Bộ Y tế vừa ban hành Thông tư 18/2022 có hiệu lực từ 15/2. Thông tư quy định trường hợp mắc bệnh được hưởng bảo hiểm (BHXH) một lần gồm: Người mắc một trong các bệnh nguy hiểm tính mạng như ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.

Người mắc các bệnh tật mà bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát, không tự sinh hoạt được cần người chăm sóc hoàn toàn.

Như vậy, thông tư mới đã rút gọn điều kiện rút BHXH một lần so với Thông tư 56/2017. Theo quy định cũ tại Điều 4, các bệnh được hưởng chế độ bảo hiểm xã hội một lần gồm: Nhóm bệnh: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang giai đoạn AIDS.

Đồng thời, không tự kiểm soát hoặc không tự thực hiện được các hoạt động đi lại, mặc quần áo, vệ sinh cá nhân và những việc khác phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày, mà cần có người theo dõi, trợ giúp, chăm sóc hoàn toàn.

Như vậy, theo quy định mới, người mắc bệnh ung thư, bại liệt... không cần kèm theo điều kiện như quy định cũ mà vẫn sẽ được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Riêng các bệnh, tật khác thì phải có đồng thời hai điều kiện: Bị suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên và không tự kiểm soát/tự thực hiện các hoạt động phục vụ nhu cầu sinh hoạt cá nhân hằng ngày và phải có người theo dõi, giúp đỡ... hoàn toàn thì được hưởng bảo hiểm xã hội một lần.

Các trường hợp còn lại được rút BHXH một lần vẫn giữ như Thông tư 56/2017, gồm: Lao động đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH có nhu cầu rút; lao động nữ chuyên trách ở xã phường nghỉ việc ở tuổi 55 đóng BHXH từ 15 đến dưới 20 năm; người ra nước ngoài định cư; một số trường hợp trong lực lượng vũ trang khi phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu.

Hồ sơ giám định hưởng BHXH một lần là bản chính hoặc bản sao hợp lệ một trong số giấy tờ sau: Tóm tắt hồ sơ bệnh án, giấy xác nhận khuyết tật, giấy ra viện, sổ khám bệnh, phiếu khám bệnh, phiếu kết quả cận lâm sàng, đơn thuốc của cơ sở khám chữa bệnh, hồ sơ bệnh nghề nghiệp, biên bản giám định y khoa lần gần nhất đối với người đã được khám giám định.

“Làn sóng” rút BHXH ở lao động ngoài Nhà nước

Thông tư mới loại bỏ biên bản giám định bệnh nghề nghiệp, tai nạn lao động với người được khám giám định. Đồng thời, bổ sung các giấy tờ như phiếu kết quả cận lâm sàng, đơn thuốc của cơ sở khám chữa bệnh. Người lao động lưu ý chỉ cần bản chính hoặc bản sao hợp lệ của một trong số giấy tờ này, không cần có tất cả.

Trong giai đoạn 2016 - 2021, cả nước có hơn 4 triệu lao động rút BHXH một lần, bình quân 800.000 lao động mỗi năm. “Làn sóng” rút BHXH một lần chủ yếu diễn ra ở lao động ngoài Nhà nước, dưới 40 tuổi. 97% người chọn rút một lần là lao động sau một năm nghỉ việc không đóng BHXH.

Dự thảo Luật Bảo hiểm xã hội sửa đổi được đưa ra lấy ý kiến vào đầu năm nay. Dự thảo được đưa ra theo hướng giảm thời gian đóng từ 20 năm xuống 15 năm, tiến tới còn 10 năm. Từ đó, để lao động sớm được hưởng lương hưu, hạn chế rút BHXH một lần.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, Bộ đã rà soát và ban hành Thông tư sửa đổi Thông tư 56 về những thủ tục giải quyết chế độ nghỉ việc hưởng BHXH. Đây cũng là một trong những giải pháp để tháo gỡ những khó khăn về mặt quy trình, thủ tục, thực tiễn để các địa phương triển khai thực hiện.

Về vấn đề giải quyết hậu Covid-19, theo Bộ trưởng, đây là vấn đề thế giới cũng rất quan tâm. Covid-19 xảy ra kéo theo nhiều triệu chứng liên quan. Vì vậy, thời gian qua, Bộ đã ban hành các hướng dẫn chẩn đoán, điều trị đối với người bị Covid-19. Hiện, Bộ Y tế đang xây dựng Thông tư đưa Covid-19 trở thành một bệnh nghề nghiệp để được hưởng BHXH.