'Tháo điểm nghẽn' trong dạy học tăng cường

Tuy nhiên, khó khăn về cơ sở vật chất, chưa đảm bảo đội ngũ khiến việc triển khai chương trình tăng cường còn vướng mắc cần tháo gỡ.

Thúc đẩy giáo dục toàn diện

Từ đầu năm đến nay, thầy Đặng Ngọc Quý - giáo viên môn Tiếng Anh, Trường Phổ thông DTBT THCS Thạch Ngàn (Con Cuông, Nghệ An) đều kín lịch dạy học cả tuần.

Ngoài lịch báo giảng chính khóa 18 tiết/tuần, thầy còn tham gia dạy Tiếng Anh tăng cường với thời lượng 2 tiết/tuần/lớp từ thứ 2 đến thứ 5. Cùng đó, thầy dạy liên trường, hỗ trợ Trường THCS Yên Khê với lịch giảng dạy cả ngày thứ 6. Thầy Quý cho biết, trường có 2 giáo viên tiếng Anh nhưng thầy còn dạy liên trường, tham gia bồi dưỡng học sinh giỏi, phụ đạo ôn thi cuối cấp và dạy thêm các tiết tăng cường nên khối lượng công việc lớn. Dù vậy, thầy vẫn sẵn sàng đảm nhận để có thêm thời gian bổ trợ kỹ năng nghe, nói và luyện tập ngữ pháp cho học sinh.

Trường Phổ thông DTBT THCS Thạch Ngàn - một trong những trường sớm triển khai dạy các tiết học tăng cường cho học sinh. Theo thầy Hiệu trưởng Phạm Quốc Hoàng, học sinh các lớp được bổ trợ thêm kiến thức, kỹ năng các môn Tiếng Anh, Tin học, Giáo dục kỹ năng sống, giá trị sống, giáo dục STEM với thời lượng 1 - 2 buổi trong tuần. Việc triển khai chương trình này phù hợp với đặc thù mô hình trường dân tộc bán trú, học sinh tập trung ăn ở, sinh hoạt tại trường để đi học.

Đây cũng là lần đầu các em được học chương trình tăng cường theo đúng nghĩa nhằm củng cố, nâng cao kiến thức, kỹ năng sống, giáo dục nhân cách với nội dung, thời lượng theo khung chương trình do sở GD&ĐT hướng dẫn. Còn trước đây, việc tăng cường cho học sinh chủ yếu do tự phát, chủ động và tự nguyện của giáo viên.

Hiện chương trình tăng cường cho các trường dân tộc nội trú được thực hiện theo Nghị quyết số 17/2024/NQ-HĐND (Nghị quyết 17) tỉnh Nghệ An. Nghị quyết quy định hỗ trợ giáo viên giảng dạy chương trình tăng cường các môn Ngoại ngữ, Tin học, giáo dục STEM, kỹ năng sống, giá trị sống… với chi phí 100 nghìn đồng/1 tiết.

Bên cạnh đó, các trường được hỗ trợ kinh phí mua sắm sách giáo khoa, xây dựng tủ sách dùng chung để mỗi học sinh được mượn 1 bộ sách tương ứng với từng lớp mà học sinh đang theo học.

Cô Lê Thị Huyền - Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT Tiểu học Châu Hội, huyện Quỳ Châu cho biết, trường có thuận lợi bởi là đơn vị duy nhất của huyện triển khai mô hình bán trú. Trước đó, để tập trung đầu tư cơ sở vật chất, đội ngũ đáp ứng yêu cầu giáo dục toàn diện, nhà trường đã xóa 2 điểm lẻ, đưa tất cả học sinh về điểm chính học tập.

Trường hiện có một giáo viên văn hóa được bồi dưỡng, học văn bằng 2 Tin học để phụ trách môn này. Đối với môn Tiếng Anh, trường có 1 giáo viên biên chế, hợp đồng 2 giáo viên của Trung tâm ngoại ngữ trên địa bàn. Còn giáo dục STEM, kỹ năng sống giao cho giáo viên nhà trường phụ trách.

“Khi triển khai chương trình tăng cường, học sinh rất hào hứng, thích học, thậm chí tâm lý “thoải mái” hơn khi học chính khóa. Dù trường vùng cao, nhưng tiết học tăng cường, học sinh đến rất sớm và đầy đủ. Tuy nhiên, trường vẫn gặp vướng mắc về lâu dài, với chi phí 100 nghìn đồng/buổi sẽ khó thuê được giáo viên trung tâm ngoài dạy học đảm bảo chất lượng”, cô Lê Thị Huyền chia sẻ.

