Lễ hội truyền thống Bạch Đằng là sự kiện chính trị, văn hóa và du lịch có ý nghĩa quan trọng; là dịp để bày tỏ lòng tri ân những cống hiến, hy sinh của các bậc tiền nhân và nhân dân trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, bảo vệ độc lập, chủ quyền của đất nước; khẳng định ý nghĩa và giá trị lịch sử vĩ đại của Chiến thắng Bạch Đằng trong sự nghiệp đấu tranh chống giặc ngoại xâm, khơi dậy truyền thống, giáo dục thế hệ trẻ về giá trị lịch sử, lòng yêu nước, tự hào dân tộc.
Phát biểu khai hội, ông Trần Đức Thắng, Chủ tịch UBND thị xã Quảng Yên khẳng định, sông Bạch Đằng đã trở thành dòng sông lịch sử, cọc Bạch Đằng đã trở thành biểu tượng đánh giặc ngoại xâm của dân tộc Việt Nam.
“Nơi đây dân tộc ta đã ba lần viết nên những trang sử hào hùng trong sự nghiệp dựng nước và giữ nước. Đó là ba trận thủy chiến, của ba bậc kỳ nhân, ba vị Anh hùng của dân tộc, đã lập nên những chiến thắng vang dội trên một dòng sông Bạch Đằng, ở ba giai đoạn lịch sử khác nhau”, ông Thắng nói.
Tiết mục nghệ thuật tại buổi lễ. |
Năm 938, Ngô Quyền chỉ huy quân dân ta đánh tan quân Nam Hán, kết thúc 1.000 năm Bắc thuộc, khẳng định độc lập chủ quyền của đất nước.
Lần thứ hai, vào năm 981, dưới sự chỉ huy của Thập đạo Tướng quân Lê Hoàn, quân và dân ta đã đánh bại quân xâm lược nhà Tống, bảo vệ vững chắc bờ cõi nước nhà.
Lần thứ ba, vào mùa Xuân năm Mậu Tý 1288, quân dân Đại Việt dưới sự chỉ huy của Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn cùng với Thái Thượng hoàng Trần Thánh Tông và vua Trần Nhân Tông đã tiêu diệt, bắt sống toàn bộ đạo binh thuyền hùng mạnh của quân Nguyên Mông do Ô Mã Nhi chỉ huy, tiêu diệt 600 chiến thuyền và 4 vạn quân.
Từ thắng lợi vĩ đại của trận Bạch Đằng năm 1288, các thế hệ người Việt Nam luôn tự hào một nước nhỏ lại có sức mạnh có thể đánh bại cuộc xâm lược của các nước lớn và mạnh nhất thời bấy giờ.
Nhận thức được những giá trị và tầm quan trọng của di tích lịch sử Chiến thắng Bạch Đằng, những năm qua, quần thể Khu Di tích luôn được tỉnh Quảng Ninh và thị xã Quảng Yên quan tâm đặc biệt, đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị…
Trong đêm khai hội, sau phần nghi lễ dâng hương, gióng trống khai hội, nhân dân và du khách được mãn nhãn với chương trình nghệ thuật sử thi "Bạch Đằng - Bản Anh hùng ca của dân tộc". Đặc biệt, nội dung thả đèn hoa đăng tại Bến đò cổ được nhân dân hào hứng tham gia.
Lễ hội truyền thống Bạch Đằng năm 2023 diễn ra từ ngày 25 - 28/4 (tức ngày 6 - 9/3 âm lịch). Từ ngày 26/4, nhiều nghi lễ quan trọng sẽ diễn ra như: Rước tượng Đức Thánh Trần theo nghi lễ truyền thống từ Đền Trần Hưng Đạo về Đình Yên Giang và ngược lại; Lễ tế yết Đình Yên Giang, Lễ tế chính hội, tế giã hội tại Đền Trần Hưng Đạo, cùng nhiều trò chơi dân gian, hoạt động sôi động khác.
Năm 2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1419 xếp hạng quần thể Khu Di tích Chiến thắng Bạch Đằng là Di tích Quốc gia đặc biệt.
Năm 2021, Lễ hội truyền thống Bạch Đằng đã được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.