Bên cạnh đó vẫn là niềm hy vọng vào các sáng kiến mới như Kính viễn vọng không gian James Webb, thuốc chữa bệnh Alzheimer.
Biến đổi khí hậu
2021 được coi là năm bản lề của cuộc chiến chống biến đổi khí hậu. Tổng thống đắc cử Joe Biden cho biết sẽ khôi phục vai trò lãnh đạo của nước Mỹ trước vấn đề trên. Trong đó bao gồm việc tái gia nhập Hiệp định Paris về chống biến đổi khí hậu. Trước đó, tháng 11/2020, Tổng thống Donald Trump đã chính thức rút khỏi hiệp định này.
Tháng 11/2021, các quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc sẽ đàm phán về cam kết cắt giảm lượng phát khí thải nhà kính. Liên minh châu Âu và Trung Quốc đặt mục tiêu “carbon trung tính” trong giai đoạn 2050 - 2060. Các nhà khoa học đang chờ xem liệu ông Biden có đặt ra những tham vọng tương tự cho nước Mỹ hay không.
Truy xuất nguồn gốc Covid-19
Tháng 1/2021, lực lượng đặc nhiệm do Tổ chức Y tế Thế giới thành lập sẽ đến Trung Quốc nhằm xác định nguồn gốc của Covid-19. Nhóm, gồm các nhà dịch tễ học, virus học, nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng và động vật, sẽ bắt đầu từ thành phố Vũ Hán, nơi xuất hiện các ca nhiễm nCoV đầu tiên vào năm 2019.
Giai đoạn đầu, nhóm sẽ tập trung vào thịt, động vật được bán tại chợ Huanan, nơi có nhiều trường hợp mắc bệnh được ghi nhận. Việc truy xuất nguồn gốc của virus có thể mất nhiều năm nhưng các chuyên gia cho rằng một số thông tin bước đầu sẽ được công bố cuối năm 2021.
Vắc-xin phòng Covid-19
Năm 2020 chứng kiến sự ra đời của các loại vắc-xin đầu tiên chống Covid-19. Hiệu quả của những loại vắc-xin này sẽ rõ ràng hơn vào đầu năm 2021.
Điều được các nhà khoa học quan tâm là kết quả thử nghiệm lâm sàng giai đoạn 3 vắc-xin phòng Covid-19 của Novavax và Johnson & Johnson. Những mũi tiêm này có khả năng dễ phân phối hơn vắc-xin dựa trên RNA thông tin (vật chất di truyền) do Pfizer-BioNTech và Moderna sản xuất.
Cải tiến tế bào gốc
Các nhà khoa học đang chờ đợi nghiên cứu tế bào gốc từ Hiệp hội Nghiên cứu Tế bào gốc quốc tế (ISSCR). Theo nghiên cứu cải tiến, phôi nhân tạo có thể được nuôi cấy từ tế bào gốc trong ống nghiệm, kéo dài hơn 14 ngày.
Trước đó, các nhà nghiên cứu không thể làm việc với phôi người được tạo ra trong ống nghiệm trong hơn hai tuần sau khi thụ tinh. Việc mở rộng giới hạn có thể cho phép các nhà khoa học hiểu rõ nguyên nhân của tình trạng sảy thai sớm.
Truy cập Mở
Một vấn đề đặc biệt được quan tâm vào năm 2021 là việc xuất bản khoa học mở, được tổ chức bởi các nhà tài trợ nghiên cứu lớn trên thế giới như Wellcome (Anh), Quỹ Bill & Melinda Gates (Mỹ), NWO (Hà Lan).
Theo đó, từ tháng 1/2021, các bài báo học thuật được xuất bản từ công trình nghiên cứu được tài trợ phải đăng tải miễn phí. Kế hoạch, còn gọi là Kế hoạch S, cho phép mọi người được quyền tiếp cận với các tài liệu khoa học miễn phí.
Tiếp cận sao Hỏa
Tháng 7/2020, Trung Quốc phóng tàu thăm dò Tianwen-1, gồm một tàu quỹ đạo, một tàu đổ bộ và một robot nghiên cứu, lên sao Hỏa. Dự kiến, tàu sẽ tới đích vào tháng 2/2021.
Nhiệm vụ của Tianwen-1 là tìm kiếm nước, dấu hiệu của sự sống nhờ 13 thiết bị gồm camera, radar và máy phân tích hạt. Nếu thành công, Trung Quốc sẽ có chuyến thám hiểm Hành tinh Đỏ lần đầu tiên. Tàu thăm dò của Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất và Mỹ cũng sẽ hạ cánh xuống sao Hỏa trong năm sau.
Thuốc chữa bệnh Alzheimer
Công ty Dược phẩm Biogen đã điều chế ra thuốc aducanumab có thể làm chậm quá trình phát triển của bệnh suy giảm trí nhớ Alzheimer.
Aducanumab liên kết với protein Amyloid, tạo nên các mảng bám bất thường trong não của những người mắc bệnh Alzheimer. Trong năm 2021, các nhà quản lý sẽ quyết định liệu loại thuốc này có được sử dụng như một phương pháp điều trị hay không.
Kính viễn vọng không gian James Webb
Tháng 10/2020 sẽ chứng kiến sự ra mắt được mong đợi từ lâu của Kính viễn vọng không gian James Webb. NASA, nơi phát triển James Webb, nhận xét đây là “kính viễn vọng không gian lớn nhất, mạnh nhất và phức tạp nhất từng được chế tạo”.
Trị giá 8,8 tỷ USD, James Webb được hy vọng sẽ lặp lại thành công của Kính viễn vọng Hubble, công cụ giúp “cách mạng hóa” ngành thiên viên học kể từ khi ra mắt vào năm 1990. Với nhiều bước sóng hơn so với Hubble, James Webb cho phép các nhà khoa học nghiên cứu sâu hơn về vũ trụ.
Hiệu ứng gợn sóng
Các nhà thiên văn học đang nghiên cứu phương pháp mới nhằm phát hiện sóng hấp dẫn bằng cách khai thác tín hiệu sao neutron.
Bằng cách xác định chính xác tín hiệu từ các sao neutron va chạm, nhóm nghiên cứu tại châu Âu, Bắc Mỹ và Australia sẽ tìm cách phát hiện các gợn sóng có bước sóng dài do các lỗ đen tạo ra khi chúng quay xung quanh nhau tại trung tâm của các thiên hà xa xôi.
Ẩn số Brexit
Tính đến thời điểm hiện tại, Liên minh châu Âu và Vương quốc Anh đang cố gắng đàm phán thỏa thuận thương mại trước ngày 31/12/2020.
Sự kiện Brexit tạo nên sự không chắc chắn xung quanh kinh phí nghiên cứu hoặc các vấn đề khác liên quan đến các nhà khoa học. Điều này có thể tiếp tục gây tranh cãi đến năm 2021.
