Nguyên do bởi chính sách tiền lương, cơ hội phát triển không đủ sức hấp dẫn.

Xét tuyển sinh viên xuất sắc

Sở Nội vụ TPHCM vừa thông báo tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ làm việc cho các sở Công Thương, Du lịch, Y tế, Giáo dục và Đào tạo; Ban Quản lý Công viên Lịch sử - Văn hóa dân tộc, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư; UBND Quận 12, UBND các huyện Bình Chánh, Củ Chi và Nhà Bè.

Kế hoạch này nhằm triển khai quyết định tuyển dụng công chức, viên chức từ nguồn sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ năm 2023 của UBND TPHCM ban hành tháng 8/2023. Số lượng cần tuyển đợt này là 12 công chức và 51 viên chức.

Người đăng ký dự tuyển phải đảm bảo tiêu chuẩn theo quy định tại Điều 2 Nghị định số 140/2017/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ. Cụ thể, đây là sinh viên tốt nghiệp đại học loại xuất sắc tại cơ sở giáo dục đại học trong hoặc ngoài nước, được công nhận tương đương về văn bằng, chứng chỉ theo quy định của pháp luật; có kết quả học tập và rèn luyện xuất sắc các năm học của bậc đại học, phải trong độ tuổi từ 16 - 30 tuổi (tính đến thời điểm nộp hồ sơ dự tuyển).

Đồng thời, các ứng viên đáp ứng một trong các tiêu chuẩn sau: Đạt giải Ba cá nhân trở lên tại một trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi cấp tỉnh, giải Khuyến khích trở lên trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi cấp quốc gia hoặc bằng khen trở lên trong các kỳ thi lựa chọn học sinh giỏi quốc tế, thuộc một trong các môn Khoa học tự nhiên (Toán, Vật lý, Hóa học, Sinh học, Tin học) và Khoa học xã hội (Ngữ văn, Lịch sử, Địa lý, Ngoại ngữ) trong thời gian học THPT; đạt giải Ba cá nhân trở lên tại cuộc thi Khoa học - kỹ thuật cấp quốc gia hoặc quốc tế trong thời gian học ở cấp THPT/đại học.

Hoặc người dự tuyển đạt giải Ba cá nhân trở lên tại cuộc thi Olympic thuộc một trong các môn Toán, Vật lý, Hóa học, Cơ học, Tin học, các chuyên ngành khác trong thời gian học ở bậc đại học, được Bộ GD&ĐT công nhận.

Trường hợp người dự tuyển có trình độ thạc sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp I, bác sĩ nội trú, dược sĩ chuyên khoa cấp I chuyên ngành y học, dược học (phải trong độ tuổi từ 16 - 30 tuổi); người dự tuyển có trình độ tiến sĩ, bác sĩ chuyên khoa cấp II, dược sĩ chuyên khoa cấp II chuyên ngành y học, dược học (phải trong độ tuổi dưới 35) và đáp ứng các tiêu chuẩn: Ngoài đạt các giải thưởng như trên, phải tốt nghiệp đại học loại khá trở lên và có chuyên ngành đào tạo sau đại học cùng ngành đào tạo ở bậc đại học.

Sinh viên Khoa Y, Đại học Quốc gia TPHCM trong lễ tốt nghiệp năm 2023. Ảnh: Mạnh Tùng

5 năm chưa tuyển được ai

Lê Thanh Hải là sinh viên K19, thủ khoa đầu ra năm 2023 của Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TPHCM) với 2 tấm bằng xuất sắc ngành Kinh doanh quốc tế và Thương mại điện tử. Tháng 5/2023, Hải cũng được nhà trường thông báo về kế hoạch thu hút sinh viên tốt nghiệp xuất sắc của UBND TPHCM. Dù rất ủng hộ chính sách này song tân thủ khoa chưa nghĩ đến việc “đầu quân” cho khối cơ quan Nhà nước.

“Bản thân rất muốn được làm việc cho khối Nhà nước vì sẽ được cống hiến cho xã hội nhiều hơn. Tuy nhiên, khi cân nhắc kỹ các yếu tố, trước mắt em vẫn chọn trải nghiệm ở công ty đa quốc gia. Khi đã tích lũy đủ kinh nghiệm và có được nền tảng tài chính ổn định, em sẽ tính đến hướng công việc ở môi trường Nhà nước”, sinh viên Lê Thanh Hải chia sẻ.

Theo Hải, có 2 vấn đề chính mà sinh viên tốt nghiệp xuất sắc nghĩ tới khi chọn công việc là môi trường làm việc, cơ hội phát triển và thu nhập. Về môi trường làm việc, các công ty đa quốc gia sẽ tạo cơ hội học tập, cọ xát với quốc tế, giúp tân cử nhân được “dụng võ” nhiều hơn. Về thu nhập, khối tư nhân có mức lương, đãi ngộ tốt hơn nhiều so với các đơn vị Nhà nước.

Thực tế, từ năm 2018, TPHCM triển khai chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định 140/2017 của Chính phủ. Nhiều trường đại học thông báo đến sinh viên kế hoạch thu hút nhân tài của thành phố nhưng con số đăng ký không đáng kể.

ThS Nguyễn Thành An - Giám đốc Trung tâm Quan hệ doanh nghiệp và Hỗ trợ sinh viên, Trường Đại học Luật TPHCM cho hay, số lượng sinh viên xuất sắc mỗi khóa chỉ vài em. Khóa tốt nghiệp gần nhất của trường có 4 người tốt nghiệp xuất sắc.

Ông An cho biết, phần lớn sinh viên xuất sắc chọn du học để phát triển học thuật hoặc làm việc cho các công ty đa quốc gia. Dù chưa có thống kê chính thức, song số sinh viên xuất sắc làm việc ở khối Nhà nước rất hiếm. Trường Đại học Luật TPHCM đang xây dựng chính sách thu hút sinh viên xuất sắc theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP với đãi ngộ tốt.

Báo cáo của Sở Nội vụ TPHCM, từ năm 2018 đến nay, thành phố chưa thu hút được sinh viên xuất sắc nào theo Nghị định số 140/2017/NĐ-CP. Theo Sở Nội vụ TPHCM, số lượng sinh viên đáp ứng được tiêu chuẩn nghị định này rất ít, dẫn đến tỷ lệ thu hút không cao.

Chưa kể, sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ theo Nghị định số 140 là những cá nhân sở hữu thành tích học tập, nghiên cứu khoa học nên có nhiều cơ hội nhận được học bổng. Họ thường ưu tiên cho việc học để nâng cao trình độ, chưa quan tâm nhiều đến thông tin tuyển dụng và làm việc cho các cơ quan, đơn vị thuộc thành phố.

Ngoài ra, sinh viên, cán bộ trẻ xuất sắc thường được các tổ chức, doanh nghiệp ngoài khu vực công tìm kiếm và mời gọi về làm việc với thu nhập hấp dẫn, nhiều cơ hội thăng tiến trong sự nghiệp. Với chế độ tiền lương, thu nhập hiện hành, khối Nhà nước khó thu hút được những sinh viên này.