Ôn môn yếu cho trò vùng khó
Cô Hồ Thị Thúy là giáo viên Tiếng Anh nhiều kinh nghiệm dạy học, ôn thi của Trường THPT Quế Phong - ngôi trường vùng cao biên giới tỉnh Nghệ An. Dù năm nay, Kỳ thi tốt nghiệp THPT cơ bản giữ ổn định, song cô Thúy vẫn lo lắng bởi Tiếng Anh là “điểm yếu” của học sinh nhà trường.
Phần lớn các em không học tiếng Anh liên tục ở cấp tiểu học, THCS. Khi lên THPT, nhiều em bị hổng kết thức cơ bản, ngữ pháp yếu, vốn từ vựng ít. Dù cố gắng bù đắp và có kế hoạch dạy học, ôn tập sớm, song lên lớp 12, kiến thức, kỹ năng chỉ cải thiện phần nào.
Để tăng cường ôn tập cho học sinh, ngoài giờ dạy trên lớp buổi sáng, cô Thúy và đồng nghiệp còn chia lịch ôn tập buổi chiều. Đặc biệt giai đoạn này, trường tổ chức phụ đạo miễn phí cho học sinh buổi tối. Cô Thúy chia sẻ, trong mỗi lớp, chỉ số ít em học khá giỏi, dự định xét tuyển đại học bằng điểm tổ hợp có môn Tiếng Anh sẽ được giáo viên ra đề kiểm tra, thi thử riêng; tăng cường kiến thức ở mức độ vận dụng.
Còn phần lớn học sinh thi môn Tiếng Anh để lấy điểm xét tốt nghiệp THPT. Thậm chí có em lực học yếu chỉ đặt mục tiêu “thoát điểm liệt”. Vì thế, quá trình dạy học, ôn tập, giáo viên chỉ dừng lại ở kiến thức cơ bản, từ vựng thông dụng liên quan đến các chủ đề, bài học trong sách giáo khoa. Đề kiểm tra, thi thử cho học sinh cũng cần xây dựng lại với mức độ phù hợp.
Nếu ra đề như thông thường, nhiều kiến thức quá tầm, các em không làm được, kết quả thấp sẽ chán nản, không muốn học. Nhưng nếu ra đề dễ và mỗi lần nâng lên một chút, các em sẽ tự tin hơn, có động lực cố gắng phấn đấu, tiến bộ.
So với các trường THPT có học sinh dân tộc thiểu số thì đầu vào của Trường PTDTNT THPT số 2 Nghệ An được chọn lựa, sàng lọc những em xuất sắc ở các huyện miền núi. Tuy nhiên, với môn Tiếng Anh cũng không khả quan, điểm thi tuyển sinh lớp 10 phần lớn chỉ từ 0,5 - 3 điểm.
Cô Lê Sa - giáo viên Tiếng Anh của trường và đồng hành với khóa học sinh tốt nghiệp THPT năm 2023 khi mới nhận trò từ lớp 10, cô đã đặt mục tiêu học sinh đến lớp 12 phải đạt 5 điểm trở lên. Mục tiêu tưởng dễ dàng nhưng là thử thách cho cả cô lẫn trò.
Suốt 3 năm, cô Sa và đồng nghiệp đã “dạy ngày, dạy đêm” không kể trên lớp hay ngoài giờ chính khóa. Một mặt bổ sung lại kiến thức đã hổng cấp THCS; mặt khác tiếp tục dạy nội dung mới để các em theo kịp chương trình. Học sinh mỗi lớp được chia nhỏ theo từng nhóm, từ yếu, trung bình đến khá để có phương pháp dạy học phù hợp.
“Giáo viên Tiếng Anh của trường xây dựng ngân hàng đề thi, kiểm tra dồi dào. Chỉ cần học sinh làm xong đề cũ, xin đề mới là các em có ngay”, cô Lê Sa cho biết. Sau nhiều nỗ lực, kết quả Kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 môn Tiếng Anh của trường đã đạt trung bình 6,42 điểm, xếp thứ 9 toàn tỉnh. Đây là thành quả đáng tự hào, xứng đáng cho nỗ lực, sự kiên trì và phương pháp dạy học, ôn thi hiệu quả của cô lẫn trò.
 |
| Giờ học của thầy trò Trường THPT Mường Quạ (Con Cuông, Nghệ An). |
Vững kiến thức, ổn tâm lý
Thầy Nguyễn Hữu Thanh - giáo viên Toán - Trường THPT Bắc Yên Thành (Yên Thành, Nghệ An) đã phân tích kỹ các đề thi năm trước và đề minh họa năm nay của Bộ GD&ĐT. Theo thầy Thanh, với mức nhận biết và thông hiểu, về mặt kiến thức cũng như cách đặt câu hỏi không mới lạ.
