Khoảng trống Quang Hải
Tiền vệ ngôi sao số 19 luôn là sự lựa chọn hàng đầu của chiến lược gia người Hàn, ở cả đội tuyển quốc gia và toan tính cho nhóm cầu thủ quá tuổi của U23 Việt Nam. Thế nên, việc Quang Hải từ chối tham dự SEA Games 31 đã khiến cho ông Park bất ngờ và không tránh khỏi cảm giác hụt hẫng. Cậu học trò cưng, tài năng đã không sát cánh bên ông ở giải đấu cuối cùng trước khi trao U23 Việt Nam cho đồng hương Gong Oh-kyun.
Khó cho ông Park bởi ông luôn đặt Quang Hải vào trung tâm của lối chơi ở bất cứ hoàn cảnh nào. Ngay cả khi tiền vệ người Hà Nội không có phong độ tốt nhất, bị bủa vây bởi tin đồn thì vị trí của anh ở đội tuyển quốc gia vẫn luôn được huấn luyện viên Park Hang Seo bảo đảm. Lần này, ông tin rằng, Quang Hải sẽ “không thể” từ chối vinh dự tham dự giải đấu trên sân nhà, đồng thời sẽ đi vào lịch sử bóng đá Việt Nam nếu đội U23 bảo vệ thành công chức vô địch SEA Games 31.
Thầy Park hiếm khi tính sai, song lần này ông đã nhầm, cho dù nguyên nhân dẫn đến sai số đó mang tính khách quan. Quang Hải đã từ chối khoác áo U23 Việt Nam khiến cho huấn luyện viên Park Hang Seo vỡ kế hoạch. Những tính toán xuyên suốt cả năm qua về mặt con người, lối chơi đã đổ vỡ chỉ vì cái lắc đầu của Quang Hải. Điều đó khiến ông thầy người Hàn phải “nâng lên đặt xuống” nhiều lần trước khi công bố danh sách 3 cầu thủ quá tuổi dự SEA Games 31.
Việc Hải “con” từ chối đề nghị của thầy Park, nhìn rộng hơn là nghĩa vụ quốc gia đã tạo ra những tranh luận trái chiều. Nhưng cũng nên đặt quyết định của tiền vệ người Hà Nội vào cái nhìn khách quan hơn để thấy rằng, Quang Hải có “quyền từ chối”.
Dưới triều đại của ông Park, anh là một trong những cầu thủ thi đấu nhiều nhất. Điều đó khiến Hải từng rơi vào trạng thái quá tải, thi đấu kém hiệu quả và gần đây, cầu thủ này đã vắt sức cho AFF Cup 2020 và hành trình lịch sử ở vòng loại World Cup 2022.
Không có Quang Hải, huấn luyện viên Park Hang Seo buộc phải điều chỉnh nhân sự nhóm quá tuổi, và những cái tên được trao gửi niềm tin là tiền đạo Tiến Linh và hai tiền vệ Hùng Dũng, Hoàng Đức. Đây là 3 sự bổ sung nhằm tăng cường sức mạnh tấn công của đội tuyển U23 Việt Nam, trong khi trước đó, phương án có Quang Hải thì ông Park đã cân nhắc dành một suất cầu thủ quá tuổi cho hàng phòng ngự. Tấn Tài, hay Thành Chung đã được tính đến.
Ông Park cần Quang Hải bởi U23 Việt Nam đã chơi tấn công không tốt ở vòng loại U23 châu Á 2022 hồi tháng 10/2021 tại Kyrgyzstan, khi chỉ thắng sít sao hai đối thủ yếu là U23 Đài Loan và U23 Myanmar với cùng tỉ số 1 - 0.
Tại Dubai Cup 2022 ở UAE vừa qua, dù đã bổ sung thêm một loạt nhân tố mới nhưng U23 Việt Nam vẫn chơi nhạt nhòa, đặc biệt là hàng tiền đạo (hòa 0 - 0 trước U23 Iraq và thua hai trận trước U23 Croatia và U23 Uzbekistan cùng tỉ số 0 - 1). Trên hàng công, cả 8 tiền đạo được tung ra sân chơi mờ nhạt trong sơ đồ 3 - 4 - 3. Ba tân binh đã chơi tốt ở giải U23 vô địch Đông Nam Á 2022 là Văn Tùng, Nguyên Hoàng, Quốc Việt không hơn các chân sút đã tham dự vòng loại U23 châu Á 2022 như Xuân Tú, Trần Văn Đạt, Thanh Minh, Bảo Toàn hay Việt Cường.
