Mới đây, các nhà khảo cổ đã phát hiện một thành phố cổ và khám phá nhiều điều thú vị ở nơi từng bị thời gian lãng quên này.
Bằng chứng khảo cổ và trong thơ ca
Đường bờ biển của Ấn Độ rất dài và có nhiều cảng cùng trung tâm công nghiệp.
Một số cảng quan trọng như Travancore và Madras đã vượt qua được thử thách của thời gian, hiện vẫn là nơi giao thương trọng yếu. Tuy nhiên, cũng có một số cảng thịnh vượng đã bị chìm vào quên lãng. Một trong số này là Muziris, thành phố cổ kính vừa được phát hiện qua các cuộc khai quật ở Kerala.
Theo các nhà sử học, cảng Muziris tồn tại vào thế kỷ thứ I trước Công nguyên, là một trung tâm xuất nhập khẩu lớn và phồn thịnh nhất vào thời điểm đó. Nơi đây, các loại gia vị nổi tiếng của Ấn Độ được đưa đến các quốc gia khác nhau ở Ấn Độ Dương. Điều này đặt ra câu hỏi: Nếu hơn 2000 năm trước, Muziris là một cảng giao thương quan trọng như vậy, tại sao nó lại bị biến mất không để lại tàn tích gì?
Bằng chứng về sự tồn tại của Muziris không chỉ xuất hiện trong các tài liệu khảo cổ mà còn trong tác phẩm của các nhà thơ Nam Ấn Độ. Theo một tập thơ đặc biệt có tên là Akananuru, thành phố Muziris thịnh vượng ở cửa sông Periyar, một cảng tráng lệ, thu hút nhiều tàu bè từ các vương quốc phương Tây khác nhau tìm đến. Những con tàu này mang vàng đến đổi lấy hạt tiêu đen chất lượng cao từ Ấn Độ.
Theo các bằng chứng văn học khác, thành phố Muziris cũng được gọi là Muciris hoặc Muchiripatnam, biểu tượng cho sự giàu có và xa hoa, nơi các nhà thơ và nhà văn nhìn thấy những “dòng sông rượu” và kho tàng.
Người ta nói rằng, bạn có thể tìm thấy bất cứ thứ gì tại cảng giao thương này và các thương nhân kiếm được rất nhiều của cải từ các khu chợ ở đây. Ngoài buôn bán gia vị mang lại cho Muziris sự giàu có, cảng này cũng nổi tiếng với hoạt động xuất nhập khẩu vàng.
Không chỉ các tác giả và nhà thơ Ấn Độ viết về Muziris, Pliny, học giả La Mã về Lịch sử tự nhiên cũng đề cập nhiều đến thành phố này. Pliny đã nghe nói về Muziris và với các tuyến đường thương mại rộng lớn giữa thành phố và Đế chế La Mã, có thể ông đã tự mình đi đến đây. Pliny đã gọi Muziris là trung tâm thương mại đầu tiên của Ấn Độ, nơi mọi người trên khắp thế giới mua bán nhiều loại hàng hóa khác nhau.
Theo một bản đồ được gọi là Tabula Peutingeriana do các nhà địa lý La Mã thực hiện, thành phố cảng Muziris là một trong những trung tâm đô thị chính của thời đại đó. Bản đồ này được vẽ vào thế kỷ thứ V, do đó chúng ta biết rằng ít nhất cho đến thế kỷ thứ V hoặc thứ VI, Muziris đã phát triển rực rỡ. Tuy nhiên, thành phố này không được đề cập nhiều trong các văn bản lịch sử chính thức nào sau này của Ấn Độ hoặc thế giới.
Vị trí của nó mờ dần trong những thế kỷ sau đó và biến mất không một dấu vết. Thật vậy, bằng chứng sau này về sự tồn tại của Muziris quá ít đến nỗi một số người nghĩ rằng đó là một thành phố huyền thoại.
Thương cảng sầm uất
Theo các nhà khảo cổ, Muziris đã bị lãng quên trong nhiều thế kỷ cho đến khi một sự kiện may mắn xảy ra. Vào một ngày mưa, tại một ngôi làng dọc bờ sông Periyar ở Kerala, một nhóm trẻ em khi đang chơi đùa tình cờ tìm thấy một số hạt cườm và tiền xu lạ.
Những hiện vật này có thể liên hệ đến quá khứ phong phú, đa văn hóa của khu vực và lọt vào tầm mắt của các nhà khảo cổ. Họ bắt đầu khai quật một số địa điểm vào năm 2004. Ban đầu, ngay cả các chuyên gia cũng không biết rằng họ đang phát hiện ra cảng Muziris. Những gì được tìm thấy phù hợp với mô tả về một thành phố là trung tâm thương mại ở các nước Trung Đông cũng như Hy Lạp và La Mã.
Các nhà sử học tin rằng, từ Muziris, hàng nghìn tấn hạt tiêu đen đã được xuất khẩu sang các nước. Gia vị này là mặt hàng xuất khẩu chính vì nó chủ yếu được sản xuất ở khu vực phía Nam và là một thành phần chính của chất bảo quản trong các nền văn hóa cổ đại.
Tuy nhiên, nơi đây cũng có những mặt hàng xuất khẩu khác như ngà voi, vàng và các loại gia vị quý hiếm khác, chỉ có ở Ấn Độ. Ngay cả đá quý có nguồn gốc từ các vùng khác của tiểu lục địa cũng được xuất khẩu từ Muziris. Lụa, nước hoa và nhiều sản phẩm xa xỉ cũng được đưa đến nhiều nơi trên thế giới từ Muziris. Các thương nhân từ phương Bắc và dãy Himalaya cũng đến đây để bán sản phẩm của họ.
Cho đến nay, phần lớn các cuộc khai quật khảo cổ học vẫn chưa hoàn thiện, nhưng ngày càng có nhiều khám phá mới về thành phố cảng này.
Vị trí hiện tại của Muziris được xác định tại thị trấn nhỏ Pattanam nằm gần thành phố cảng Kodungallur. Theo các nhà sử học, cảng hoạt động thương mại cho đến khi xảy ra một sự kiện thảm khốc vào năm 1341 CN. Thời điểm này, những biến động địa chất do lũ lụt và động đất đã làm thay đổi lưu vực sông Periyar trên bờ biển Malabar, dẫn đến việc cảng Muziris biến mất khỏi bản đồ.
