Cửa hàng sách san sát, đầu sách phong phú, chiết khấu hấp dẫn, lại nằm ở vị trí gần Bờ Hồ.
Nhiều sách không có ở những hiệu sách lớn, ra đây hỏi là có. Người bán và người mua tương tác với nhau rất dễ chịu. Con phố nhỏ lúc nào cũng nhộn nhịp, đông vui, chả cứ ngày cuối tuần.
Từ sau đại dịch Covid-19, phố sách Đinh Lễ vắng hẳn. Người mua sách ít, người đi dạo, ngồi ăn uống nhiều hơn. Một số cửa hàng cũng thu hẹp diện tích, hoặc trở thành quán cà phê. Phố sách có phần ngơ ngác.
Có nhiều nguyên nhân giải thích cho sự vắng vẻ của con phố này. Với sự tham gia của đơn vị tư nhân, lượng sách xuất bản càng ngày càng tăng, chủng loại vô cùng phong phú: Sách kỹ năng sống, dạy làm giàu, sách tâm lý, sách nghệ thuật… của tác giả trong nước và ngoài nước.
Với những “con mọt sách”, nhất là những “con mọt” từng trải qua thời thiếu sách đọc, thì bây giờ sách đúng là nở rộ “như nấm sau mưa”. Một tín hiệu rất vui của ngành xuất bản.
Sách nhiều. Lại thêm cửa hàng bán sách ở nhiều nơi. Muốn mua sách, người ta không phải lặn lội lên tận Đinh Lễ nữa. Thêm vào đó, sàn điện tử phát triển mạnh mẽ. Mua qua sàn thương mại điện tử, vừa được chiết khấu, vừa không phải ra ngoài, ngồi một chỗ vẫn được giao đến tận tay. Ra ngoài vừa khói bụi, kẹt xe, vừa mất thời gian.
Sách nhiều. Hội sách liên tục được tổ chức, sách giảm giá chất đầy vỉa hè. Có những cuốn sách đề giá bán ngang một cốc trà đá mà chẳng ai mua.
Thêm nữa, là những sách đọc trực tuyến, sách điện tử. Đầu tư vài triệu mua một máy đọc sách điện tử vừa mỏng nhẹ vừa gọn gàng là có thể đọc cả nghìn cuốn sách tiếng Anh, tiếng Việt. Quả là tiện lợi biết bao.
Thời của công nghệ với những cú lướt điện thoại thông minh, thông tin nóng hổi từng phút từng giây, những hội nhóm, những giao dịch xuyên biên giới. Tĩnh tâm ngồi đọc, rồi lại trầm tư nghĩ ngợi, đến khi ngẩng lên phát hiện ra mình bỏ lỡ bao nhiêu thông tin khác, bao cơ hội làm giàu khác. Thế nên, sách ơi hãy đợi ta.
…Rất nhiều nguyên nhân giải thích vì sao phố Đinh Lễ trở nên vắng khách. Không chỉ nơi này mà ở nhiều hiệu sách từng là trung tâm cũng ế ẩm, những cô bán sách ngồi uể oải lướt điện thoại. Hiệu sách bán văn phòng phẩm, đồ chơi đồ dùng nhiều hơn là sách đọc.
Phố sách Đinh Lễ là sản phẩm của thời kỳ đầu thay đổi của ngành xuất bản, khi Internet chưa chiếm thế thượng phong, Nhà nước cho phép đơn vị tư nhân và các nhà xuất bản được liên kết xuất bản. Thế nên, sau bao nhiêu ngày thiếu thốn, có một nơi bán vừa rẻ vừa phong phú như thế quả là hạnh phúc đối với người đọc.
Cái gì cũng có một thời. Phố sách Đinh Lễ có thể vắng khách, sách hôm nay có thể ít người đọc. Dù thương dù nhớ nhưng vẫn phải thừa nhận thực tế đó. Dòng chảy đời sống xã hội không ngừng vận động. Phủ định của phủ định cũng chính là quy luật của phát triển. Và văn hóa đọc sẽ không bao giờ mất đi.
