Tuy nhiên, đến phút chót, thỏa thuận đã đạt được sau cuộc đàm phán kéo dài tới 23 giờ. Gần 2,5 triệu học sinh Israel và 218 nghìn giáo viên, cán bộ, nhân viên ngành giáo dục bắt đầu năm học 2022 - 2023 bình thường như dự kiến.

Những tín hiệu tích cực

Theo thỏa thuận trên, giáo viên mới sẽ được trả 120.000 shekel tương đương gần 63 triệu đồng/tháng và được tăng lên gần 70 triệu đồng sau 3 năm làm việc trong hệ thống giáo dục. Những người có kinh nghiệm hơn sẽ được tăng lương lên hơn 132 triệu đồng. Bên cạnh đó, khoản tiền thưởng tương đương 2,8 triệu – 7 triệu đồng sẽ được tặng cho những giáo viên thể hiện được sự xuất sắc trong công việc.

Theo Bộ trưởng Tài chính Israel Avigdor Liberman, năm học mới sẽ bắt đầu với một hệ thống giáo dục chất lượng cao và mạnh mẽ hơn. Ông nhấn mạnh, sau nhiều tháng cố gắng, nhà chức trách đã thành công trong việc mang lại những thay đổi sâu sắc chưa từng thấy trong hệ thống giáo dục của Israel.

Trong nhiều tuần trước khi đạt được thỏa thuận, Liên đoàn Giáo viên Israel dọa sẽ không bắt đầu năm học mới đúng thời hạn nếu các yêu cầu của họ không được đáp ứng. Trong khi đó, Bộ Giáo dục thông báo trong kỳ nghỉ hè rằng sẽ có 5.600 vị trí giáo viên không được tuyển dụng.

Tuy nhiên, theo thỏa thuận mới đạt được, các hiệu trưởng sẽ được phép thuê giáo viên từ bên ngoài hệ thống giáo dục và có kế hoạch dần dần yêu cầu tất cả giáo viên làm việc như nhân viên chính thức và hợp lý hóa các thủ tục sa thải. Cả 2 bên đã đồng ý rằng các điều khoản trong hợp đồng lao động sẽ không thay đổi trước khi kết thúc năm 2026. Đổi lại, sẽ không có cuộc đình công nào ít nhất là đến ngày đó.

Tổng thư ký Liên đoàn Giáo viên Yaffa Ben-David cho biết, sau một thời gian dài đấu tranh, hiệp hội đã thành công trong việc mang đến những tin tốt lành thực sự cho giáo viên, bảo vệ điều kiện làm việc và cải thiện mức lương của họ để họ phục vụ tốt hơn cho tất cả hệ thống giáo dục.

Học sinh Israel.

Nguyên nhân cuộc khủng hoảng

Theo nhà nghiên cứu chính sách giáo dục Israel Avrum Tomer thuộc tổ chức tư vấn mang tên Diễn đàn Chính sách Kohelet, cuộc khủng hoảng giáo dục ở Israel là do lương giáo viên thấp và lớp học đông đúc. Ông bày tỏ lo ngại rằng quá nhiều người xuất sắc trong hệ thống giáo dục đang bỏ việc.

Báo cáo hàng năm của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) có tên “Sơ lược về giáo dục năm 2021” cho thấy các lớp học ở Israel nằm trong số những lớp học đông đúc nhất trong các nước OECD. Về chất lượng giáo dục, Israel xếp hạng 35/38 và giáo viên Israel được trả lương thấp hơn mức trung bình so với các nước OECD khác.

Trước thỏa thuận mới đạt được, mức lương khởi điểm cho giáo viên mới của Israel gần như thấp bằng mức lương tối thiểu nói chung trên toàn quốc.

Trên giấy tờ, một giáo viên Israel mới kiếm được tương đương gần 67 triệu đồng/tháng, nhưng trên thực tế, mức lương trung bình hàng tháng của họ được báo cáo chỉ là hơn 39 triệu đồng. Tháng 4 năm nay, mức lương tối thiểu của giáo viên ở Israel được đặt ở mức 37,6 triệu đồng.

Vào tháng 5, Israel chứng kiến một trong những cuộc biểu tình của giáo viên lớn nhất trong lịch sử đất nước. Hơn 20 nghìn giáo viên đã xuống đường ở Tel Aviv, hô vang những khẩu hiệu như: “Làm thế nào có thể đặt học sinh lên hàng đầu, nếu chúng ta đặt giáo viên xuống cuối cùng?”.

Theo một nhà quan sát giáo dục tên là Tammy Hoffman, mọi người đều đồng ý rằng hệ thống giáo dục ở Israel đang rơi vào khủng hoảng sâu sắc và đã trải qua một thời gian như vậy. Mỗi ngày mới lại xuất hiện những dữ liệu đáng buồn về sự gia tăng bất bình đẳng trong giáo dục, trình độ học vấn của giáo viên kém và đặc biệt là tình trạng thiếu giáo viên có trình độ cao và giáo viên dạy giỏi.

Trớ trêu thay, trái ngược với tình trạng giáo viên đang trở nên tồi tệ hơn, chi tiêu cho mỗi học sinh từ giáo dục tiểu học đến đại học của Israel từ năm 2012 đến 2018 tăng với tốc độ trung bình hàng năm là 3,6%, cao hơn nhiều so với mức trung bình là 1,6% ở các nước OECD - Theo báo cáo của OECD.

Báo cáo trên cũng chỉ ra rằng, trong số các nước OECD, Israel trích số phần trăm GDP cho giáo dục từ tiểu học đến đại học cao thứ 3. Năm 2018, Israel chi trung bình 6,2% GDP cho các cơ sở giáo dục, cao hơn 1,4 điểm phần trăm so với mức trung bình của OECD.

Tuy vậy, tình hình giáo dục ở Israel khiến nhiều người bối rối. Mặc dù chi tiêu cho giáo dục tương đối cao so với các nước OECD khác, bài kiểm tra của học sinh Israel về các kỹ năng quan trọng kém ấn tượng hơn so với các bạn học ở các nước khác.

Trên tờ báo Haaretz, tác giả David Rosenbergan viết trong phần quan điểm của mình rằng, học sinh Do Thái Chính thống cực đoan không tham gia bài kiểm tra trên. Nếu những học sinh này tham gia, kết quả tổng thể sẽ thấp hơn nhiều vì các trường theo đạo Do Thái Haredi không dạy các môn phi tôn giáo.