Escamol là một món ăn cổ xưa được chế biến từ ấu trùng và trứng của hai loài kiến, được biết đến với hương vị bơ, béo ngậy, có kết cấu tương tự như pho mát... Món ăn này đã được tiêu thụ ở Mexico kể từ thời của người Aztec.
Escamol nổi tiếng và hiếm tới mức được mệnh danh là "caviar sa mạc" (trứng cá sa mạc), nó bao gồm ấu trùng và trứng của kiến thuộc loài Liometopum apiculatum và L. mysidentale, hai loài có nguồn gốc từ một số khu vực bán khô hạn của Mexico và miền nam Hoa Kỳ.
Nguồn gốc của nó có thể bắt nguồn từ hàng trăm năm trước, từ thời của người Aztec, khi việc tiêu thụ côn trùng làm thức ăn rất phổ biến.
Escamol được người Aztec coi là một món ngon, họ sẽ đổi nó với các bộ lạc du mục như Otomis để lấy những hàng hoá, vật dụng khó mua khác.
Giá của nó trong các nhà hàng Mexico cho thấy rằng escamol vẫn giữ được vị thế là món ngon trong thời hiện đại.
Món ăn này được thu hoạch từ tổ kiến, thường có thể được tìm thấy trong đá, hoặc dưới lòng đất, cách nguồn thức ăn vài mét, bao gồm nhiều loài xương rồng và cây khác nhau, như cây tiêu, cây sồi hoặc cây thùa.
Thời điểm thu hoạch trứng kiến rất ngắn, chỉ trong tháng 3, 4 trong khi thời tiết ảnh hưởng nặng nề đến sự sẵn có của món ngon này, kiến thường gửi trứng ba đến năm lần trong một mùa.
Sau khi định vị được tổ, những người thu mua escamol tìm kiếm trabecula (tổ nơi kiến trưởng thành gửi và chăm sóc trứng), và chỉ thu hoạch được tới 70% escamol.
Thật không may, không phải tất cả những người thu gom đều biết cách thu hoạch trứng đúng cách, điều này đã dẫn đến việc có thể tiêu diệt toàn bộ đàn kiến hoặc di dời tổ của chúng đến những khu vực không thể tiếp cận.
Trứng và ấu trùng kiến được rửa sạch và chế biến hầu hết theo công thức truyền thống cùng với ớt xanh, hành tây thái nhỏ và lá epazote. Chúng được nấu chín nhẹ trong khoảng 5 phút hoặc cho đến khi chuyển sang màu trắng hoặc trắng ngà, và được ăn kết hợp cùng bánh tét hoặc bánh ngô.
Được biết, giá escamol ở các chợ Mexico dao động từ 35 đến 100 đô la, nhưng một món escamol tại nhà hàng cao cấp thậm chí có thể đắt hơn.