Tái hiện không gian Tết xưa
Tết Nguyên đán không chỉ là dịp lễ truyền thống mà còn được xem như cầu nối giữa các giá trị văn hóa xưa và nay, đặc biệt trong môi trường học đường. Những năm gần đây, các trường học đều lồng ghép nội dung giáo dục thông qua tái hiện không khí Tết cổ truyền.
Các hoạt động trải nghiệm như thi gói bánh chưng, bày mâm ngũ quả, viết câu đối đỏ… không chỉ giúp học sinh tiếp xúc gần gũi hơn với truyền thống, mà còn trang bị hành trang văn hóa trong thời đại hội nhập.
Tại Trường Mầm non Thụy Văn (Thái Thụy), các hoạt động đón xuân được tổ chức đều đặn mỗi dịp tháng Chạp hằng năm. Với sự tham gia của giáo viên, phụ huynh, chương trình được thiết kế với nhiều hoạt động phong phú từ trang trí lớp học bằng hình ảnh hoa đào, câu đối đỏ, đến việc tổ chức trò chơi dân gian, thi gói bánh chưng hay tái hiện phong tục chúc Tết, mừng tuổi đầu năm…
Cô Đỗ Thị Dua - Hiệu trưởng nhà trường chia sẻ: “Đây là những hoạt động ý nghĩa mà nhà trường dành tặng các bé mỗi dịp đón xuân, tạo sân chơi cho trẻ được trải nghiệm mua sắm, cùng phụ huynh và cô giáo gói bánh chưng xanh, hòa mình vào không khí rộn ràng mùa Xuân”.
Không chỉ chú trọng công tác giảng dạy, Trường Tiểu học & THCS Vũ Đoài (Vũ Thư) còn đặc biệt quan tâm đến đời sống tinh thần, giáo dục học sinh biết gìn giữ nét đẹp văn hóa dân tộc. Các hoạt động trải nghiệm “Xuân ấm áp - Tết yêu thương” đã trở thành truyền thống vào mỗi dịp cuối năm.
Nhờ hướng dẫn của thầy, cô giáo cùng hỗ trợ từ phụ huynh, học sinh từng bước tái hiện không gian Tết cổ truyền thông qua những việc làm giản dị nhưng giàu ý nghĩa như làm bánh, bày biện mâm ngũ quả, tham gia thi viết lời chúc Tết.
Theo cô Nguyễn Thị Len - Phó Hiệu trưởng Trường Tiểu học & THCS Vũ Đoài, những năm qua, bên cạnh nâng cao chất lượng giáo dục, nhà trường còn chú trọng tổ chức hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm phù hợp để học sinh tham gia, trong đó có hoạt động trải nghiệm Tết cổ truyền dân tộc.
“Nội dung chương trình đề cao giá trị văn hóa truyền thống, kết hợp hài hòa các hoạt động nhằm hòa nhập nét đẹp của Tết xưa và nay, từ đó học sinh có ý thức gìn giữ, phát huy tốt hơn những giá trị truyền thống của dân tộc”, cô Len nói.
Không chỉ dừng lại ở chương trình trải nghiệm, nhiều trường học đã sáng tạo hơn bằng cách tổ chức các hội chợ Tết, triển lãm văn hóa dân gian hoặc liên hoan văn nghệ chào xuân.
Thầy và trò Trường Tiểu học, THCS & THPT Quách Đình Bảo (TP Thái Bình) tổ chức “Hội chợ văn hóa dân gian”. Hội chợ được dàn dựng như một phiên chợ quê đích thực để lại dấu ấn sâu sắc cho mỗi cán bộ, giáo viên, học sinh và du khách tham gia.
Học sinh tham gia hội chợ không chỉ hòa mình vào không khí Tết xưa với các gian hàng bán bánh cáy, kẹo lạc, tò he, mà còn được trải nghiệm những trò chơi dân gian như kéo co, nhảy sạp, nhảy bao bố, vẽ tranh, tô tượng, thư pháp...
