Có thể nói rằng, trong suốt chặng đường lịch sử dựng nước và giữ nước, các thế hệ người Việt Nam chung và tỉnh Quảng Bình nói riêng đã không ngừng xây dựng, bồi đắp, hun đúc một nền văn hóa thống nhất trong đa dạng và giàu bản sắc dân tộc.
Thành quả của sự sáng tạo, giữ gìn, trao truyền của các thế hệ cha ông đã để lại cho chúng ta một kho tàng di sản văn hóa vật thể và phi vật thể đồ sộ, phong phú.
Trong kho tàng di sản quý giá ấy, làn điệu Hò khoan Lệ Thủy - Một loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo được sáng tạo dựa trên sự lao động hăng say, kết hợp với những giai điệu ngọt ngào sâu lắng của dân ca miền Trung.
Đây là sản phẩm sáng tạo tinh thần vô cùng quý giá của nhân dân Lệ Thủy trong trường kỳ lịch sử mở làng, lập ấp; phản ánh cuộc sống lao động sản xuất, chiến đấu chống giặc ngoại xâm, chinh phục thiên nhiên, vượt qua gian khổ của người dân trên tất cả các vùng miền của vùng đất đầy gian khổ - gió lào, cát trắng để cùng nhau tụ cư và xây dựng cuộc sống ngày càng tốt đẹp hơn.
Hò khoan Lệ Thủy phản ánh tâm hồn, tình cảm, trí tuệ, tính cách của người dân Lệ Thủy; nằm trong tổng thể nghệ thuật Quảng Bình, Dân ca Bình Trị Thiên và trong tổng thể Dân ca cả nước,… góp phần tạo nên nét đẹp và sự phong phú của văn hóa Việt Nam.
Sinh thời, Đại tướng Võ Nguyên Giáp luôn mong muốn người dân quê hương mình gìn giữ hay nét đẹp văn hoá truyền thống đó chính là lễ hội đua thuyền mừng tết độc lập và giữ bằng được điệu Hò khoan Lệ Thuỷ.
Đại tướng mong muốn rằng “Lễ hội đua thuyền hằng năm diễn ra trên sông Kiến Giang, vì vậy chúng ta phải giữ gìn dòng Kiến Giang thật sạch đẹp để cho người dân đến xem. Và đặc biệt, phải bảo vệ, phải giữ gìn cho được điệu Hò khoan Lệ Thủy”…
Hò khoan Lệ Thuỷ được tạo ra trong quá trình lao động, sản xuất, đây là một tài sản tinh thần đặc biệt, độc đáo, vô giá, góp phần vào sự phát triển chung của văn hóa quê hương và nền văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc dân tộc.
Để tiếp tục phát triển sâu rộng hơn nữa thì không chỉ là các nghệ nhân mà từng người dân Lệ Thuỷ cần chung tay để bảo tồn các giá trị của hò khoan Lệ Thủy, trao truyền cho các thế hệ tương lai một làn điệu dân ca, một nét văn hóa phi vật thể đặc sắc của dân tộc...
