Để con em đồng bào có điều kiện học tập tốt hơn, tỉnh đã có nhiều chính sách hỗ trợ cho học sinh các trường phố thông dân tộc nội trú, bán trú.
Chăm lo học sinh DTTS
Toàn tỉnh Phú Thọ hiện có có 43 trường PT DTNT và PT DTBT với gần 280.000 học sinh là người DTTS. Song song với đó, mô hình trường bán trú cũng được nhân rộng và phát huy hiệu quả.
Theo thống kê của ngành Giáo dục, số lượng học sinh là người DTTS tại Phú Thọ chiếm gần 30% tổng số học sinh toàn tỉnh. Tỷ lệ này cho thấy vai trò thiết yếu của mô hình phát triển hệ thống trường PT dân tộc nội trú và bán trú trong việc nâng cao dân trí và tạo điều kiện học tập thuận lợi nhất cho con em các dân tộc.
Những năm qua, công tác GD&ĐT vùng đồng bào DTTS (DTTS) trên địa bàn tỉnh luôn được các cấp ủy, chính quyền các cấp quan tâm đến nay có nhiều khởi sắc. Trong đó, hệ thống trường PT dân tộc nội trú, bán trú được củng cố, mở rộng và từng bước nâng cao chất lượng, tạo điều kiện thuận lợi cho nhu cầu học tập của con em đồng bào DTTS.
Theo đó, ưu tiên và quan tâm đặc biệt đối với học sinh thuộc các DTTS là chủ trương xuyên suốt của Đảng, Nhà nước từ nhiều năm nay. Nhiều chính sách ưu tiên trong giáo dục, đào tạo như miễn giảm học phí, hỗ trợ chi phí học tập, cung cấp sách giáo khoa và đồ dùng học tập cũng được triển khai hiệu quả tạo điều kiện cho học sinh DTTS có cơ hội đến trường, học tập, tiếp thu những kiến thức mới.
Song song với đó, ngành GD&ĐT tỉnh Phú Thọ tập trung đầu tư đào tạo đội ngũ giáo viên người DTTS, có năng lực chuyên môn và am hiểu văn hóa địa phương để đáp ứng tốt nhu cầu dạy và học.
Hệ thống các trường dân tộc nội trú, bán trú đã luôn duy trì về quy mô, nâng cấp về cơ sở vật chất, thực hiện đầy đủ chế độ chính sách hỗ trợ học sinh DTTS vùng đặc biệt khó khăn theo Nghị định số 116/2016/NĐ-CP, ngày 18/7/2016 của Chính phủ.
Cùng với việc dạy văn hóa, các trường học ở khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ còn chủ động tổ chức nhiều hoạt động nội trú, nuôi dưỡng, chăm sóc sức khỏe, hoạt động văn hóa, thể dục, giáo dục kỹ năng sống, hướng nghiệp, dạy nghề... nhằm phát triển toàn diện năng lực, phẩm chất cho học sinh DTTS. Nhờ đó, chất lượng giáo dục tại các trường vùng đồng bào DTTS được nâng cao.
Tạo nền tảng nâng cao chất lượng giáo dục
Trường PT DTNT tỉnh Phú Thọ được xác định là cơ sở giáo dục chuyên biệt, có nhiệm vụ nuôi dưỡng, đào tạo học sinh DTTS. Năm học 2025–2026, nhà trường có 16 lớp với 549 học sinh thuộc 11 DTTS, trong đó đông nhất là dân tộc Mường. Những năm học qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh, Sở GD&ĐT cùng chính quyền địa phương, nhà trường không ngừng được đầu tư về cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học và sinh hoạt. Đội ngũ cán bộ, giáo viên được kiện toàn, đồng bộ về chuyên môn và phẩm chất đạo đức nghề nghiệp, đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục.
Công tác tổ chức nội trú được nhà trường đặc biệt coi trọng. Hệ thống ký túc xá, bếp ăn, khu sinh hoạt chung được bố trí khoa học, sạch sẽ, đáp ứng điều kiện sinh hoạt lâu dài cho học sinh. Nhà trường xây dựng thời gian biểu hợp lý theo từng khung giờ; phân công cán bộ quản lý, giáo viên trực 24/24 giờ; thành lập đội tự quản để hỗ trợ việc học tập và rèn luyện nề nếp cho học sinh.