Trong ba trận ở Dubai Cup, quyền huấn luyện viên trưởng Lee Young Jin và trợ lý đặc biệt Gong Oh-kyun đã thử nghiệm đến 6 cặp tiền vệ trung tâm xoay quanh Hai Long, Trọng Long, Hữu Thắng, Minh Khoa, Công Đến và Xuân Tiến. Nhưng phương án nào cũng không mang lại hiệu quả cần thiết. Thế nên, nhiều gương mặt U23 ở cả hai tuyến này đã bị gạch tên trong đợt tập trung cuối cùng để dành chỗ cho 3 cầu thủ quá tuổi, trong đó có cặp tiền vệ nổi bật nhất của U23 Việt Nam là Hai Long và Hữu Thắng.
Hoàng Đức thay thế Quang Hải được cho là sự tăng cường chất lượng cho U23 Việt Nam. Những gì thể hiện ở vòng loại cuối cùng World Cup 2022 và danh hiệu Quả bóng vàng Việt Nam 2021 cho thấy cầu thủ của Viettel xứng đáng được chọn. Mặc dù vậy, thực tế của U23 Việt Nam, ông Park cần Quang Hải hơn, bởi cầu thủ Hà Nội có khả năng tạo đột biến trong tấn công lẫn khả năng ghi bàn. Điều này giúp ông có nhiều lựa chọn trong bố trí đội hình.
Muốn giành Huy chương Vàng SEA Games 31, U23 Việt Nam phải cải thiện mạnh mẽ hàng công. Lựa chọn Tiến Linh, cầu thủ đã ghi 8 bàn thắng ở vòng loại World Cup 2022 được cho là quyết định hợp lý. Nhưng theo nhiều chuyên gia, chân sút đang khoác áo B.Bình Dương có dấu hiệu sa sút phong độ và lối chơi không có nhiều yếu tố bất ngờ. Tiến Linh đã thi đấu kém hiệu quả ở AFF Cup bởi các đối thủ trong khu vực biết khá rõ về anh. Vậy nên, có sự tiếc nuối dành cho “cánh chim lạ” Phạm Tuấn Hải.
Sau Dubai Cup 2022, bình luận viên Ngô Quang Tùng nhận định, hàng tiền vệ U23 Việt Nam thiếu một nhà tổ chức, biết cách điều tiết nhịp độ trận đấu hợp lý. Hàng tiền vệ yếu, không kiểm soát được bóng tất yếu sẽ kéo theo việc tiền đạo luôn lâm vào cảnh “đói bóng” là điều dễ hiểu. Việc tổ chức tấn công, phản công nhanh từ xa không như ý muốn vì sớm bị đối thủ bẻ gãy là lý do vì sao các chân sút U23 Việt Nam có quá ít cú sút quyết định, hiếm có pha phối hợp sắc nét qua ba trận đấu ở Dubai Cup 2022.
Người Thái khó lường
Ngay trong thời điểm Quang Hải từ chối khoác áo U23 Việt Nam, huấn luyện viên Park Hang Seo còn nhận tin “không vui” từ đối thủ nhiều duyên nợ Thái Lan. Theo kế hoạch ban đầu, đúng hơn thông tin từ báo chí Thái Lan, U23 Thái Lan chỉ đưa đội hình U19 đến Việt Nam để học hỏi và cọ xát, chuẩn bị sớm Olympic Paris 2024. Tuy nhiên, Hiệp hội Bóng đá Thái Lan (FAT) trong tuyên bố mới nhất, đã cho thấy họ đang làm tất cả cho mục tiêu vô địch SEA Games 31.
FAT quyết định bổ nhiệm ông Alexandre Polking làm huấn luyện trưởng đội tuyển U23 dự SEA Games 31. Nhà cầm quân mang hai quốc tịch Đức - Brazil chính là người đưa đội tuyển Thái Lan đến vô địch AFF Cup 2020, trong đó đánh bại ông Park và các học trò ở bán kết. Trước đó, FAT giao quyền phụ trách đội U23 Thái Lan dự SEA Games 31 cho cựu danh thủ Worrawut Srimaka. Tuy nhiên, thành tích và màn trình diễn của thầy trò Worrawut Srimaka ở Dubai Cup không đạt yêu cầu.
Ngoài ra, Trưởng đoàn các đội tuyển Thái Lan, nữ tỷ phú Nualphan Lamsam tuyên bố không có chuyện đội bóng xứ Chùa vàng xem nhẹ đấu trường SEA Games, và đồng thời khẳng định thông tin Thái Lan cử đội U19 dự giải đấu ở Việt Nam là không chính xác. “Cá nhân tôi cho rằng, đây là một giải đấu không được phép bỏ qua. Tôi tin là U23 Thái Lan phải dự SEA Games với đội hình mạnh nhất”, bà Nualphan Lamsam nói.
Đặc biệt, nguy cơ U23 Thái Lan sang Việt Nam không có được đội hình mạnh nhất, xuất phát từ việc SEA Games 31 không diễn ra trong thời gian thi đấu quốc tế của FIFA, các câu lạc bộ của Thai League không bắt buộc phải nhường quân cho đội tuyển cũng đã có phương án. Nữ tỷ phú xinh đẹp Nualphan Lamsam cho biết, FAT đang tìm cách điều chỉnh chương trình thi đấu của các giải trong nước và làm việc với các câu lạc bộ để có thể triệu tập những cầu thủ tốt nhất cho U23 Thái Lan dự SEA Games.
