Quản lý bằng công nghệ
Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ TPHCM (CESTI), Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM vừa tổ chức hội thảo “Grac - Ứng dụng công nghệ 4.0 số hóa mạng lưới quản lý rác thải và thanh toán online”.
ThS Nguyễn Trọng Minh (Giám đốc Công ty CP Công nghệ GRAC) cho biết, xu hướng thanh toán online hay ứng dụng chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ ở các doanh nghiệp, đơn vị sản xuất kinh doanh trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Tuy nhiên, hoạt động số hóa dữ liệu, chuyển đổi số trong lĩnh vực quản lý rác thải (chất thải rắn sinh hoạt) vẫn còn là vấn đề khá mới tại Việt Nam.
Theo số liệu từ Bộ TN&MT, tổng khối lượng chất thải rắn sinh hoạt (rác thải sinh hoạt) phát sinh trên toàn quốc là 64.658 tấn/ngày, riêng tại TPHCM là 9.500 tấn/ngày (trong đó nhựa chiếm 13,9%). Mô hình thu gom, vận chuyển, xử lý rác sinh hoạt hiện tại còn nhiều khó khăn thách thức như các bãi chôn lấp quá tải, là nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng.
Công tác quản lý rác thải, môi trường chủ yếu vẫn quản lý số liệu trên giấy tờ, dễ thất thoát hoặc mất dữ liệu… Việc quản lý và thu tiền rác bằng phương pháp truyền thống tốn nhiều nhân sự, tính minh bạch chưa cao; chưa có nhiều kênh thông tin để người dân phản ánh/khiếu nại; chi phí dành cho việc tuyên truyền và phân loại rác còn cao, chưa đo lường được hiệu quả,…
Vì vậy, công nghệ GRAC đưa ra các giải pháp nhằm hỗ trợ quản lý rác thải một cách hiệu quả nhất. Cụ thể như quản lý hộ gia đình và chủ nguồn thải; quản lý đơn vị thu gom và người thu gom; giá tiền thu gom, vận chuyển, xử lý rác; số lượng hợp đồng; khiếu nại, đặt lịch thu gom; địa chỉ phân loại rác tại nguồn…
Công nghệ Grac gồm 2 sản phẩm là phần mềm SaaS ERP và ứng dụng App Grac nhằm giúp triển khai công nghệ này đến từng địa phương, đơn vị thu gom và hộ gia đình.
Trong đó, phần mềm SaaS (Software As a Service) và ERP (Enterprise Resource Planning) dành cho các đơn vị thu gom, nhà máy tái chế và cơ quan quản lý Nhà nước, giúp số hóa cơ sở dữ liệu về hộ gia đình, chủ nguồn thải, đơn vị thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải thay thế các phương pháp quản lý truyền thống.
Công nghệ tích hợp dữ liệu lớn (Big Data), Cloud Server với hệ thống dữ liệu tập trung, đa nền tảng và được đồng bộ liên tục, cùng các công cụ phân tích dữ liệu, kết nối các cổng thanh toán.
Nhờ đó người dân, chính quyền và đơn vị cung cấp dịch vụ được kết nối với nhau. Ứng dụng App Grac là một nền tảng dành cho tuyên truyền về môi trường và phân loại rác tại nguồn, cho phép người dân sử dụng cả trên app và trên website.
Đổ rác bằng… điện thoại
ThS Nguyễn Trọng Minh cho biết, áp dụng phần mềm GRAC, cơ quan quản lý Nhà nước sẽ có đầy đủ các dữ liệu để phân tích, hoạch định các chiến lược giảm thiểu rác thải cũng như phân loại tại nguồn; theo dõi, quản lý được số lượng đơn vị và nhân viên thu gom; tình hình quản lý rác thải sinh hoạt của UBND phường/xã một cách nhanh chóng, tiện lợi; quản lý và giải quyết khiếu nại của người dân; tối ưu việc thu phí bằng tiền mặt hoặc thu phí online;…
Người dân, hộ gia đình, chủ nguồn thải có thể tra cứu tiền rác và thanh toán online, gửi phản ánh khiếu nại, đặt lịch thu rác cồng kềnh, rác tái chế, tích điểm đổi quà, hướng dẫn phân loại rác tại nguồn. Tất cả các hoạt động này có thể thực hiện trên app và dữ liệu sẽ được đổ về tài khoản quản lý rác thải của phường/xã hoặc công ty môi trường đô thị.
Với Grac, đơn vị/công ty thu gom có thể quản lý hộ dân, chủ nguồn thải trên phần mềm, quản lý tiền mặt tốt hơn, thu tiền rác qua các cổng thanh toán online,… Qua đó tiết kiệm được chi phí vận hành, nâng cao năng lực quản lý, mở rộng các dịch vụ giá trị gia tăng cho hộ gia đình, chủ nguồn thải…
GRAC là một startup công nghệ được thành lập năm 2021, phát triển từ dự án Grac năm 2018 với mong muốn cung cấp các giải pháp về chuyển đổi số quản lý rác thải, tạo giá trị cốt lõi là sự minh bạch, sống xanh và thấu hiểu. Đối tượng khách hàng của GRAC là các cơ quan quản lý Nhà nước (UBND tỉnh, Sở TN&MT, UBND quận/huyện, phường/xã); các công ty/đơn vị thu gom rác thải; vựa ve chai/nhà máy tái chế; nhãn hàng/nhà sản xuất; người dân, hộ gia đình, chủ nguồn thải.
Hiện tại, công nghệ Grac đã được ứng dụng tại một số quận trên địa bàn TPHCM, hỗ trợ quản lý 2,555 triệu tấn rác sinh hoạt/năm. Tổng số dữ liệu đã cập nhật lên phần mềm Grac là 600 nghìn hộ gia đình, 30 nghìn chủ nguồn thải tại 150 địa phương (phường/xã). Dự kiến đầu năm 2024 sẽ số hóa 1,5 triệu hộ gia đình, 100 nghìn chủ nguồn thải và 300 địa phương ở TPHCM.
Kết quả triển khai tại Quận 3 cho thấy, việc ứng dụng chuyển đổi số quản lý rác thải tại địa phương giúp mang lại nhiều lợi ích như quản lý 180 tấn rác thải/ngày, 90% phân loại rác tại nguồn, giảm 50% phản ánh/khiếu nại, giảm 30% lượng rác thải nhựa/ngày,… Qua đó nâng cao vai trò của cộng đồng và UBND các cấp trong quản lý rác thải.
ThS Minh cho biết, với những kết quả đạt được, Grac đặt mục tiêu trong thời gian tới sẽ triển khai áp dụng phần mềm này cho 500 tài khoản, 20 nghìn người dùng App, hỗ trợ quản lý 3.467.500 tấn rác thải sinh hoạt/năm tại TPHCM.
Đặc biệt, GRAC sẽ tập trung đẩy mạnh tính năng thanh toán online tiền thu gom, vận chuyển và xử lý rác. Đồng thời tiếp tục triển khai áp dụng số hóa, chuyển đổi số trong lĩnh vực rác thải tại các địa phương trên cả nước.
