời gian qua, nhất là đối với vùng khó khăn, vùng thiên tai.
Phiên họp Chính phủ thường kỳ đầu năm 2018. Ảnh: VGP |
Mở đầu năm mới tốt hơn cùng kỳ năm 2017 với ấn tượng mạnh mẽ về một số chỉ tiêu, nhất là những trung tâm kinh tế lớn.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng, có một số chỉ tiêu cần lưu ý, như tỷ lệ hàng Việt Nam tiêu thụ thấp so với hàng nhập khẩu.
Kinh tế Việt Nam là nền kinh tế mở, xuất nhập khẩu/GDP đến 190% nên mọi sự biến động của toàn cầu ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế Việt Nam, nhất là những nền kinh tế lớn như Mỹ, Trung Quốc… Do đó, không thể lơ là, chủ quan, thỏa mãn với kết quả của tháng 1/2018. Tinh thần của U23, tinh thần và cách làm như những tháng cuối năm 2017 phải được thể hiện trong quý đầu năm 2018.
Tháng 2 là tháng rét đậm rét hại đang diễn ra, đặc biệt là tháng có Tết Nguyên đán, Thủ tướng đề nghị, quan tâm hơn nữa đến sức khỏe của nhân dân, đi liền với đó kế hoạch gieo trồng, chăn nuôi trong hoàn cảnh rét đậm, rét hại kéo dài thì cần chỉ đạo thế nào. Đây là việc mà ngành y tế, NN&PTNT phải có biệp pháp xử lý, trả lời sớm nhất.
Vào Tết Nguyên đán, yêu cầu về cung cầu hàng hóa, bảo đảm an toàn xã hội, an toàn giao thông, phòng chống cháy nổ như thế nào. Đặc biệt, Thủ tướng lưu ý, giá tiêu dùng tháng 1/2018 tăng 0,51%, là mức tăng cao so với cùng kỳ, đặt ra đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ, nhịp nhàng hơn nữa trong điều chỉnh giá điện, dịch vụ giáo dục, y tế để bảo đảm CPI tăng dưới 4% như mục tiêu đặt ra trong năm nay. Vì vậy, Thủ tướng yêu cầu các cấp, các ngành, đặc biệt những trung tâm lớn trước mắt chưa tăng các loại giá, phí có liên quan. Phải quản lý tốt giá cả tiêu dùng với giải pháp cụ thể, căn cơ hơn.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng đầu năm 2018. Ảnh: VGP |
Cho biết các nền kinh tế lớn trên thế giới đang thay đổi cơ chế, biện pháp, quản lý kinh tế như Hoa Kỳ, Trung Quốc thông qua việc điều chỉnh các dòng thuế, lãi suất, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương chú ý theo dõi tình hình, đề xuất, phản ứng chính sách nhanh hơn, tốt hơn trước biến đổi của thế giới, bao gồm việc tạo dựng thị trường, những biện pháp phòng vệ thương mại, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại… Không chỉ ngồi lại dự báo khả năng của các nước mà phải bàn bạc các giải pháp, không để tình trạng các doanh nghiệp Việt Nam “đồng sàng dị mộng” hay "chung bàn mà chẳng chung mâm".
“Như lần trước tôi đã nêu, phát triển kinh tế là cuộc đua đường trường. Chúng ta có cơ hội phát triển tốt nhưng khả năng hiện thực đến đâu chính là phụ thuộc vào sự đổi mới sáng tạo, quyết tâm vượt lên chính mình của tất cả chúng ta”, Thủ tướng nói. Chúng ta làm kiểu cũ, cứ bình bình, nước chảy bèo trôi thì khó có thể vươn lên.
Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu về chú trọng hoàn thiện thể chế pháp luật, cơ chế chính sách, tiếp tục rà soát, phát hiện cơ chế chính sách không còn phù hợp, cản trở sự phát triển để tập trung sửa sớm.
Phải tạo môi trường mới trong đầu tư kinh doanh, có đột phá về động lực phát triển.
