Hướng nghiệp sớm có vai trò quan trọng

Theo chia sẻ của cô Hoàng Thị Loan – Phó hiệu trưởng Trường THPT Hữu Lũng (huyện Hữu Lũng, tỉnh Lạng Sơn): “Nhiều năm qua, nhà trường luôn xác định giáo dục hướng nghiệp đóng vai trò rất quan trọng, giúp học sinh nâng cao hiểu biết về nghề nghiệp, định hướng đúng đắn và đưa ra quyết định chọn ngành, chọn nghề phù hợp với nhu cầu, năng lực của bản thân và xã hội”.

Cô Loan cho biết thêm, nhà trường đã chú trọng công tác hướng nghiệp cho học sinh ngay từ lớp 10, hàng năm đều xây dựng kế hoạch giáo dục hướng nghiệp, triển khai các nội dung của hoạt động giáo dục hướng nghiệp bằng nhiều hình thức đa dạng theo Chương trình của Bộ GD&ĐT.

Bên cạnh đó, nhà trường, đoàn thanh niên tổ chức nhiều hoạt động giáo dục định hướng nghề nghiệp với các hình thức khác nhau như: thi tìm hiểu về nghề nghiệp trong sinh hoạt dưới cờ, tổ chức giao lưu về nghề nghiệp với các khách mời trong chương trình thắp sáng ước mơ.

Ngoài các tiết học ngoại khoá, sinh hoạt dưới cờ về chủ đề hướng nghiệp Trường THPT còn tổ chức các hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp tại các trường đại học, cao đẳng, trường nghề, các doanh nghiệp, cơ sở dịch vụ để cho học sinh tham quan, tìm hiểu, nghe tư vấn và trải nghiệm thực tế về các ngành nghề.

“Khi các chuyên gia ở các trường đại học, cao đẳng trao đổi, chia sẻ và cung cấp thêm thông các ngành, đưa ra dự báo về xu thế việc làm học sinh sẽ giúp học sinh có những nhìn nhận, hướng đi đúng cho bản thân. Bên cạnh đó, các em căn cứ được vào năng lực để lựa chọn.

Ví dụ cũng cho ngành Sư phạm Ngữ văn nhưng với khả năng được học sinh thi chỉ đạt 20 điểm sẽ khó có cơ hội vào ngành Ngữ văn Sư phạm Hà Nội, các em có thể chuyển sang Trường ĐH Sư phạm Thái Nguyên hoặc các trường cùng ngành đó để giảm bớt áp lực ôn tập, đồng thời vào được ngành học mình mong muốn ”, cô Loan phân tích.

Năm học 2022-2023, Trường THPT Hữu Lũng đã tổ chức cho học sinh khối 11,12 trải nghiệm cuộc sống sinh viên tại Trường Đại học Hạ Long. Giáo viên chủ nhiệm 12 tìm hiểu và trải nghiệm thực tế tại Cao đẳng Lý Thái Tổ -Bắc Ninh. Bên cạnh đó, nhà trường còn tổ chức ngày hội tư vấn hướng nghiệp và giới thiệu việc làm phối hợp với các cơ quan huyện, một số doanh nghiệp tại Lạng Sơn và khu vực lân cận; Tổ chức Hội chợ thanh niên nhân dịp tết cổ truyền của dân tộc.

Lợi ích của việc tư vấn hướng nghiệp sớm

Tiết học giáo dục địa phương có lồng ghép thêm giáo dục hướng nghiệp.

Theo cô Loan, đối với học sinh cuối cấp đặc biệt là học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số, công tác tư vấn, hướng nghiệp sớm không chỉ giúp các em lựa chọn ngành nghề theo khả năng, sở thích bản thân.

Đồng thời, tư vấn hướng nghiệp sớm còn giúp các em chủ động tìm hiểu các thông tin về các trường đào tạo ngành nghề mình dự định theo đuổi như: thương hiệu nhà trường, chất lượng đào tạo, học phí (đây là yếu tố quan trọng, nhất là đối với học ở vùng khó khăn như học sinh của nhà trường).

Điểm đầu vào những năm gần đây, chế độ chính sách hỗ trợ, đầu ra…với các ngành để đánh giá khả năng đáp ứng của bản thân, có điều chỉnh nếu cần.

Cô Loan nói thêm: “Vì đặc thù là trường có đông học sinh dân tộc thiểu số, kinh tế gia đình chủ yếu phụ thuộc vào nông nghiệp do vậy để các em sau khi tốt nghiệp THPT quyết định đi học tiếp nhà trường luôn chú trọng vào công tác hướng nghiệp. Đặc biệt là cơ chế đãi ngộ, hỗ trợ học phí cho học sinh trong quá trình học để các em yên tâm”.

Tại Trường THPT Hữu Lũng, tỷ lệ học sinh đỗ tốt nghiệp THPT của trường luôn đạt từ 99% trở lên, học sinh tiếp cận thuận lợi với thông tin tuyển sinh, chương trình giáo dục đại học, thông tin thị trường lao động, qua đó đa số các em đã có sự lựa chọn và hướng đi phù hợp với thực tế (sau khi tốt nghiệp, có khoảng 40% tiếp tục theo học các trường đại học, Cao đẳng; số còn lại học nghề, lao động nông, lâm nghiệp tại địa phương)

Tuy đã được lãnh đạo nhà trường chú trọng nhưng công tác giáo dục hướng nghiệp chưa vẫn còn hạn chế do nhiều nguyên nhân khác nhau, như: áp lực công tác giảng dạy của đội ngũ giáo viên, đặc biệt là giáo viên chủ nhiệm (lực lượng chính trong tổ chức các hoạt động giáo dục hướng nghiệp) còn nặng.

Tại địa phương chưa có nhiều các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất, trường nghề; khoảng cách về địa lí với các trường Đại học, cao đẳng còn lớn… ảnh hưởng đến nội dung trải nghiệm thực tế khi tìm hiểu và tư vấn về nghề cho học sinh.