Điều hòa nhân lực, vận dụng hiệu quả cơ sở vật chất

Nghị quyết 17 quy định một số chính sách hỗ trợ các trường phổ thông dân tộc bán trú vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn. Theo đó, từ năm học này, 85 trường phổ thông DTBT Tiểu học và THCS của huyện Kỳ Sơn, Tương Dương, Con Cuông, Quế Phong, Quỳ Châu và 2 trường THPT được chọn xây dựng mô hình bán trú kiểu mới là Trường THPT Quế Phong và Trường THPT Kỳ Sơn được hỗ trợ kinh phí để dạy học tăng cường các môn Ngoại ngữ, Tin học, giáo dục STEM, kỹ năng sống, giá trị sống. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực tế còn vướng mắc, chủ yếu liên quan đến cơ sở vật chất và đội ngũ.

Huyện Kỳ Sơn, qua thống kê đang thiếu 27 giáo viên tiếng Anh dù địa phương liên tục tuyển dụng. Với môn Tin học, toàn huyện có 3 giáo viên/33 trường cấp tiểu học và 5 giáo viên/19 trường cấp THCS.

Thầy Lâm Nguyên Ngọc - Hiệu trưởng Trường Phổ thông DTBT Tiểu học và THCS Nậm Càn (huyện Kỳ Sơn) cho hay, trường có 2 cấp học, một số môn nhà trường có thể huy động giáo viên cấp THCS hỗ trợ tiểu học. Nhưng thực tế, hầu hết giáo viên của trường đã dạy thừa tiết.

“Ví dụ môn Tiếng Anh trường có 2 giáo viên nhưng mỗi người phụ trách 1 cấp học đã quá tiết quy định và còn tăng cường cho trường chưa có giáo viên môn này. Vì vậy, hiện chúng tôi mới bố trí tăng cường 1 tiết/tuần đối với trường chính. Nhà trường chưa sắp xếp dạy tăng cường đồng loạt các môn, bởi có đội ngũ, cơ sở vật chất đến đâu thì tổ chức dạy đến đó”, thầy Ngọc chia sẻ.

Theo tổng hợp của Sở GD&ĐT Nghệ An, phần lớn trường dân tộc bán trú chưa đảm bảo cơ sở vật chất, đội ngũ giảng dạy tăng cường. Một số nơi trình độ giáo viên không đáp ứng được yêu cầu của chương trình, nhất là giáo viên tiểu học. Một số trường đang bố trí giáo viên văn hóa (đã bồi dưỡng) sang dạy kiêm Tin học.

Các giáo viên dạy STEM, kỹ năng sống chưa được đào tạo chính quy, chủ yếu dạy kiêm nhiệm. Nhiều giáo viên cho rằng, chuẩn đầu ra của chương trình tăng cường yêu cầu tương đối cao với học sinh miền núi. Trong khi đó việc kiểm tra đánh giá chưa thống nhất, thiếu cơ sở cho việc định lượng chuẩn đầu ra chương trình này...

Trước những khó khăn trên, Sở GD&ĐT Nghệ An đã tổ chức hội thảo để lắng nghe các ý kiến từ cơ sở và tìm các giải pháp để khắc phục. Tại đây, ông Đào Công Lợi - Phó Giám đốc Sở GD&ĐT Nghệ An nhấn mạnh: Nghị quyết 17 cho thấy sự quan tâm, ưu tiên của tỉnh dành cho các trường vùng khó khăn với mục tiêu nâng cao chất lượng giáo dục, rút ngắn khoảng cách các vùng miền.

Trong điều kiện cơ cấu giáo viên thừa thiếu cục bộ, khó khăn tuyển dụng, lãnh đạo sở đề nghị các địa phương điều hòa nhân lực hợp lý, nhà trường bố trí đội ngũ linh hoạt, với giáo viên dạy thừa tiết nhiều thì không bố trí kiêm nhiệm hoạt động khác. Đồng thời, vận dụng cơ sở vật chất đang có để phục vụ dạy học. Các nhà trường cũng chủ động xây dựng chương trình tăng cường với thời khóa biểu, số tiết, chủ đề linh hoạt, không cứng nhắc. Mục tiêu đảm bảo phẩm chất, năng lực, kỹ năng chuẩn theo khung chương trình.