Vì sao tai nạn vẫn không thuyên giảm khi mà chỉ trong 2 tháng đầu năm 2016 đã có 1.590 chết thảm vì TNGT, chỉ trong vòng một tuần (từ 1/3 - 7/3) cả nước có đến 4 vụ TNGT thảm khốc?
Con số kinh hoàng trên nói nên điều gì? Phải chăng ý thức và văn hóa giao thông của người dân Việt Nam đang có vấn đề, hay phải chăng do luật pháp và các chế định trong kiểm tra, giám sát (các quy định, luật) về khả năng và các hành vi của người điều khiển phương tiện khi tham gia giao thông đang có vấn đề?
Dù số vụ TNGT gia tăng đến từ nguyên nhân nào đi nữa, chúng ta cũng phải thẳng thắn nhìn nhận tận cùng gốc rễ với nhau một điều: TNGT đang gia tăng một cách bất bình thường.
Sự bất bình thường ấy đến từ đâu? Theo tôi, nó đến từ 4 nguyên nhân chính: Ý thức và trách nhiệm của người tham gia giao thông quá kém. Sự dễ dãi trong kiểm tra, cấp phép bằng lái (xe ô tô) cho những người điều khiển phương tiện cơ giới. Lỗi xử phạt và quy định trách nhiệm của người điều khiển phương tiện chưa có sức răn đe. Cuối cùng chính là tâm lý ỷ lại và suy nghĩ “dùng tiền đổi mạng” đang tồn tại ở không ít tài xế lái xe.
Không khó để nhận thấy việc những vụ TNGT thảm khốc mới xảy ra đến từ lỗi phóng nhanh vượt ẩu, người điều khiển phương tiện không có giấy phép lái xe, điều khiển phương tiện trong trạng thái say rượu, bia… Nhưng khi người điều khiển phương tiện gây tai nạn thì sao? Họ bỏ mặc nạn nhân, bỏ đi (rời khỏi hiện trường) và giao trách nhiệm bồi thường lại cho bên bảo hiểm.
Chính “lỗ hổng” trong quy định của Luật ATGT đường bộ, cùng chính sách bảo hiểm đã gián tiếp góp phần hình thành nên thói quen lưu thông bất chấp mạng sống người khác ở không ít người.
Để dẹp bỏ tình trạng này theo tôi cần phải tăng khung hình phạt đối với người gây ra TNGT, không chỉ có trách nhiệm bồi thường, người gây tai nạn chết người phải chịu khung hình phạt thật nặng, phạt tù vài năm, thậm chí 10 năm (theo khung tội giết người) thì mới họa may làm chùn bước những kẻ đang lái xe với tư tưởng xem rẻ mạng sống người khác.
Kế tiếp, Chính phủ cần yêu cầu các bộ, ngành có trách nhiệm tiến hành khẩn cấp việc kiểm tra sức khỏe tài xế, rà soát lại toàn bộ quy trình kiểm tra, thi, cấp phép bằng lái xe ô tô, cơ giới tại các trung tâm kiểm tra, sát hạch và đào tạo lái xe.
Bởi thực tế hiện nay, việc mở, thành lập các trung tâm đào tạo, dạy và sát hạch lái xe ô tô quá dễ dãi đã và đang góp phần gia tăng các hung thần xa lộ. Chỉ cần “bịt chặt” đầu mua bán bằng lái từ các trung tâm dạy, sát hạch lái xe kiểu cứ có tiền là có bằng chúng ta sẽ giảm được rất nhiều hệ lụy, nguy cơ tiềm ẩn TNGT từ những người có xe, có bằng nhưng lái chưa vững.
Cuối cùng, ngoài việc yêu cầu lực lượng CSGT kiểm soát thật chặt chẽ, thật thường xuyên tình trạng người tham gia giao thông có uống bia rượu, xử lý thật nghiêm, thật nặng (tăng mức phạt thêm nữa) thì ngành công an cũng cần phải nghiêm khắc chấn chỉnh tình trạng CSGT “tình cảm”, xử lý qua loa với các phương tiện vi phạm.
Khi lực lượng CSGT làm việc đúng chuẩn mực, không vì tư lợi cá nhân, lợi ích nhóm, xử lý nghiêm khắc các trường hợp vi phạm luật giao thông, tôi tin chắc vấn nạn TNGT thảm khốc sẽ không thể bùng phát như thời gian qua.
