(GD&TĐ) – Hôm qua (6.1), Tổng thống Syria Bashar al – Assad đã đưa ra biện pháp mà ông cho rằng có thể chấm dứt chiến tranh ở Syria nhưng phe đối lập của ông cho rằng đây là âm mưu để níu kéo quyền lực.
Xuất hiện trước những người ủng hộ tại Nhà hát Damacus, ông Assad đưa ra bài phát biểu đầu tiên kể từ tháng 6 và cũng là lần xuất hiện trước công chúng đầu tiên của ông sau cuộc phỏng vấn trên truyền hình vào tháng 11 vừa qua. Tổng thống Syria kêu gọi một sự huy động toàn quốc gia trong một “cuộc chiến bảo vệ dân tộc”, ông gọi quân nổi dậy chống lại ông là khủng bố và điệp viên nước ngoài – những người không thể đàm phán.
 |
| Tổng thống Syria Bashar al-Assad phát biểu trước những người ủng hộ ngày 6.1.2013 |
Kế sách mới của ông Assad không có sự nhượng bộ nào và dường như lại đưa ra những đề xuất mà phe đối lập đã bác bỏ kể từ khi cuộc nổi dậy bắt đầu từ 2 năm trước.
Liên minh Quốc gia đối lập cho biết bài phát biểu trên là một nỗ lực cản trở thỏa thuận của quốc tế do các nước phương Tây và A rập ủng hộ mà theo đó ông phải từ bỏ quyền lực.
Ngoại trưởng Anh William Hague nói “những lời hứa sáo rỗng về một sự cải cách không lừa được ai” và cho biết thêm “những cái chết, bạo lực và sự đàn áp đang nhấn chìm Syria là do ông ta tạo ra”.
Người đứng đầu các vấn đề quốc tế của Liên minh châu Âu, bà Catherine Ashton, cho biết Brussels sẽ “xem kỹ xem có điểm nào mới trong bài phát biểu của ông hay không, tuy nhiên, chúng tôi vẫn duy trì quan điểm rằng ông Assad phải từ bỏ quyền lực và cho phép một sự chuyển giao chính trị”.
“Hiện chúng ta đang trong tình trạng chiến tranh. Cuộc chiến này nhằm vào Syria bằng cách dùng một số người Syria và nhiều người nước ngoài. Do đó đây là cuộc chiến bảo vệ dân tộc” – ông Assad nói trong bài phát biểu được phát đi trên truyền hình.
Ông Assad nói một cách tự tin trong khoảng một tiếng đồng hồ trước đám đông những người ủng hộ, thỉnh thoảng họ lại ngắt lời ông bằng những tiếng hô và tràng pháo tay.
Vào cuối bài phát biểu, những người biểu tình lên sân khấu và hô vang “Chúa, Syria và Bashar là đủ” khi ông Bashar Assad mỉm cười và sau đó ông được tháp tùng từ nơi đây.
Những cái chết
Liên hợp quốc cho biết 60.000 người đã thiệt mạng trong cuộc chiến tranh ở Syria. Giao tranh đã tới gần sát thủ đô trong cuộc xung đột được cho là dài nhất, đẫm máu nhất xuất hiện cách đây 2 năm trong số các cuộc cách mạng ở các nước vùng A rập.
6 tháng trôi qua đã chứng kiến phe nổi dậy giành được ưu thế đáng kể. Họ đã kiểm soát phần lớn phía bắc, phía đông của đất nước, vòng ngoại ô của thủ đô và đường biên giới chính sang Thổ Nhĩ Kỳ.
Tuy nhiên, các lực lượng của ông Assad vẫn kiểm soát chặt chẽ hầu hết khu vực đông dân cư ở phía tây nam, đường cao tốc chính bắc nam và bờ biển Địa Trung Hải. Quân đội cũng nắm giữ các căn cứ quân sự khắp cả nước mà từ đây trực thăng có thể tấn công khu vực phe nổi dậy đang tấn công mà không bị đáp trả - điều khiến cho phe nổi dậy không thể củng cố phần lãnh thổ mà họ đang nắm giữ.
Quân nổi dậy chủ yếu thuộc người Hồi giáo Sunny, trong khi đó ông Assad là một thành viên của giáo phái có liên quan tới dòng Shi’ite của đạo Hồi, lại đang được sự ủng hộ từ một số thành viên của cộng đồng thiểu số tôn giáo – những người lo ngại sự báo thù nếu như ông Assad bị sụp đổ. Ông Assad được sự ủng hộ từ dòng Shi’ite Iran trong khi hầu hết các cường quốc phương Tây và A rập lại ủng hộ quân nổi dậy.
Ông Assad – vốn là một bác sĩ nhãn khoa 47 tuổi, đã kế nhiệm cha mình là Hafez, năm 2000. Gia đình ông đã lãnh đạo Syria kể từ khi cha ông dẫn đầu một cuộc đảo chính quân sự cách đây 42 năm.
Bài phát biểu của ông Assad có vẻ như để cho người Syria và có lẽ là cả các nhà ngoại giao thấy rằng ông sẵn sàng chấp nhận một sự thay đổi. Tuy nhiên, kế hoạch này dường như được thiết kế để phe nổi dậy bác bỏ. Một số những đề xuất của kế hoạch là phe nổi dậy phải ngưng các hoạt động của mình trước khi quân đội ngừng bắn.
 |
| Những người tị nạn Syrian tại thành phố Mairaq của Jordani xem bài phát biểu của ông Assad qua truyền hình |
Không đàm phán
Ông Assad liên tục mô tả thành phần của phe nổi dậy là những điệp viên của nước ngoài – những người không thể có mặt trong bất kỳ cuộc đàm phán nào - “Chúng tôi sẽ không hội đàm với một con rối của phương Tây” – ông nói với đám đông.
Phe đối lập thì khăng khăng cho rằng họ sẽ không ngừng bắn cho tới khi quân đội làm việc này và sẽ không đàm phán với bất kỳ chính phủ chuyển giao nào nếu không loại trừ ông Assad.
Ông Assad cũng liên tục nhấn mạnh rằng phe nổi dậy có liên hệ với al Qaeda và những kẻ cực đoan Hồi giáo. Washington, vốn ủng hộ phe đối lập, cũng cho rằng một trong những nhóm nổi dậy chính là những tên khủng bố và cho biết có liên hệ với mạng lưới do Osama bin Laden sáng lập.
Các biện pháp ngoại giao cũng có những bất đồng, trong khi Mỹ, các cường quốc châu Âu, các nước A rập và Thổ Nhĩ Kỳ đều yêu cầu ông Assad từ bỏ quyền lực thì Nga và Iran lại từ chối loại trừ ông ra khỏi các cuộc đàm phán về một chính phủ tương lai ở Syria.
Hà Châu (Theo Reuters)