Năm 2018 tiếp tục là năm giảm chi phí cho doanh nghiệp, phấn đấu ngay từ quý I rà soát để giảm lãi suất cho vay; giảm các loại phí trong đó có cước phí vận tải, phí logistics.
Bộ Giao thông vận tải khẩn trương quyết toán các dự án BOT để xem xét mức thu phí phù hợp, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, doanh nghiệp và cộng đồng; đồng thời cương quyết xử lý nghiêm các đối tượng, cá nhân phá hoại chính sách xã hội đầu tư trong lĩnh vực này.
Từ kinh nghiệm 2017, Thủ tướng yêu cầu xây dựng kịch bản tăng trưởng từng ngành, lĩnh vực trong cả nước theo quý, có kế hoạch, giải pháp, phân công thực hiện cụ thể, báo cáo Thủ tướng trước Tết Nguyên đán Mậu Tuất (16/2/2018).
Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương xây dựng hệ thống chỉ tiêu cụ thể phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành từng ngành, lĩnh vực, địa phương, báo cáo Thủ tướng trong tháng 2/2018, "từ định hướng đến số lượng cụ thể", chứ không chỉ nói tương đối mà không có số tuyệt đối, để Thủ tướng có thể biết được tình trạng sản xuất kinh doanh, thu chi tài chính, ngân sách nhà nước cụ thể ra sao.
Thủ tướng yêu cầu theo dõi chặt chẽ biến động giá cả thị trường, bảo đảm cung ứng hàng hóa, ổn định tỷ giá, quản lý chặt chẽ tiền điện tử khi mà có thông tin cho biết Việt Nam được coi là quốc gia đứng thứ 5 trên thế giới về số lượng máy "đào tiền ảo".
Thủ tướng cho biết dự kiến Chính phủ sẽ tổ chức một số hội nghị chuyên đề trong Quý I/2018 như đã làm trong năm 2017 và đánh giá, theo dõi kết quả những hội nghị lần trước để đưa chính sách, giải pháp của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đi vào cuộc sống.
Về nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, Thủ tướng lưu ý các lực lượng liên quan bám sát tình hình, có kế hoạch chủ động đấu tranh trấn áp tội phạm, không để xảy ra đua xe dịp Tết, không để bị động bất ngờ, kiên quyết đảm bảo an ninh trật tự, trên địa bàn cả nước.
Thủ tướng cũng yêu cầu đẩy mạnh thông tin tuyên truyền tạo khí thế vui tươi, phấn khởi trong lao động sản xuất ngay từ ngày đầu năm mới.
Tại cuộc họp, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành địa phương quán triệt cán bộ công chức không tổ chức du xuân, bắt tay ngay vào công việc, nêu cao vai trò trách nhiệm cá nhân của Bộ trưởng, Bí thư tỉnh, thành phố; không để xảy ra sai sót trong ngành mình, địa phương mình.
Thủ tướng cũng lưu ý việc chăm lo đời sống cho người dân dịp Tết, nhất là người nghèo, gia đình chính sách, người dân vùng thiên tai, quản lý tốt các lễ hội, bảo đảm an toàn, không phô trương lãng phí.
Tại phiên họp, Chính phủ đã nghe Bộ Kế hoạch và Đầu tư báo cáo về sự cần thiết xây dựng Đề án về mô hình kinh tế chia sẻ. Về vấn đề này Thủ tướng cho biết, kinh tế chia sẻ ở Việt Nam tương đối mới, vào Việt Nam với nhiều dịch vụ như Uber, Grab… Việc Chính phủ đưa ra chủ trương có đề án về mô hình kinh tế chia sẻ là cần thiết, chuẩn bị cơ sở pháp lý và các điều kiện cần thiết và các giải pháp liên quan. Thủ tướng yêu cầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì tiếp thu các ý kiến tại phiên họp, làm việc với các bộ, ngành liên quan… hoàn thiện đề án, lấy ý kiến các chuyên gia trong và ngoài nước, trình Chính phủ trong tháng 6/2018.