Thông tin từ Nhà hát Tuổi Trẻ cho biết, NSND Phạm Thị Thành sinh năm 1941 tại Huế, trong một gia đình giàu truyền thống văn hóa, bà là con gái của ông Phạm Khắc Hòe – từng là Đổng lý Ngự tiền văn phòng triều vua Bảo Đại.
Từ năm 14 tuổi, Phạm Thị Thành đã gia nhập Đoàn Văn công Trung ương, bước vào con đường nghệ thuật với niềm say mê trọn đời dành cho sân khấu.
Năm 1970, bà được cử sang Liên Xô học đạo diễn sân khấu, sau đó trở về nước và cùng đạo diễn Hà Nhân đề xuất thành lập Nhà hát Tuổi Trẻ. Năm 1987, nhà hát chính thức ra đời, đánh dấu bước ngoặt quan trọng của sân khấu kịch Việt Nam. Tại đây, bà lần lượt đảm nhận vai trò Phó Giám đốc rồi Giám đốc (1991 – 1996), góp phần định hình phong cách trẻ trung, sáng tạo và chuyên nghiệp cho một thế hệ nghệ sĩ mới.
Trong sự nghiệp của mình, NSND Phạm Thị Thành đạo diễn hơn 200 vở kịch, trong đó gần 20 vở đoạt Huy chương Vàng, nhiều vở giành Huy chương Bạc tại các kỳ Liên hoan sân khấu. Các tác phẩm tiêu biểu do bà dàn dựng như: Romeo và Juliet, Sống mãi tuổi 17, Người tốt nhà số 5, 2.000 ngày oan trái, Tú Xương… đã trở thành dấu ấn khó quên với khán giả nhiều thế hệ.
Đặc biệt, bà là người đồng hành, khích lệ nhà viết kịch Lưu Quang Vũ từ những ngày đầu sáng tác. Vở “Sống mãi tuổi 17” được coi là cột mốc mở ra thời kỳ sáng tác rực rỡ của Lưu Quang Vũ, cũng nhờ bàn tay đạo diễn của bà.
Không chỉ cống hiến bằng những tác phẩm, bà còn là người thầy tận tâm, dìu dắt nhiều lớp nghệ sĩ tài năng, trong đó có những gương mặt quen thuộc như Lan Hương, Lê Khanh, Chí Trung, Minh Hằng, Ngọc Huyền, Anh Tú, Đức Hải… Với họ, NSND Phạm Thị Thành không chỉ là một đạo diễn mà còn là người truyền lửa nghề, giúp định hình phong cách biểu diễn.
Ngay cả khi không còn giữ chức vụ quản lý, bà vẫn tiếp tục hoạt động bền bỉ. NSND Phạm Thị Thành đã đạo diễn nhiều lễ hội lớn mang tầm quốc gia.
Trong đời sống xã hội, bà từng giữ các chức vụ quan trọng: Phó Cục trưởng Cục Nghệ thuật Biểu diễn, Phó Chủ tịch Hiệp hội UNESCO Việt Nam, Ủy viên Ban chấp hành Hội Liên hiệp Văn học Nghệ thuật Việt Nam, đại biểu HĐND TP Hà Nội. Bà cũng gắn bó lâu dài với công tác giảng dạy tại Trường Đại học Sân khấu – Điện ảnh Hà Nội, đào tạo nhiều thế hệ đạo diễn và nghệ sĩ kế cận.
Với những cống hiến to lớn, bà được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú (1988), Nghệ sĩ Nhân dân (1997) và được trao Giải thưởng Nhà nước về Văn học – Nghệ thuật năm 2012.
Sự ra đi của NSND Phạm Thị Thành để lại khoảng trống lớn cho sân khấu Việt Nam. Bà không chỉ là một đạo diễn tài hoa, một nhà quản lý tận tâm mà còn là người truyền cảm hứng cho bao thế hệ nghệ sĩ. Di sản mà bà để lại, từ các vở diễn, lớp học trò đến những lễ hội văn hóa… sẽ còn sống mãi, trở thành một phần không thể thiếu trong hành trình phát triển của nghệ thuật sân khấu Việt Nam.
