Nếu để tình trạng doanh nghiệp sau cổ phần hóa kéo dài tình trạng trây ì lên sàn chứng khoán sẽ mang lại hệ lụy xấu cho quá trình cổ phần hóa, cũng như ảnh hưởng đến phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Điển hình của việc “trốn“ lên sàn chứng khoán là Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải (TEDI).
Như Báo GD&TĐ đã đưa tin, Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải thực hiện cổ phần hóa từ năm 2014, thoái hết vốn nhà nước vào năm 2016.
Ngày 20/12/2016, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) có Công văn số 8396/UBCK - GSĐC chấp thuận hồ sơ đăng ký công ty đại chúng của công ty này, đồng thời yêu cầu đăng ký giao dịch, niêm yết chứng khoán theo quy định. Tuy nhiên, đến thời điểm thanh tra (ngày 24/3/2021), công ty chưa thực hiện đăng ký giao dịch, niêm yết chứng khoán, vi phạm Khoản 1, Điều 34 Luật Chứng khoán và Điều 133 Nghị định số 155/2020/ NĐ-CP.
Ngày 26/4/2021, UBCKNN ban hành Quyết định số 248/QĐ-XPVPHC về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải.
Với các lỗi báo cáo không đúng thời hạn, báo không đầy đủ nội dung theo quy định của pháp luật và không đăng ký giao dịch, niêm yết chứng khoán, tổng cộng số tiền bị phạt lên tới 450 triệu đồng. Đồng thời UBCKNN yêu cầu công ty thực hiện các biện pháp chấn chỉnh, khắc phục sau thanh tra, trong thời hạn 30 ngày.
Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông báo xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán đối với Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải.
Vi phạm chậm đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán của Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải đã làm ảnh hưởng đến tính công khai, minh bạch của thị trường chứng khoán, đồng thời dẫn đến việc chậm đổi mới công tác quản trị doanh nghiệp sau cổ phần hóa theo quy định, cũng như hoạt động không đúng chuẩn mực của các doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán, làm hạn chế công tác giám sát của toàn xã hội đối với hoạt động của doanh nghiệp này.
Một nhà đầu tư tại Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải, cho biết: Có những hoạt động mua bán cổ phiếu lòng vòng, mập mờ, gây bức xúc cho cổ đông. Khi chưa lên sàn không biết hoạt động công ty có minh bạch hay không, nếu để lâu sẽ gây hệ lụy xấu cho cả nhà đầu tư. “Muốn đăng ký mua thêm, hay bán đi cổ phần của mình cũng không biết như thế nào. Nếu lên sàn thì công khai mọi người đều có thể mua bán khách quan”, nhà đầu tư này nói thêm.
Lý giải cho việc chậm lên sàn của mình, lãnh đạo Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải cho biết: Đơn vị có vốn điều lệ gần 125 tỷ đồng, đối với doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực tư vấn thì chưa có nhu cầu huy động vốn trên thị trường chứng khoán. Ông Phạm Hữu Sơn, Tổng Giám đốc TEDI cho hay: “Việc chưa lên sàn là để duy trì, bảo vệ cổ đông là người lao động để tránh chảy máu chất xám”. “Bây giờ tôi chỉ thực hiện theo nghị quyết của đại hội đồng cổ đông, một bên là luật pháp của nhà nước. Đây là xử phạt hành chính chứ không như vi phạm thuế, hình sự. Cái việc này đại cổ đông quyết, tôi cũng muốn ra sàn nhưng việc này phải do ý chí của hội đồng cổ đông”, ông Sơn cho hay.
Tuy nhiên, cách giải thích của ông Phạm Hữu Sơn - Tổng Giám đốc Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải, thì vấn đề “ý chí của hội đồng cổ đông” sẽ vượt qua quy định của luật và chỉ đạo của chính phủ?!
Phải khẳng định, việc nhiều doanh nghiệp vi phạm quy định thực hiện nghĩa vụ công ty đại chúng, đưa cổ phiếu lên sàn chứng khoán tập trung trước tiên là trách nhiệm của người quản trị điều hành doanh nghiệp không tuân thủ các quy định đưa cổ phiếu lên sàn.
Mặt khác, việc áp dụng các chế tài xử phạt như hiện nay còn chưa quyết liệt, nghiêm khắc, mức xử phạt thấp, nên đã dẫn đến tình trạng doanh nghiệp sẵn sàng chịu phạt để không phải lên sàn chứng khoán thực hiện nghĩa vụ công ty đại chúng. Điều này đang gây ảnh hưởng đến quyền, lợi ích hợp pháp của cổ đông, ảnh hưởng tiến trình cổ phần hóa doanh nghiệp theo định hướng của Chính phủ.
Nói về việc Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải chậm niêm yết trên sàn chứng khoán, Luật sư Tạ Trường Sơn, Hội Luật gia thành phố Hà Nội, cho biết: Theo quy định thì Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải có vốn điều lệ trên 125 tỷ, có 323 cổ đông là quá đủ điều kiện buộc doanh nghiệp này phải đang ký giao dịch trên thị trường chúng khoán. “Quy định hiện tại xử phạt là chưa đủ răn đe bởi hậu quả rất nặng nề. Sự việc công ty này đã kéo dài 5 năm rồi nên thiệt hại là rất lớn đối với cổ đông khác. Câu chuyện này là chuyện dây dưa không chịu lên sàn niêm yết để nhằm mục đích nào đó để chi phối cổ phần khi mà nhà nước đã thoái vốn. Cần phải có chế tài nghiêm khắc để thúc đẩy niêm yết nhanh hơn nữa để đảm bảo quyền lợi ích của các cổ đông nhỏ”. Luật sư Tạ Trường Sơn nêu rõ.
Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Chỉ thị 01/2019/CT-TTg về tăng cường công tác chỉ đạo, đẩy mạnh công tác cơ cấu lại, sắp xếp, đổi mới, cổ phần hóa... Trong đó, yêu cầu các doanh nghiệp đã cổ phần hóa nghiêm túc thực hiện việc đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán. Thủ tướng yêu cầu xác định rõ trách nhiệm cá nhân, tổ chức trong việc để chậm trễ trong đăng ký giao dịch, niêm yết trên thị trường chứng khoán, có chế tài đủ mạnh, xử lý nghiêm các vi phạm, không để tái diễn. Đã có “Thượng phương bảo kiếm” không lẽ lãnh đạo Tổng Công ty tư vấn thiết kế giao thông vận tải vẫn tiếp tục chây ỳ niêm yết cổ phiếu của doanh nghiệp mình lên sàn chứng khoán.