Không chỉ yếu tố Thái Lan, nguy cơ tiềm tàng từ vòng bán kết, U23 Việt Nam đang phải đương đầu với rất nhiều thử thách ngay từ các trận vòng bảng. Lá thăm may rủi đã đẩy ông Park và các học trò rơi vào bảng đấu “xương xẩu”, với Indonesia, Myanmar, Philippines và Timor Leste. Trong đó, Indonesia và Myanmar được nhận diện là những trở ngại lớn nhất. Con đường vào bán kết của U23 Việt Nam được đánh giá rất gian nan, nhiều khả năng sẽ có bất ngờ lớn.
Sau thất bại 0 - 3 trước U23 Việt Nam trong trận chung kết SEA Games 30, U23 Indonesia rất quyết tâm giành Huy chương Vàng ở SEA Games 31. Trong đội hình đội tuyển Indonesia giành ngôi Á quân AFF Cup 2020 hồi cuối năm 2021, huấn luyện viên Shin Tae Yong có khoảng 80% cầu thủ đủ tuổi dự SEA Games 31. Theo danh sách triệu tập sơ bộ 29 cầu thủ đầu tháng 4 vừa qua, U23 Indonesia có sự góp mặt của 16 tuyển thủ quốc gia.
Trong đội hình U23 Indonesia có 6 cầu thủ đang thi đấu ở nước ngoài là Asnawi Mangkualam (Ansan Greeners, Hàn Quốc), Elkan Baggott (Ipswich Town, Anh), Pratama Arhan (Tokyo Verdy, Nhật Bản), Maulana Vikri và Witan Sulaeman, Saddil Ramdani (Sabah, Malaysia). Ba cầu thủ quá tuổi được huấn luyện viên Shin Tae Yong triệu tập là tiền vệ nhập tịch Marc Klok, Ricky Kambuaya (tiền vệ) và Irfan Jaya (tiền đạo). U23 Indonesia đã lên đường sang Hàn Quốc tập huấn từ ngày 12/4 và sau đó bay thẳng sang Việt Nam dự SEA Games 31.
U23 Myanmar rút lui khỏi giải U23 vô địch Đông Nam Á 2022 nên các đối thủ gần như không có nhiều thông tin về đội bóng này. Lần gần nhất U23 Myanmar tham dự giải đấu quốc tế chính là vòng loại giải U23 châu Á 2022. Khi đó, U23 Việt Nam đã rất vất vả mới đánh bại được Myanmar với tỉ số 1 - 0.
Theo danh sách đăng ký dự AFF Cup 2020, tuyển Myanmar có đến 7 cầu thủ đủ tuổi dự SEA Games 31. U23 Myanmar sẽ đưa sang Việt Nam đội hình pha trộn các cầu thủ dự hai giải đấu này. Với lối chơi máu lửa và thể lực cực tốt, Myanmar luôn là thử thách khó nhằn với bất cứ đối thủ nào tại SEA Games 31. Mục tiêu của thầy trò huấn luyện viên Velizar Popov (Bulgaria) tiếp tục vào bán kết và hy vọng đổi màu tấm Huy chương Đồng đã giành được ở Philippines 3 năm trước.
Bên cạnh đó, U23 Philippines sở hữu nhiều cầu thủ nhập tịch và U23 Timor Leste mới giành quyền vào bán kết U23 Đông Nam Á là ẩn số, U23 Việt Nam sẽ phải thận trọng để thực hiện mục tiêu vào bán kết. Trong sự cầu toàn nhất định, ông Park và các học trò nên giành ngôi đầu bảng A để tránh đụng độ U23 Thái Lan quá sớm ở bán kết. Bài học AFF Cup 2020 vẫn còn nguyên tính thời sự, cho dù hiện tại chúng ta vẫn đang tự hào về nhiều kỷ lục ở vòng loại cuối World Cup 2022.
Bình luận viên Ngô Quang Tùng phát biểu, sức bền thể lực kém là điểm yếu lớn nhất của U23 Việt Nam. Càng đá, các tuyển thủ trẻ Việt Nam càng bộc lộ sự xuống sức quá nhanh. Không đủ sức bền, họ không thể vận động với cường độ cao, đáp ứng được các yêu cầu đòi hỏi của chiến thuật phòng ngự phản công nhanh. Không hội đủ thể lực, chúng ta buộc phải rượt đuổi khắp sân dẫn tới thể lực bị mài mòn khiến không thể kiểm soát bóng, tổ chức tấn công.
Cái khó nữa của huấn luyện viên Park Hang Seo là thời gian từ nay đến SEA Games 31 không còn nhiều. Và liệu ông có phải đối mặt với nguy cơ “vỡ kế hoạch” nào nữa không?