Có thể thấy, những năm 1990 khi đất nước chuyển sang kinh tế thị trường, Việt Nam là đất nước còn nghèo, cuộc sống người dân nông thôn, vùng sâu, vùng xa quá nghèo, thậm chí, không đủ ăn bởi thiên tai mất mùa triền miên. Vùng quê chiêm trũng Bình Lục, Hà Nam cùng bao thôn quê chủ yếu nhà tường đất, lợp mái rạ, nhìn quanh trong làng chỉ có vài ba ngôi nhà mái ngói được xây dựng cấp 4.
Người dân biển miền Trung từ Thanh Hóa và đến Hà Tĩnh, Quảng Bình cũng vậy. Ngày ngày họ chỉ biết vươn khơi bám biển khai thác hải sản, ngày có ngày không, chỉ đủ sống đạm bạc chứ không thể “giàu”.
Vậy mà từ khi thanh niên trong làng đi xuất khẩu lao động các nước, các hộ dân nghèo đã dần khấm khá, có của ăn của để. Lần lượt những ngôi nhà cao tầng khang trang xuất hiệnnhanh chóng ở các vùng quê.
Theo ông Hoàng Văn Hà, Chủ tịch xã Cương Gián (huyện Nghi Xuân, Hà Tĩnh): Hiện toàn xã có hơn 3.000 hộ dân với khoảng 15.000 nhân khẩu nhưng có gần 3.000 lao động xuất khẩu. Hầu hết các thanh niên Cương Gián đang làm việc tại Hàn Quốc, Đài Loan, Nhật Bản và một số nước châu Âu. Đa số là thanh niên từ 20 - 40 tuổi bỏ nghề biển, sang Hàn Quốc làm thuyền viên tàu cá.
Mỗi năm, lao động đi làm việc ở nước ngoài gửi về quê với tổng số tiền khoảng khoảng 500 tỷ đồng. Chính vì thế mà các hộ dân trong xã Cương Gián xóa được nghèo. Khắp xã, những ngôi biệt thự mọc lên, thay thế dần những ngôi nhà cũ nát. Cương Gián giờ đây gắn với tên gọi “làng tỷ phú” hay “làng Hàn Quốc”, “làng xuất ngoại”.
Xã Vĩnh Lại, huyện Lâm Thao, tỉnh Phú Thọ trước đây là một vùng quê thuần nông, người dân sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Nhưng sau khi con em trong xã tham gia lao động xuất khẩu thì nơi đây đã trở thành xã có nhiều tỷ phú bậc nhất ở tỉnh Phú Thọ. Với số tiền tích cóp khi ra nước ngoài làm thuê, sau khi trở về quê người lao động đã có vốn để phát triển kinh tế gia đình, trở thành giàu có.
Chị Trần Thu Hiền, phường Đức Thắng (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: Chị có 2 vợ chồng em họ đi xuất khẩu lao động ở Đài Loan với nghề lắp ráp điện tử. Chỉ sau 3 năm tích cóp giờ đây đôi vợ chồng trẻ đã có vốn liếng hơn 1 tỷ gửi về quê nhờ người thân mua cho mảnh đất làm vốn.
Có thể thấy, xuất khẩu lao động những năm qua phát triển mạnh đã khiến dân nghèo đổi đời. Tỷ lệ hộ nghèo ngày càng giảm. Số hộ giàu ngày càng tăng. Theo thống kê của tỉnh Hà Tĩnh, 10 năm qua có tổng số gần 70.000 người xuất khẩu lao động, chủ yếu dân ở huyện Nghi Xuân, Can Lộc, Thạch Hà, Lộc Hà, Cẩm Xuyên, Kỳ Anh, thị xã Kỳ Anh... Tổng thu nhập của lao động Hà Tĩnh đang làm việc tại nước ngoài khoảng 6.800 - 7.000 tỷ đồng mỗi năm, trong đó số tiền gửi về nước hơn 4.000 tỷ đồng.
Thôn Nhân Quang thuộc xã Nhân Trạch (huyện Bố Trạch, Quảng Bình), hiện có 350 hộ dân, nhưng tới 225 lao động làm việc ở nước ngoài. Cả thôn có 230 biệt thự, trị giá 1,4 - 2,5 tỷ đồng mỗi căn, 80% số hộ là khá giàu, chỉ còn ba hộ nghèo, một hộ cận nghèo.
Ông Nguyễn Hữu Tuyến, Phó Giám đốc Sở LĐ, TB&XH tỉnh Ninh Bình cho biết: kế hoạch năm 2022 tỉnh Ninh Bình sẽ đưa 1.400 lao động đi xuất khẩu, trong đó hướng người lao động tới những thị trường có uy tín và thu nhập tốt. Riêng 11 tháng đầu năm, toàn tỉnh Ninh Bình có khoảng trên 1.200 lao động được xuất khẩu.
![]() |
Người lao động được tư vấn, hỗ trợ thông tin về thị trường lao động xuất khẩu |
Có thể thấy, cách đây 30 năm, Việt Nam bắt đầu đưa lao động sang Nhật Bản, Hàn Quốc dưới hình thức tu nghiệp sinh công nghiệp, thuyền viên làm việc trên tàu vận tải. Khi đó mới chỉ có hơn 1.000 lao động ra nước ngoài làm việc nhưng đã tăng lên 31.000 người vào năm 2000. Trong khi đó năm 2022, cả nước ước khoảng có gần 130.000 lao động xuất khẩu. Năm 2023 dự báo Việt Nam có khoảng 200.000 người tham gia lao động ở nước ngoài.
Với số lượng nhiều lao động xuất khẩu như vậy đã thực sự đem lại cho các vùng quê Việt thay da đổi thịt và giàu lên nhanh chóng.
- Thống kê của Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, từ năm 2007 đến nay, trung bình mỗi năm lao động xuất khẩu cả nước gửi về 3 - 4 tỷ USD.
- Hà Tĩnh đã có hơn 67.000 lao động làm việc ở nước ngoài, gửi về khoảng 200 triệu USD. Nghệ An hiện có 60.000 lao động, gửi về 500 - 550 triệu USD...