Tuyên bố gây sốc
Cuộc gặp chưa bị hủy bỏ, nhưng Bình Nhưỡng đã khiến Washington và Seoul bị sốc khi tuyên bố vào thời điểm cuối cùng đàm phán với Hàn Quốc rằng cuộc gặp sẽ bị đình chỉ vô thời hạn do các cuộc tập trận đã được lên kế hoạch từ lâu giữa Mỹ và Hàn Quốc.
Tuyên bố này từ cơ quan thông tấn Triều Tiên được tung ra cùng với một thông điệp, mà thật ra giống một lời đe dọa hơn, cho ông Trump, rằng nước Mỹ cần phải “suy nghĩ một cách nghiêm túc” về ảnh hưởng có thể có của các cuộc tập trận đối với cuộc gặp thượng đỉnh Kim – Trump và cảnh báo: “Chúng tôi sẽ quan sát chặt chẽ thái độ của các nhà chức trách Mỹ và Hàn Quốc”.
Chỉ vài giờ sau, Triều Tiên còn đi xa hơn nữa, tuyên bố rằng họ có thể hủy cuộc gặp thượng đỉnh trước đòi hỏi của Mỹ về việc Triều Tiên phải từ bỏ vũ khí hạt nhân. Yêu cầu này cũng là những gì mà ông Trump và những người tiền nhiệm mong đợi từ bao lâu nay.
Thông báo giật gân này quả là một thử thách cho ông Trump, bất chấp tuyên bố của ông về năng lực thương lượng tuyệt vời của mình, đồng thời cũng là minh chứng cho một trong những sai lầm căn bản nhất của bất kỳ nhà đàm phán nào.
Ông Trump cố gắng hành động một cách thản nhiên, nhưng ai cũng biết rằng một thỏa thuận với Triều Tiên sẽ tương đương với một chiến thắng chính trị lớn cho ông, vốn cũng đang ấp ủ giấc mơ về giải Nobel Hòa bình. Mới tuần trước, khi được hỏi liệu ông có xứng đáng với giải Nobel hay không, ông đã cười rạng rỡ và trả lời: “Mọi người đều nghĩ vậy”.
“Bổn cũ soạn lại”?
Rõ ràng nhà lãnh đạo Triều Tiên đang tiến hành “phép thử” đối với ông Trump. Ông đã cố gắng thực hiện lại một cách khá chính xác điều mà những người tiền nhiệm, cũng là ông và cha của mình, đã thực hiện và cố gắng kéo dài: Lấy nhượng bộ cục bộ để thu lại lợi ích chính trị và kinh tế, trong khi đó chỉ thực hiện những nhượng bộ rất nhỏ, hoặc không thực hiện những gì đã hứa hẹn.
Khó có thể biện minh cho sự phẫn nộ đầy bất ngờ của Bình Nhưỡng đối với cuộc tập trận “Max Thunder” của Mỹ và Hàn Quốc, bởi cuộc diễn tập này không phải là điều gì mới mẻ, mà đã trở thành thường kỳ hằng năm, nhằm mục đích duy trì sự phối hợp quân sự giữa Mỹ và đồng minh. Theo Mỹ và Hàn Quốc, các cuộc tập trận này để sẵn sàng trong trường hợp Triều Tiên tấn công, và điều này đã từng xảy ra trong quá khứ.
Bình Nhưỡng thừa biết Max Thunder đang sắp diễn ra. Thực tế, tháng 3 năm ngoái, sau chuyến thăm Bình Nhưỡng, cố vấn an ninh quốc gia Hàn Quốc đã tuyên bố rằng ông Kim “hiểu rõ rằng các cuộc tập trận quân sự thường xuyên giữa Hàn Quốc và Mỹ phải tiếp tục”, và ông “nóng lòng gặp gỡ Tổng thống Trump càng sớm càng tốt”.
Như vậy, động thái của ông Kim chỉ là cố gắng để tìm hiểu xem ông Trump sẽ làm gì để ngăn chặn sự sụp đổ của cuộc gặp thượng đỉnh. Sau thông báo bất ngờ từ phía Triều Tiên, Lầu Năm Góc đã khẳng định rằng sẽ không có gì thay đổi.
Ông Kim đang chờ xem ông Trump sẽ phản ứng như thế nào, bởi nếu nhượng bộ một lần sẽ dẫn theo các nhượng bộ khác, trong khi Triều Tiên luôn mong muốn chấm dứt các cuộc tập trận chung Mỹ - Hàn. Như vậy, lẽ ra đó phải là một chuyên mục để đàm phán, chứ không thể là một sự nhượng bộ trước đàm phán.
Hiện tại, chính quyền ông Trump đã mất hết các chuyên gia hàng đầu về hạt nhân cũng như về Triều Tiên, cũng là điều mà ông Kim mong muốn. Trong nhiều thập kỷ, Triều Tiên muốn có cuộc họp cấp cao với quan chức Mỹ. Ông Trump đã không chỉ trao cơ hội này cho ông Kim trong khi không đổi lại được gì nhiều lắm, thêm vào đó, còn ca ngợi ông Kim là “đáng kính” và “thực sự tuyệt vời”.
Cho đến nay, nhượng bộ chính của ông Kim mới chỉ là lời hứa dỡ bỏ một điểm thử nghiệm hạt nhân, nhưng nhiều chuyên gia nói rằng điểm thử hạt nhân này đã bị hư hại từ trước đó khi thực hiện nhiệm vụ làm giàu thêm kho vũ khí hạt nhân của Triều Tiên.
