Tập đoàn công nghiệp quốc phòng WB Group bất ngờ giới thiệu mô hình tên lửa hành trình Lanca tại triển lãm quốc phòng MSPO 2025, được xem là dự án tên lửa hành trình đầu tiên do Ba Lan tự khởi xướng và phát triển.
Trước đây, Ba Lan tham gia các sáng kiến đa quốc gia như chương trình European Long-Range Strike Approach (ELSA) ra mắt tháng 7/2024 cùng Pháp, Đức và Italy nhằm phát triển hệ thống bắn đất tầm xa trên 500 km, nhưng chưa từng độc lập triển khai một hệ thống tương tự.
Trong tác chiến, Ba Lan vẫn phụ thuộc vào tên lửa nhập khẩu, tiêu biểu là AGM-158 JASSM-ER của Mỹ trang bị cho Không quân và Naval Strike Missile (NSM) của Na Uy dùng cho phòng thủ bờ biển từ năm 2013.
Sự xuất hiện của Lanca phản ánh xu hướng các quốc gia Trung — Đông Âu mở rộng năng lực tấn công tầm xa để răn đe trong bối cảnh xung đột Nga–Ukraine.
Lanca được định hướng là tên lửa hành trình tấn công đất tầm trung, có thể phóng từ hệ thống container trên xe tải cơ động hoặc từ hải phận, nhờ đó dễ dàng tích hợp vào hạ tầng sẵn có của Ba Lan và NATO mà không cần bệ phóng chuyên dụng.
Thiết kế tên lửa sở hữu cánh gấp để lưu trữ, bộ đẩy nhiên liệu rắn cho giai đoạn đầu và động cơ tuốc-bin phản lực cho hành trình, khung thân nhỏ gọn, cùng khoang mũi có thể lắp nhiều loại đầu dò.
Tên lửa hành trình như Lanca có khả năng bay theo lộ trình lập trình ở độ cao rất thấp, tận dụng che khuất địa hình để tránh bị radar phát hiện, khác với tên lửa đạn đạo theo quỹ đạo cố định.
Chúng có thể cơ động, thay đổi đường bay và tấn công chính xác. Lợi thế chính là khả năng đánh trúng mục tiêu quan trọng ở cự ly xa, bố trí linh hoạt và đối phó được nhiều loại mục tiêu khác nhau.
Thông số chính thức chưa được công bố, song các nhà phân tích ước tính Lanca có tầm bắn 500–800 km, tốc độ cận âm Mach 0,8–0,9, độ cao bay thấp khoảng 50–100 m. Hệ dẫn hướng được cho là gồm GPS và INS, có thể tích hợp TERCOM hoặc đối sánh cảnh điện-quang.
Đầu đạn thông thường dạng mô-đun, khối lượng 200–450 kg, có khả năng xuyên phá công trình kiên cố. Những thông số này đặt Lanca trong nhóm tương đương Tomahawk của Mỹ hay Storm Shadow liên Pháp-Anh.
Song song, Ukraine cũng phát triển Long Neptune với tầm bắn khoảng 1.000 km và Flamingo thiết kế cho tấn công phối hợp vào hạ tầng trọng yếu.
So với các vũ khí trên, Lanca chú trọng sự cân bằng giữa tầm bắn, tính cơ động và khả năng ẩn nấp nhờ bệ phóng trong container, cho phép phân tán và tăng tính sống còn.
Lanca cũng gắn liền chiến lược hiện đại hóa quốc phòng Ba Lan, vốn đã mua sắm xe tăng Abrams, HIMARS và tiêm kích F-35. WB Group nổi tiếng với đạn bay lượn Warmate và hệ thống truyền thông an toàn, nay tiến thêm bước vào lĩnh vực vũ khí tấn công lớn hơn.
Công ty còn sản xuất máy bay trinh sát FlyEye tại Ukraine và hợp tác với Hanwha Aerospace (Hàn Quốc) chế tạo rocket 239 mm cho K239 Chunmoo và Homar-K.
Theo định hướng, Lanca có thể đánh trúng các mục tiêu từ kho nhiên liệu, trung tâm chỉ huy đến tàu mặt nước, với tốc độ cận âm và độ cao bay thấp giúp nâng cao khả năng vượt qua phòng thủ đối phương.
Việc tích hợp dự kiến tuân thủ quy trình NATO về lựa chọn mục tiêu và phối hợp tác chiến. Thông tin chi tiết về thông số, tích hợp và tiến độ sẽ được công bố sau MSPO 2025.
