Triển khai đồng bộ các giải pháp
Trong những năm qua, với quyết tâm chính trị cao và sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống, Thái Nguyên đã đạt được nhiều kết quả nổi bật trong công tác giảm nghèo đa chiều, đặc biệt tại vùng đồng bào DTTS và miền núi.
Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thái Nguyên, đến đầu năm 2025, toàn tỉnh còn 23.061 hộ nghèo (chiếm 5,46%) và 15.482 hộ cận nghèo (3,67%). Dù tỷ lệ này có xu hướng giảm qua từng năm, nhưng 83,93% số hộ nghèo là đồng bào DTTS.
Kết quả rà soát cho thấy, toàn tỉnh hiện có 7.900 hộ thiếu việc làm, trong đó 5.801 hộ nghèo và 2.099 hộ cận nghèo. Có 8.976 hộ có trên 50% thành viên là người phụ thuộc như trẻ em, người cao tuổi, người khuyết tật. Ngoài ra, hơn 5.060 hộ nghèo, cận nghèo có trẻ em bị suy dinh dưỡng và 3.764 hộ chưa được bao phủ bảo hiểm y tế.
Ở các chiều thiếu hụt dịch vụ xã hội cơ bản cũng cho thấy có 4.169 hộ thiếu diện tích nhà ở, 3.616 hộ chưa tiếp cận được nguồn nước sạch và 16.574 hộ chưa có nhà tiêu hợp vệ sinh. Những hạn chế này cho thấy nhu cầu cấp thiết về đầu tư hạ tầng, cải thiện điều kiện sống và nâng cao phúc lợi xã hội cho người dân.
Xác định giảm nghèo là nhiệm vụ trọng tâm, Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp phù hợp với điều kiện thực tiễn. Trong 9 tháng đầu năm 2025, tỉnh đã tổ chức 57 lớp tập huấn, thu hút hơn 12.000 lượt người tham gia. Nội dung tập huấn tập trung vào nâng cao năng lực sản xuất, quản lý hợp tác xã, tổ hợp tác và kỹ năng phát triển kinh tế hộ. Đáng chú ý, 65% lao động nghèo được hỗ trợ đào tạo nghề; hơn 1.200 người sau đào tạo đã có việc làm ổn định.
Song song với đó, 25 mô hình phát triển sinh kế được triển khai tại các xã đặc biệt khó khăn, thu hút hơn 3.500 hộ tham gia. Các mô hình đa dạng như trồng cây dược liệu, chăn nuôi gia súc bản địa, phát triển nông nghiệp hữu cơ, làm du lịch cộng đồng… đã mang lại doanh thu bình quân 80 đến 100 triệu đồng/hộ/năm. Đây được xem là hướng đi bền vững, phù hợp với điều kiện tự nhiên và văn hóa của đồng bào các dân tộc trong tỉnh.
Một trong những dấu ấn nổi bật trong năm 2025 là việc triển khai Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Tính đến ngày 8/8/2025, tỉnh đã hoàn thành hỗ trợ 6.953 hộ dân, đạt 100% kế hoạch. Trong đó, 5.426 hộ được xây mới, 1.527 hộ được sửa chữa. Chương trình không chỉ giúp người dân ổn định chỗ ở mà còn góp phần cải thiện điều kiện sinh hoạt, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Tại xã Na Rì, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát cũng được triển khai quyết liệt. Sau khi sắp xếp đơn vị hành chính, toàn xã xác định có 146 hộ thuộc diện cần hỗ trợ, và đến nay, toàn bộ các trường hợp đã được giải quyết.
Gia đình anh Hoàng Bình Quang ở tổ dân phố số 9 xã Na Rì thuộc diện hộ nghèo, ba thế hệ sống trong căn nhà cũ xuống cấp, nhưng năm 2025, gia đình anh được hỗ trợ 60 triệu đồng để xây dựng ngôi nhà mới. Chỉ sau hai tháng, mái ấm khang trang được hoàn thiện, mang lại niềm vui và động lực mới. Anh Quang chia sẻ sẽ nỗ lực vươn lên, không phụ sự quan tâm của chính quyền địa phương.
Hướng đến mục tiêu giảm nghèo giai đoạn 2026 – 2030
Để đạt mục tiêu giai đoạn mới, Thái Nguyên xác định cần huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực. Năm 2025, tổng vốn đầu tư cho công tác giảm nghèo của tỉnh đạt hơn 230 tỷ đồng, trong đó 60% từ ngân sách Trung ương, 40% từ nguồn lồng ghép và xã hội hóa. Tỉnh ưu tiên phân bổ vốn cho các xã đặc biệt khó khăn, vùng sâu, vùng xa, đảm bảo đúng trọng tâm và công khai, minh bạch.
Ngoài đầu tư hạ tầng, tỉnh đẩy mạnh chuyển đổi sinh kế gắn với phát triển xanh, thúc đẩy ứng dụng công nghệ số trong quản lý dữ liệu lao động, dự báo thị trường và kết nối cung, cầu việc làm. Đồng thời, phát triển các mô hình sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, liên kết theo chuỗi giá trị giữa doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ dân, nâng cao hiệu quả và tính bền vững trong sản xuất nông nghiệp.
Ghi nhận tại xã Yên Trạch, kết quả rà soát đến ngày 25/10/2025 cho thấy tỷ lệ hộ nghèo còn 1,80% (99 hộ), hộ cận nghèo còn 3,0% (165 hộ). Tỷ lệ nghèo đa chiều giảm từ 6,76% xuống còn 4,90%, giảm 1,96% so với đầu năm đạt 150% kế hoạch tỉnh giao.
Bà Nguyễn Thu Hương, Chủ tịch UBND xã Yên Trạch cho biết: Giai đoạn 2026 – 2030, xã tiếp tục phát triển các mô hình sinh kế dựa trên tiềm năng địa phương, trong đó tập trung chăn nuôi trâu, bò sinh sản; trồng cây thức ăn xanh, cây dược liệu và cây ăn quả phù hợp thổ nhưỡng. Địa phương cũng đẩy mạnh ứng dụng khoa học, công nghệ, khuyến khích chuyển đổi số trong quản lý chăn nuôi, truy xuất nguồn gốc nhằm nâng cao giá trị sản phẩm.
UBND xã mong muốn được bố trí nguồn vốn ổn định, kịp thời trong giai đoạn tới để tiếp tục hỗ trợ hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ mới thoát nghèo, góp phần thực hiện mục tiêu giảm nghèo bền vững và xây dựng nông thôn mới nâng cao.
