Từ những luống dâu, nong tằm trắng muốt, nhiều hộ dân tộc thiểu số ở Lâm Đồng đang từng ngày viết nên câu chuyện đổi thay nơi vùng cao. Nghề trồng dâu nuôi tằm không chỉ mang lại thu nhập ổn định, mà còn khơi dậy tinh thần cần cù, sáng tạo của người dân trong hành trình làm giàu trên chính quê hương mình.
“Đổi đời” từ những nong tằm
Những năm gần đây, xã Đinh Văn Lâm Hà trở thành điểm sáng trong phong trào trồng dâu nuôi tằm của tỉnh Lâm Đồng. Từng là vùng chuyên canh lúa, nhiều hộ dân nơi đây đã chuyển đổi sản xuất, vươn lên thoát nghèo bền vững.
Theo bà La Hoàng Quyên, Chi hội trưởng Chi hội Nông dân thôn Tân Thuận, khoảng mười năm trở lại đây, người dân trong thôn đã cải thiện đáng kể đời sống nhờ chuyển từ trồng lúa sang trồng dâu, nuôi tằm. “Hiện có tới 80% hộ trong thôn làm nghề này, thu nhập ổn định từ 10 - 20 triệu đồng mỗi tháng”, bà Quyên cho biết.
Gia đình anh Quàng Thanh Trường (37 tuổi, dân tộc Thái, thôn Tân Thuận) là một ví dụ điển hình. Trước đây, gia đình anh chỉ có 6 sào lúa, mỗi năm trồng được một vụ vì thiếu nước tưới, thu nhập bấp bênh.
Năm 2015, thấy bà con quanh vùng chuyển đổi thành công, anh Trường mạnh dạn trồng dâu nuôi tằm. “Chi phí đầu tư thấp, lại dễ chăm sóc. Tằm nuôi 15 ngày là có kén bán, thu nhập đều hơn nhiều so với làm lúa”, anh Trường chia sẻ.
Cách nhà anh Trường không xa, ông Sỳ Lỷ Xầu (54 tuổi) cũng tất bật rải lá cho tằm ăn. Hơn 10 năm trước, ông là một trong những hộ tiên phong chuyển đổi 6 sào đất ruộng sang trồng dâu.
“Lúc đó, nước tưới khan hiếm, ruộng chỉ trồng được một mùa. Cây dâu thì chịu hạn, thu lá quanh năm. Giờ đây, mỗi tháng gia đình tôi có thu nhập khoảng 20 triệu đồng, cuộc sống đỡ chật vật hơn hẳn”, ông Xầu phấn khởi nói.
Không chỉ người Thái, đồng bào K’Ho ở Đinh Văn, Lâm Hà cũng đang thay đổi tập quán canh tác lâu đời. Trước đây, họ chỉ quen trồng lúa, bắp; cây dâu, con tằm còn xa lạ.
Chị K’Déo (tổ dân phố Đa Huynh) kể: “Khi về quê chồng, thấy bà con ai cũng trồng dâu, nuôi tằm, tôi học theo. Ban đầu lúng túng, nhiều lứa tằm bị hao hụt, nhưng tôi không bỏ cuộc. Nhờ học hỏi kỹ thuật từ bà con, giờ mỗi tháng gia đình tôi nuôi hai hộp tằm, thu về 20 - 25 triệu đồng”.
Phát triển bền vững nghề nuôi tằm
Không riêng gì xã Đinh Văn Lâm Hà, xã Đam Rông 3 đang chứng kiến một cuộc chuyển mình mạnh mẽ từ nghề trồng dâu nuôi tằm. Từng là một tổ hợp tác nhỏ lẻ, Hợp tác xã (HTX) Dâu tằm Đạ M’rông nay có 9 thành viên nòng cốt và hàng chục hộ dân liên kết sản xuất.
Nhờ khí hậu mát mẻ, thổ nhưỡng phù hợp, giá kén tằm dao động ổn định từ 180 - 200 nghìn đồng/kg, giúp bà con từng bước vươn lên thoát nghèo.
Mỗi lứa tằm kéo dài 15-16 ngày, nhưng lại mang về cho nông hộ thu nhập hơn 10 triệu đồng. Những con số ấy không chỉ là tiền bạc, mà còn là ước mơ thoát nghèo đã thành hiện thực với nhiều gia đình.
Từng là hộ nghèo của xã Đam Rông 3, trước đây chị Liêng Jrang K Brao sống nhờ trồng bắp trên vài sào đất. Từ ngày tham gia HTX và học theo mô hình nuôi tằm, cuộc sống gia đình chị bước sang trang mới.
“Người già, phụ nữ đều có thể làm được. Không những thoát nghèo, tôi còn có tiền để mua sắm, lo cho con cái”, chị hồ hởi kể.
Tương tự, được Hội Phụ nữ xã Đam Rông 3 hướng dẫn kỹ thuật, chị K’Gái bắt đầu bén duyên với nghề nuôi tằm từ năm 2018. Sau hơn 7 năm miệt mài chăm chút từng luống dâu, nong tằm, đến nay gia đình chị mở rộng diện tích trồng dâu lên 7.000m2, thuộc nhóm hộ có quy mô lớn nhất xã. Trung bình mỗi tháng, chị thu về khoảng 15 triệu đồng từ nghề nuôi tằm.
“Nếu như trước kia trồng lúa, bắp thì năng suất thấp, thu chẳng đủ ăn. Giờ đây, nhờ trồng dâu nuôi tằm và tham gia Hợp tác xã dâu tằm Đạ M’rông, gia đình tôi có thu nhập ổn định, không còn thiếu ăn thiếu mặc như trước nữa”, chị K’Gái chia sẻ.
Không chỉ thoát nghèo, gia đình chị K’Gái còn dựng được ngôi nhà khang trang giữa núi rừng Tây Nguyên, con cái được đến trường đầy đủ. Mô hình của chị K’Gái được xem là hình mẫu điển hình để nhân rộng trong các thôn làng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần đưa cây dâu, con tằm thành sinh kế bền vững giữa vùng đất còn nhiều khó khăn.
Nhiều năm qua, nghề trồng dâu, nuôi tằm trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng nổi tiếng khắp cả nước. Hiện, diện tích trồng dâu của tỉnh Lâm Đồng đạt gần 10.000ha, sản lượng kén đạt khoảng trên 15.000 tấn.
Trồng dâu nuôi tằm giúp nhiều gia đình phát triển kinh tế. Đây cũng là mô hình giảm nghèo của nhiều địa phương tại Lâm Đồng áp dụng khi thực hiện chương trình giảm nghèo.
