Nâng cấp cơ sở vật chất trường học
Trong Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, lĩnh vực giáo dục có 3 nội dung thành phần: cơ sở vật chất trường học, chất lượng giáo dục và đào tạo nghề. Được cụ thể hóa ở 2 tiêu chí, gồm tiêu chí số 5 yêu cầu các xã phải có trường lớp kiên cố, từng bước đạt chuẩn quốc gia về cơ sở vật chất, đội ngũ, hoạt động giáo dục.
Cơ sở vật chất trường học phải đảm bảo an toàn, đủ phòng học, phòng chức năng, có khuôn viên xanh – sạch – đẹp. Tiêu chí số 14 về giáo dục và đào tạo, nhấn mạnh đến chất lượng phổ cập và xóa mù chữ. Ngoài ra, ngành GD&ĐT góp phần nâng cao chất lượng đào tạo nghề cho lao động nông thôn, gắn với nhu cầu thị trường; hỗ trợ thúc đẩy và phát triển các mô hình khởi nghiệp, sáng tạo ở nông thôn.
Giai đoạn 2021 - 2025, toàn quốc có 87,5% xã đạt tiêu chí Trường học. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng từ 10,9% (2020) lên 62,8% (2024), trong đó mầm non đạt 66,9% (mức 1) và 16,2% (mức 2); tiểu học đạt 43,4% (mức 1) và 18,2% (mức 2); THCS đạt 52,4% (mức 1) và 13,9% (mức 2).
Đến thời điểm 30/6, có 50,5% số huyện đạt chuẩn tiêu chí số 5 về giáo dục nông thôn mới, với 45,1% trường THPT đạt chuẩn quốc gia mức độ 1 và 64,5% Trung tâm GDNN-GDTX đạt kiểm định chất lượng cấp độ 1. 20,3% số huyện đạt chuẩn tiêu chí số 5 về giáo dục nông thôn mới nâng cao.
Ngành giáo dục đã đạt bước tiến lớn trong việc nâng cấp cơ sở vật chất trường học. Tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tăng đáng kể trên cả nước, đặc biệt ở các khu vực khó khăn. Sự gia tăng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia phản ánh nỗ lực đồng bộ của các cấp chính quyền và sự tham gia tích cực của cộng đồng, góp phần thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục.
Theo số liệu chung của Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới, cả nước có 79,3% xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó, Trường học, Giáo dục và Đào tạo là hai tiêu chí đạt tỷ lệ cao, nhất là các tiêu chí Giáo dục và Đào tạo. Tuy nhiên, một số xã đạt tiêu chí ở mức tối thiểu, đặc biệt ở khu vực miền núi, do thiếu nguồn lực duy trì cơ sở vật chất và tỷ lệ bỏ học cao sau khi đạt chuẩn.
Duy trì bền vững kết quả phổ cập các
Đối với tiêu chí số 14, đây là tiêu chí thuộc lĩnh vực chuyên môn của Bộ GD&ĐT, vì vậy việc chỉ đạo và lồng ghép với các chương trình được thực hiện hiệu quả; công tác phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập tiểu học, THCS và phổ cập giáo dục xóa mù chữ không những đạt được kết quả tốt mà còn duy trì bền vững ở hầu hết địa phương.
Năm học 2024 - 2025, tỷ lệ huy động học sinh đi học đúng độ tuổi cấp tiểu học đạt 99,7%; tỷ lệ huy động học sinh hoàn thành Chương trình giáo dục tiểu học vào THCS đạt 98,23%. Toàn bộ tỉnh vùng miền núi phía Bắc, Tây Nguyên có 100% đơn vị cấp xã được công nhận đạt chuẩn phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi.
Nhiều địa phương đã tích cực chỉ đạo Ban chỉ đạo Phổ cập giáo dục xóa mù chữ, các xã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, huy động, vận động người chưa biết đọc, biết viết, người chưa đạt chuẩn biết chữ tham gia học các lớp xóa mù chữ với nhiều hình thức. Trong năm học 2024 - 2025, cả nước đã huy động được 91.548 học viên tham gia học các lớp xóa mù chữ, tăng 346% so với năm học 2020 - 2021.
Công tác đào tạo nghề cho lao động nông thôn tiếp tục được triển khai hiệu quả, phù hợp với nhu cầu thực tế của các địa phương và xu hướng phát triển của thị trường lao động. Giai đoạn 2021 - 2025, thông qua nội dung hỗ trợ đào tạo nghề cho lao động nông thôn đã hỗ trợ đào tạo cho trên 200.000 lao động nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và giải quyết việc làm bền vững; tăng thu nhập cho lao động nông thôn. Năm 2024, thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn đạt khoảng 54 triệu đồng/người/năm (tăng 1,3 lần so với năm 2020).
Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới sau năm 2025, Bộ GD&ĐT đặt mục tiêu hiện đại hóa, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo, trọng tâm là phát triển phẩm chất, năng lực người học, tạo đột phá về nguồn lực, động lực và không gian mới cho phát triển giáo dục và đào tạo đảm bảo cơ hội bình đẳng cho mọi người, nhất là vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Nguồn kinh phí đầu tư cho cơ sở vật chất và thiết bị dạy học vẫn là thách thức lớn, đặc biệt ở các địa bàn khó khăn. Các địa phương chưa tự cân đối ngân sách, ưu tiên cho hạ tầng kinh tế nhiều hơn giáo dục.