Thầy Hiệu trưởng Nguyễn Xuân Vinh chia sẻ: “Với sự chuẩn bị công phu của các thầy, cô giáo và học sinh, đặc biệt sự ủng hộ nhiệt tình của cha mẹ, hội chợ văn hóa dân gian là sân chơi bổ ích. Ngoài tạo cơ hội cho học sinh phát huy năng khiếu, sở trường đa dạng, hoạt động đã góp phần giáo dục giá trị sống hạnh phúc. Giúp các em thêm gắn kết yêu thương, giáo dục lòng biết ơn, tình yêu với bản sắc văn hóa dân tộc”.
Giáo dục nhân cách, gắn kết cộng đồng
Các chương trình đón Tết trong trường học không chỉ là sân chơi bổ ích, mà còn chứa đựng những bài học sâu sắc. Khi học sinh tự tay gói bánh chưng hay tham gia nhiều phần thi là một lần được học hỏi những kỹ năng mới, rèn luyện sự kiên nhẫn, tỉ mỉ. Điều này đòi hỏi tinh thần đoàn kết và khả năng làm việc nhóm, từ đó giúp các em trưởng thành hơn.
Việc tái hiện nghi thức chúc Tết, mừng tuổi hay bày mâm ngũ quả cũng là một cách để học sinh hiểu thêm về đạo lý “uống nước nhớ nguồn”, biết bày tỏ lòng biết ơn với ông bà, cha mẹ và thầy cô.
Nhiều trường còn khuyến khích phụ huynh cùng tham gia. Ở đó, cha mẹ trực tiếp đồng hành cùng trẻ trong các hoạt động như nấu ăn, trang trí gian hàng, tổ chức các trò chơi dân gian. Điều này vừa tăng tính gắn kết giữa nhà trường và gia đình, vừa giúp học sinh thêm tự tin khi nhìn thấy sự quan tâm, đồng hành của bố mẹ trong quá trình học tập.
Tết đến xuân về cũng là dịp để nhiều trường phát động gây quỹ và tặng quà cho học sinh nghèo. Tại Trường Tiểu học Điệp Nông (Hưng Hà), Chương trình “Xuân yêu thương” đã tạo được sức lan tỏa mạnh mẽ nhờ cách làm sáng tạo. Học sinh trong liên đội tham gia quyên góp bằng nhiều cách như thu gom phế liệu, tiết kiệm tiền ăn sáng. Số tiền thu được sau đó được dùng để mua quà Tết trao tặng các bạn có hoàn cảnh khó khăn.
Theo thầy Bùi Văn Triết - Hiệu trưởng nhà trường, “Xuân yêu thương” là chương trình được tổ chức hằng năm vào dịp Tết để chia sẻ, động viên với học sinh có hoàn cảnh khó khăn. Những món quà tuy nhỏ nhưng thể hiện tinh thần tương thân tương ái của học sinh đối với các bạn hoàn cảnh khó khăn. Qua đó không ngừng lan tỏa, giáo dục cho các em về đạo lý truyền thống tốt đẹp, quý báu, “Thương người như thể thương thân”, “Lá lành đùm lá rách” của dân tộc.
Tương tự, Trường Tiểu học Trần Lãm (TP Thái Bình) tổ chức Chương trình “Xuân ấm áp - Tết yêu thương” nhằm giáo dục tinh thần sẻ chia. Theo đó, nhà trường phối hợp cùng phụ huynh và các tổ chức xã hội tổ chức các hoạt động từ thiện như quyên góp quà Tết, gây quỹ giúp đỡ học sinh nghèo.
Tết trong học đường không chỉ là hành trình tìm về cội nguồn, mà còn là bước chuyển mình mạnh mẽ của nền giáo dục hiện đại. Những giá trị truyền thống được nâng tầm khi hòa quyện với tinh thần đổi mới, sáng tạo. Qua các hoạt động này, thế hệ trẻ không chỉ thấu hiểu ngày Tết, mà còn hình thành thái độ sống tích cực, trân trọng gia đình và biết sẻ chia với cộng đồng.
