Việc tổ chức kỳ thi theo các cụm do các trường đại học có đủ năng lực coi thi, chấm thi, thực chất là nhằm hướng đến có được kết quả của kỳ thi quốc gia với độ tin cậy cao; từ đó, các trường đại học, cao đẳng có thể lấy kết quả này làm căn cứ tuyển sinh nếu như không muốn có kỳ thi riêng.
Mỗi năm có khoảng 20% số học sinh tốt nghiệp phổ thông không có nhu cầu học đại học, cao đẳng, việc có các hội đồng thi do các sở GD&ĐT tổ chức dành cho các học sinh tham dự kỳ thi chỉ để xét tốt nghiệp phổ thông cũng sẽ làm cho kỳ thi đối với các em trở nên nhẹ nhàng và đỡ tốn kém hơn.
Trong tương lai, khi mà các trường đại học, cao đẳng có thể tự tổ chức được phương án tuyển sinh riêng thì kỳ thi THPT quốc gia hoàn toàn do các Sở GD&ĐT, cách tổ chức thi như vậy trở thành một bước chuyển tiếp hợp lý.
Về nội dung thi, với các môn thi bắt buộc là Toán, Ngữ văn và Ngoại ngữ không thể nói là có lợi cho ban này hay bất lợi cho ban kia, vì đây là kỳ thi phổ thông, đề thi sẽ không vượt ngoài phạm vi các kiến thức phổ thông.
Với các môn thi như vậy sẽ chấm dứt kiểu học lệch, học để thi theo các khối A, B, C, D. Mặt khác, đây là các môn học nền tảng, rất cần cho việc học tập ở tất cả các trường đại học, trong trường hợp các trường có các yêu cầu môn học khác cần cho chuyên ngành đào tạo của mình thì chỉ cần công bố để học sinh đăng ký thi thêm.
Việc xét tuyển đạo học, cao đẳng dựa vào kết quả kỳ thi cũng làm cho việc tuyển sinh của các trường đại học trở nên đơn giản hơn, không còn hiện tượng đăng ký ảo như trước nữa.
Học sinh biết điểm của mình, biết điều kiện tuyển sinh của từng trường, nên có dễ dàng lựa chọn ngành thích hợp, trường thích hợp, không còn tình trạng thí sinh được điểm cao mà vẫn rớt đại học như trước nữa.
"Đổi mới tổ chức kỳ thi là tất yếu để lấy lại giá trị đích thực của nó, ban đầu có thể có những lo lắng, hoài nghi, nhưng có thể thấy, những thay đổi này là tích cực, là hướng tới học sinh và đem lại nhiều thuận lợi cho các học sinh. Đó chính là cơ sở của sự thành công" - PGS.TS Nguyễn Văn Đệ