Đặc biệt, chính sách học bổng, hỗ trợ học sinh DTTS được thực hiện đầy đủ, kịp thời. Theo Nghị định số 66/2025/NĐ-CP của Chính phủ, mỗi học sinh được hưởng học bổng bằng 80% mức lương cơ sở (tương đương 1.870.000 đồng/tháng). Toàn bộ số học bổng được nhà trường sử dụng để tổ chức bữa ăn cho học sinh với mức chi bình quân 62.400 đồng/ngày, gồm ba bữa chính và chi phí chất đốt. Các bữa ăn được xây dựng thực đơn theo tuần, không trùng lặp món, bảo đảm dinh dưỡng, phù hợp với khẩu vị và thể trạng học sinh.
Nhờ tổ chức tốt công tác nội trú, đời sống học sinh được ổn định, sĩ số học sinh được duy trì vững chắc, chất lượng giáo dục của nhà trường không ngừng được nâng cao. Hằng năm, tỷ lệ học sinh khá, giỏi đạt trên 80%; nhiều em đoạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi các cấp, đỗ vào các trường đại học, cao đẳng trong và ngoài tỉnh.
Hiện, toàn tỉnh Phú Thọ có 43 trường PT DTNT và PT DTBT với gần 280.000 học sinh là người DTTS, chiếm gần 30% tổng số học sinh toàn tỉnh. Ngành GD&ĐT và các địa phương trong tỉnh đã chủ động tham mưu, đề xuất các cơ chế, chính sách hỗ trợ cho học sinh ở các vùng đồng bào DTTS có hoàn cảnh khó khăn.
Đặc biệt đối với các địa bàn có điều kiện kinh tế khó khăn tại các xã vùng cao, vùng sâu, vùng xa. Nhiều chính sách đầu tư chăm lo phát triển giáo dục, nâng cao chất lượng giáo dục ở vùng đồng bào DTTS, góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực là người DTTS đã tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững, hiện thực hóa mục tiêu nâng cao chất lượng nguồn nhân lực góp phần thúc đẩy phát triển KT-XH địa phương.
Những năm qua, mạng lưới trường lớp ở tỉnh Phú Thọ không ngừng được củng cố, mở rộng; quy mô học sinh được giữ vững, ổn định. Để nâng cao chất lượng giáo dục nói chung, chất lượng giáo dục của vùng DTTS nói riêng, Phú Thọ tập trung đầu tư xây dựng trường đạt chuẩn quốc gia. Đến cuối năm học 2024 - 2025, toàn tỉnh Phú Thọ mới có 1.877 cơ sở giáo dục mầm non, PT, trong đó 1.570 trường đạt chuẩn quốc gia (83,32%), cao hơn mức bình quân cả nước; nhiều trường đạt kiểm định mức độ 2 - 3. Tỉnh cũng phấn đấu đến năm 2030 nâng tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia tối thiểu lên 90% (trong đó, ít nhất 30% trường học đạt mức độ 2).
Thời gian tới, ngành GD&ĐT Phú Thọ tiếp tục rà soát, sắp xếp mạng lưới các cơ sở giáo dục vùng DTTS, nhất là Trường PT DTNT, trường PT có tổ chức ăn, ở tập trung cho học sinh bán trú đảm bảo phù hợp với quy hoạch và điều kiện thực tế của địa phương.
Thực hiện các giải pháp tăng tỷ lệ trẻ em, học sinh DTTS ở các cấp học, bậc học từ mầm non đến phổ thông đi học đúng độ tuổi, duy trì và nâng cao kết quả phổ cập giáo dục các cấp học nhằm hoàn thành các mục tiêu phát triển bền vững lĩnh vực GD&ĐT đối với đồng bào DTTS... qua đó nâng cao chất lượng giáo dục các cấp học vùng DTTS.
