Trồng rau đạt chuẩn
Đến thăm Hợp tác xã rau an toàn Tự Nhiên (HTX Tự Nhiên), ở bản Tự Nhiên, xã Đông Sang, huyện Mộc Châu (Sơn La), khung cảnh khiến người ta ngỡ như đang ở Đà Lạt. Những “ngôi nhà nilon”, “nhà kính”, “nhà lưới” trồng nông sản sạch nối tiếp nhau thành hàng lối, lóng lánh phản chiếu ánh mặt trời. Đồng đất vùng chân núi xã Đông Sang với những ruộng ngô một vụ năm nào nay đã mang một dáng vẻ hoàn toàn mới, một vùng nông thôn hiện đại hóa.
Với mục đích liên kết sản xuất rau sạch, đảm bảo đầu ra sản phẩm, năm 2011, phụ nữ bản Tự Nhiên đã cùng nhau thành lập tổ hợp tác với 19 thành viên, thâm canh trên 7,5ha/năm. Sau 2 năm sản xuất thử nghiệm rau trái vụ thành công, đến năm 2013, HTX rau an toàn Tự Nhiên ra đời và phát triển lên 38 thành viên, với 15ha đất sản xuất theo quy trình VietGAP.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, quản lý HTX Tự Nhiên, trước đây, ruộng nương trong bản đều trồng ngô là chính, trồng rau ít nhưng chất lượng sản phẩm thấp, không tiêu thụ hết, nhiều lúc phải đổ đi. Khi thành lập tổ hợp tác năm 2011, người dân chưa hiểu về VietGap, chưa thấy được lợi ích từ việc xây dựng thương hiệu rau an toàn nên có ít người tham gia.
Tuy nhiên, sau 2 năm, chứng kiến giá trị sản phẩm nông sản được nâng cao, được chứng nhận VietGap và xây dựng thành công thương hiệu rau an toàn Mộc Châu, sản phẩm rau tiếp cận được thị trường rộng hơn; đặc biệt sau thời gian thử nghiệm trồng rau trái vụ thành công, đem lại hiệu quả kinh tế cao, nhiều hộ dân đã đăng ký tham gia HTX.
Cũng theo bà Hiền, đồng đất, khí hậu Mộc Châu rất phù hợp với việc trồng các loại rau, củ, cho sản lượng và chất lượng cao. Trước kia bà con trồng ngô mỗi năm 1 vụ, mỗi ha chỉ lãi 10 - 20 triệu đồng, chuyển sang trồng rau thì doanh thu đạt 400 - 500 triệu đồng và lợi nhuận trên 200 triệu đồng/ha. Trồng rau lại có lợi thế quay vòng nhanh, ngắn ngày và trồng đươc quanh năm nên hiệu quả kinh tế rất cao.
Những ngày đầu thành lập gặp nhiều khó khăn, nhưng may mắn các xã viên HTX Tự Nhiên được sự hỗ trợ kỹ thuật từ dự án “Tăng cường khả năng kết nối thị trường cho sản phẩm rau trái vụ vùng cao Tây Bắc Việt Nam” do chính phủ Australia tài trợ. Các chuyên gia nước ngoài đến hướng dẫn trực tiếp tại ruộng cho các xã viên, cùng nhiều chương trình tập huấn kỹ thuật của huyện, tỉnh… sự hỗ trợ kinh phí làm nhà lưới, túi lưới… HTX đã có được quy trình trồng, sản xuất, sơ chế rau đạt tiêu chuẩn như hiện nay.
Xây dựng thương hiệu
Tiếp nối những thành công từ các hoạt động quảng bá, giới thiệu sản phẩm nông nghiệp những năm trước, UBND huyện Mộc Châu đã tham gia và triển khai tổ chức các ngày hội nông sản. Qua đó, từng bước đưa các nông sản lợi thế của huyện vào chuỗi các cửa hàng, siêu thị trong nước và tiến tới xuất khẩu, thúc đẩy hoạt động liên kết tiêu thụ nông sản.
Các hợp tác xã được tiếp xúc, làm quen và ký kết hợp đồng liên kết sản xuất - tiêu thụ với các doanh nghiệp, cửa hàng đại lý, cửa hàng phân phối bán lẻ sản phẩm trên địa bàn TP Hà Nội theo hướng bền vững. Liên kết tiêu thụ sản phẩm chuỗi giá trị theo 14 chuỗi tiêu thụ rau, củ, quả an toàn với tổng diện tích 58 ha. Tổng sản lượng liên kết theo chuỗi đạt 3.696 tấn/năm.
Theo đánh giá của Phòng NN&PTNT huyện Mộc Châu, Mô hình HTX rau an toàn Tự Nhiên là đơn vị sản xuất điển hình, có kinh nghiệm và kỹ thuật cao. HTX đã tổ chức sản xuất với 32 chủng loại rau, đạt theo tiêu chuẩn tiêu chuẩn VietGAP. Mỗi năm HTX sản xuất ra hơn 1.000 tấn rau các loại. Lợi nhuận năm 2017 đạt trên 1,6 tỷ đồng. Sản phẩm rau an toàn của HTX luôn có chất lượng tốt, được người tiêu dùng ưa chuộng do quá trình sản xuất, sơ chế, đóng gói đạt theo tiêu chuẩn kỹ thuật, nhiều sản phẩm được sản xuất trong nhà lưới, nhà kính, hệ thống tưới phun mưa, tưới nhỏ giọt để nâng cao chất lượng sản xuất rau trái vụ.
Theo bà Nguyễn Thị Thu Hiền, để có được thành quả như ngày hôm nay đều dựa vào sự nỗ lực xây dựng và bảo vệ thương hiệu “Rau an toàn Mộc Châu”, không chỉ của HTX Tự Nhiên mà còn là của chung toàn huyện. Như năm 2018, huyện Mộc Châu bị lũ lớn khiến cho việc sản xuất rau an toàn bị thiệt hại nghiêm trọng.
Để đảm bảo giữ mối với khách hàng, giữ thương hiệu “Rau an toàn Mộc Châu”, HTX Tự Nhiên chủ động sản xuất với số lượng hạn chế nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm mà không tìm nguồn cung cấp thay thế như ở nhiều cơ sở sản xuất rau khác. Chính vì vậy, các đối tác tiêu thụ ở Hà Nội, Hải Phòng đã tin tưởng, chung tay vượt qua giai đoạn khó khăn do thiên tai và trở thành những bạn hàng thân thiết của thương hiệu Rau an toàn Mộc Châu.
