Mứt từ lá húng chanh có vị ngọt, dẻo, thơm, giống như kẹo nên phù hợp với trẻ nhỏ trong phòng và hỗ trợ điều trị ho là sản phẩm của nhóm sinh viên Trường Đại học Công nghệ Thực phẩm TPHCM.

Hoạt chất tương tự kháng sinh tự nhiên

Nhóm sinh viên Trường Đại học Công nghệ Thực phẩm TPHCM vừa nghiên cứu thành công sản phẩm mứt chữa ho từ lá húng chanh (tần dày lá). Mứt húng chanh được chiết xuất từ cây húng chanh, sử dụng dịch lọc tươi kết hợp với một số loại rau thơm như tía tô, bạc hà, kinh giới, gừng, vỏ cam… rất phù hợp để hỗ trợ điều trị ho cho trẻ.

Sinh viên Tạ Thị Kim Dung, trưởng nhóm nghiên cứu, cho biết, húng chanh còn có tên là rau thơm lông, rau tần, tần dày lá, rau thơm, dương tử tô. Tên khoa học Coleus aromaticus Benth. (Coleus crassifolius Benth.). Thuộc họ Hoa môi Lamiaceae (Labitatae).

Húng chanh là một loại cỏ, gốc hóa gỗ, có thể cao 25 – 75cm. Thân mọc đứng, có lông. Lá có cuống, mọc đối, rộng, hình bầu dục, dày, trông như mọng nước. Lá dài 7 – 10cm, rộng 4 - 6cm, mép khía tai bèo, mặt trên có lông đơn, đầu mang hạch, trong, bóng; mặt dưới lá nhiều lông bài tiết hơn, gân nổi rõ.

Trong húng chanh có một chất màu đỏ gọi là colein và một ít tinh dầu mùi thơm nhẹ. Thành phần chủ yếu của tinh dầu là chất cacvacrola. Hoạt chất bên trong lá húng chanh tương tự một loại kháng sinh tự nhiên có tác dụng sát khuẩn tốt, loại bỏ chất nhầy, đờm và các tác nhân gây viêm nhiễm vòm họng.

Xuất phát từ bài thuốc dân gian dùng lá cây húng chanh là phương pháp chữa ho, đau rát cổ họng, viêm xoang… nhóm tìm cách tận dụng, biến thành sản phẩm tiện dụng mà vẫn đảm bảo hiệu quả. “Ở trẻ nhỏ, ho là tình trạng thường xuyên gặp phải.

Các loại thuốc chữa ho có những tác dụng phụ không tốt cho sức khỏe. Làm thế nào để biến bài thuốc dân gian thành những “viên kẹo ngọt ngào” giúp trẻ thích thú, vừa giúp chữa ho, vừa tạo sự yêu thích cho bé, nhóm đã nghĩ đến hướng đi tận dụng hoạt chất trong lá húng chanh làm mứt”, Kim Dung chia sẻ.

Tạ Thị Kim Dung, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết, bắt đầu từ cuối năm 2021, nhóm mất 8 tháng để hoàn thiện từ nghiên cứu đến sản phẩm thử nghiệm. Sản phẩm mứt ăn hỗ trợ điều trị ho khan, phù hợp với đối tượng là trẻ em từ 7 - 15 tuổi.

Nhóm phát triển dòng sản phẩm mứt húng chanh tăng sức đề kháng, miễn dịch từ bên trong, hỗ trợ điều trị ho khan. Mứt tần có 4 màu tương ứng với 4 hương vị. Màu xanh từ lá dứa, màu cam từ chanh dây, màu đỏ từ dâu tây và màu nâu là bột ca cao.

Mứt ngọt tự nhiên

Theo nhóm nghiên cứu, quy trình làm mứt khá đơn giản. Lá húng chanh được lấy từ vùng nguyên liệu ở An Giang và Hậu Giang do đây là nơi có diện tích trồng lớn. Sau khi thu mua lá, nhóm tiến hành xử lý sơ bộ như rửa sạch, chần sơ để hạn chế vi khuẩn.

Lá húng chanh và một số loại rau thơm như tía tô, bạc hà, kinh giới… sẽ được phối trộn với nhau. Lá được xay và lọc thô để giữ được hàm lượng chất xơ trong nguyên liệu rồi cô đặc. Từ đây nhóm phối trộn với các thành phần phụ như vỏ cam, mật ong… tạo hương vị và độ dẻo của mứt, sau đó đem sấy và hoàn thiện sản phẩm.

Kết cấu mềm dẻo như kẹo của mứt là do thành phần bột bắp, bột nếp phối trộn trong quá trình tạo ra sản phẩm. Theo nhóm nghiên cứu, điều này khác hoàn toàn so với một số sản phẩm kẹo dẻo sử dụng hàm lượng keratin cao – một chất được chiết xuất từ mỡ và da động vật. Ngoài ra, nhóm cũng sử dụng đường từ cỏ ngọt để tạo vị cho mứt.

“Hoạt chất chính trong cỏ ngọt là glycoside có tên gọi là steviol có độ ngọt gấp 30 lần so với đường mía. Vì vậy cỏ ngọt vốn được sử dụng trong các thực đơn ít năng lượng để điều trị các bệnh như đái tháo đường, cân bằng huyết áp, hạ mỡ máu”, sinh viên Kim Dung chia sẻ.

Sản phẩm mứt húng chanh có thể hỗ trợ điều trị ho khan, viêm họng, cảm lạnh, tăng cường miễn dịch ngoài ra còn hỗ trợ điều trị đau bụng. Cây húng chanh có tác dụng cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, hạn chế sự phát triển của samolia và ecoli, kích thích lợi khuẩn. Một số nước đã kết hợp sữa chua với húng chanh để hỗ trợ điều trị đau bụng.

Ông Nguyễn Văn Ngà, Trưởng ban Giám khảo cuộc thi Tìm kiếm ý tưởng khởi nghiệp lần 3 - năm 2022, nhận xét, đây là dự án rất hữu ích, đáp ứng nhu cầu thực tiễn. Dự án hoàn toàn có tiềm năng ứng dụng nếu được tiếp tục đầu tư bài bản, từ thử nghiệm, cấp phép đến sản xuất thương mại hóa.

Giải pháp trị ho an toàn bằng thảo dược luôn là bài toán mà các doanh nghiệp đi tìm. Cũng theo ông Ngà, phong trào khởi nghiệp sinh viên đang có nhiều chuyển biến tích cực khi các trường đại học, cao đẳng thông qua sân chơi khởi nghiệp để ứng dụng các nghiên cứu vào sản xuất - kinh doanh.