(GD&TĐ) - Những ngày qua, nhiều người dân xã Kroong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum, đổ xô đi đãi vàng trái phép, dầm mình dưới nước tại nhiều đoạn trên sông Pô Kô khu vực cầu Kroong. Điều đáng nói là tình trạng này diễn ra ngay dưới chân đập thủy điện Plei Krong bất chấp sự nguy hiểm giữa dòng nước chảy xiết. Tình trạng đào đãi vàng trái phép vẫn diễn ra hằng năm trên dòng sông này nhưng chính quyền vẫn chưa tìm ra biện pháp hữu hiệu để ngăn chặn.
Những ngày qua, nhiều thôn, làng thuần nông bị xáo trộn bởi việc khai thác vàng sa khoáng. Hàng ngày người dân nơi đây bỏ nương, rẫy kéo nhau ra lòng sông Pô Kô dưới chân cầu Kroong, tụ tập thành nhiều nhóm gần cả trăm người với các dụng cụ đãi vàng thủ công thô sơ. Các dụng cụ mà người dân sử dụng chủ yếu bằng chảo đãi, xẻng, thau, chậu, cuốc… hì hục lặn ngụp, đắm mình múc đất đá dưới đáy sông để “tìm vàng”. Người thì đào, người thì đãi; họ chia thành các tốp nhỏ, mỗi tốp một góc. Không khí làm việc rộn ràng dưới lòng sông đục ngầu giống như ở một công trường xây dựng. Theo tìm hiểu của chúng tôi, những người đào đãi vàng chủ yếu thuộc hai thôn, thôn 3 và thôn 4 thuộc xã Kroong, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum. Không chỉ đào đãi vàng dưới lòng sông mà ngay sát bờ, không khí “lao động” cũng không kém phần hăng say.
 |
| Đào đãi vàng trên dòng sông Pô Kô |
Anh A Tác ở thôn 3 xã Kroong vừa lau mồ hôi vừa nói: “Mùa mưa tới rồi, đào ở lòng sông khó kiếm vàng lắm, nên chúng tôi chia nhau mỗi nhóm mỗi khu vực khác nhau, thay phiên nhau thăm dò, đào kiếm vàng để có tiền đong gạo”.
Qua tìm hiểu một số người dân, thì một ngày làm việc của những người đào vàng nơi đây bắt đầu từ tờ mờ sáng cho đến khi tối mịt. Họ đem theo nồi, niêu, xoong, chảo để nấu ăn trưa tranh thủ tại nơi đãi vàng. Mỗi ngày có khoảng gần 100 người chủ yếu là người dân tộc Rơ Ngao, thay nhau đào, đãi, với đủ mọi thành phần tham gia, già, trẻ, gái, trai và cả những em nhỏ đi làm phụ cha mẹ vào những buổi không lên lớp. Một ngày trung bình mỗi người kiếm gần cả trăm ngàn. Đó là một số tiền khá lớn với một xã nghèo như Kroong. Chẳng vậy mà nhà nhà, người người thay nhau ra lòng sông kiếm “vận may”. Chị Y Vỹ tâm sự: “Ai mà muốn xuống sông đãi vàng ngâm nước cả ngày thế này chứ! Cũng vì thiếu đất canh tác, mùa khô thì hạn hán không trồng được gì, mùa mưa thì nước đập thủy điện xả xuống ngập hết đất đai, nên đành phải ra sông tìm vàng kiếm cơm, kiếm mắm qua ngày”.
Được biết, bãi vàng trên sông Pô Kô đoạn dưới chân cầu Kroong có từ khá lâu rồi, nhưng số lượng vàng không nhiều, thời gian khai thác không lâu, một năm chỉ có vài tháng khai thác. Tuy nhiên, tình trạng này vẫn chưa được ngăn chặn. Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Thành Đức – Chủ tịch UBND xã Kroong cho biết: “Chính quyền địa phương vẫn biết hiện tượng người dân đổ xô đi đãi vàng trái phép dưới chân cầu Kroong, lực lượng công an xã cũng nhiều lần truy đuổi, chính quyền địa phương cũng có nhắc nhở, cũng như tuyên truyền, vận động người dân, nhưng đâu lại vào đấy, lực lượng còn quá mỏng để thực hiện được điều này”.
“Việc đãi vàng dưới chân đập thủy điện là điều vô cùng nguy hiểm, vì vậy chúng tôi liên tục cảnh báo người dân, không riêng gì người dân khai thác vàng mà cả những người dân làm đồng áng, bắt cá, chăn bò hai bên bờ sông dưới chân đập. Tuy nhiên điều đáng nói ở đây là, việc xả nước của hồ thủy điện thường diễn ra vào buổi sáng khoảng từ 8h đến 9h, mà không có lịch xả nước cụ thể gửi xuống chính quyền địa phương, vì vậy chúng tôi cũng đang gặp khó khăn trong việc cảnh báo xả nước cho người dân sống và làm việc hai bên bờ sông” - ông Nguyễn Thành Đức chia sẻ.
Tình trạng đào đãi vàng dưới dòng sông Pô Kô, nằm ngay dưới chân đập thủy điện là vô cùng nguy hiểm, ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng của người dân. Chính quyền địa phương cần có biện pháp ngăn chặn, đồng thời huy động các tổ chức đoàn thể, già làng, trưởng thôn, những người có uy tín đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục người dân để tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra…
Đan Tâm