Với những câu hỏi này, học sinh có thể bấm máy tính trả lời được nhanh chóng, hoặc áp dụng công thức toán học là ra kết quả. Vì vậy, thầy dạy học đến đâu, ôn thi chắc đến đấy; không dạy trước chương trình cũng không dồn lại để ôn tập chính là cách tiết kiệm thời gian để học sinh nắm kiến thức nền tảng.
Riêng nhóm học sinh khá giỏi, đặt mục tiêu vào đại học, tổ môn Toán tăng cường xây dựng ma trận đề nâng cao. Mục tiêu đến khi hoàn thành chương trình 12, các em thành thạo các dạng toán và chỉ tập trung luyện đề tổng hợp. Bên cạnh đó, giáo viên định hướng thêm các đề thi đánh giá năng lực, tham khảo thêm bộ đề để rèn phản xạ linh hoạt hơn trong vận dụng kiến thức.
Theo thầy Nguyễn Hữu Thanh, yêu cầu vận dụng cao của đề toán khoảng 10 câu cuối. Những câu này, về dạng toán không nằm ngoài chương trình sách giáo khoa, nhưng cách đặt câu hỏi thoạt nhìn có thể hơi lạ, nếu chỉ máy móc áp dụng công thức sẽ khó xử lý. Vì thế, thầy hướng dẫn các em luyện đề nhiều, đặt bút giải tự luận, tư duy. Khi nhìn ra phương pháp giải, các em sẽ đưa bài toán về dạng quen thuộc.
“Không phải cứ làm đề thật nhiều thì học sinh sẽ khá lên, mà quan trọng khâu chữa bài phải phân tích kỹ dạng bài để các em hiểu bản chất toán học của câu hỏi. Qua đó rèn luyện phản xạ để vận dụng linh hoạt kiến thức vào làm bài thi. Đồng thời vững tâm lý, không bị rối hay choáng ngợp khi vào phòng thi gặp câu hỏi lạ”, thầy Thanh chia sẻ.
3 năm gần đây, Trường THPT Nguyễn Cảnh Chân (Thanh Chương, Nghệ An) thực hiện mô hình đảm bảo chất lượng. Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước sở GD&ĐT, giáo viên chịu trách nhiệm với nhà trường, học sinh, phụ huynh về chất lượng dạy học. Thầy Nguyễn Thế Hùng - giáo viên Hóa học cho biết: “Việc ký kết đảm bảo chất lượng vừa là áp lực nhưng cũng kích thích giáo viên trong công tác”.
Nói về việc ôn thi tốt nghiệp THPT môn Hóa học, thầy Hùng chia sẻ luôn trăn trở với từng học sinh, nhìn vào điểm số để có kế hoạch dạy học phù hợp.
“Trong quá trình dạy học, tôi chủ động chia sẻ lo lắng của giáo viên để học sinh được biết. Hay khi giải bài tập, chữa đề kiểm tra, đề thi thử, tôi tạo ra áp lực nhỏ nếu tiếp diễn những lỗi sai như vậy, thì lúc thi thật, thầy trò khó đạt cam kết chất lượng với nhà trường. Điều đó khiến học sinh chia sẻ với thầy và nghiêm túc hơn, có mục tiêu rõ ràng trong học tập. Có em khi vào lớp 10, kiểm tra Hóa học chỉ đạt 5 điểm, nhưng đến lớp 12 đã chạm mốc điểm giỏi”, thầy Hùng nói.
Với học sinh miền núi, lấy điểm ở phần nhận biết, thông hiểu, vận dụng thấp là việc không dễ dàng. Các em tiếp thu chậm nhưng nhanh quên, cần được nhắc lại nhiều lần. Vì vậy đòi hỏi học sinh phải chịu khó, thầy cô ôn luyện thường xuyên. - Cô Hồ Thị Thúy
