Đoàn thể thao Việt Nam giành vị trí số 1 SEA Games 31 với số lượng Huy chương Vàng kỷ lục, đội tuyển bóng đá nữ quốc gia giành vé dự World Cup 2023... là những sự kiện nổi bật trong năm 2022, song bên cạnh đó, vẫn còn những gam màu xám và cả sự âu lo về chiến lược phát triển đường dài của thể thao Việt Nam.

Mốc son SEA Games 31

Với 205 Huy chương Vàng, 125 Huy chương Bạc và 116 Huy chương Đồng, Việt Nam lần thứ 2 đứng đầu SEA Games 31, sau lần đầu cũng trong vai trò chủ nhà năm 2003.

Thể thao Việt Nam đã phá kỷ lục Huy chương Vàng một quốc gia giành được ở Đại hội, vượt qua thành tích 194 Huy chương Vàng của Indonesia năm 1997. Đặc biệt, khoảng cách 113 Huy chương Vàng giữa Việt Nam và đoàn đứng thứ 2 SEA Games 31 là Thái Lan cũng lớn nhất kể từ năm 2007 tại Nakhon Ratchasima (Thái Lan).

Một trong những điểm sáng vượt trội của thể thao Việt Nam là sự thống trị của các đội tuyển bóng đá. Hai nhà đương kim vô địch, đội tuyển U23 quốc gia và Đội tuyển nữ quốc gia đã bảo vệ thành công ngôi vị vô địch bóng đá SEA Games.

Trong đó, huấn luyện viên Mai Đức Chung và các học trò vô địch 3 kỳ Đại hội liên tiếp (2017, 2019, 2021). Các tuyển thủ thi đấu các môn Olympic, ASIAD (điền kinh, bơi, nhiều môn võ thuật, đấu kiếm…) cũng đạt được thành tích rất ấn tượng.

Vòng loại cuối World Cup 2022

Các cầu thủ Việt Nam (áo sẫm) ăn mừng chiến thắng 3 - 1 trước đội tuyển Trung Quốc.

Đội tuyển Việt Nam đã để lại nhiều hy vọng trong lần đầu tiên tham dự vòng loại thứ ba World Cup 2022. Ở lượt trận cuối trên sân Mỹ Đình, học trò của huấn luyện viên Park Hang Seo đã xuất sắc cầm hòa Nhật Bản với tỷ số 1-1 sau 90 phút thi đấu kiên cường.

Trước đó, với trận thắng đội tuyển Trung Quốc 3-1, đội tuyển Việt Nam giành tổng cộng 4 điểm sau 10 trận đấu của vòng loại thứ ba World Cup 2022. Thành tích này của đội tuyển Việt Nam bằng với Thái Lan ở vòng loại thứ ba World Cup 2018.

Điều quan trọng nhất là đội tuyển Việt Nam luôn giữ vững tinh thần quyết tâm, nỗ lực và không bỏ cuộc qua từng trận đấu dù luôn phải đối mặt với những đội bóng hàng đầu châu lục.

Thế nên, với việc World Cup 2026 nâng số đội lên 48, châu Á được trao 8,5 suất thay vì 4,5 suất, bóng đá Việt Nam có quyền mơ ước sẽ làm nên bất ngờ mang tính lịch sử.

Bóng đá nữ dự World Cup 2023

Đánh bại Đài Loan (Trung Quốc) 2-1 ở lượt cuối vòng play-off, đội tuyển nữ Việt Nam chính thức giành vé tham dự VCK World Cup 2023. Đây là lần đầu đội tuyển nữ Việt Nam vinh dự tham gia sân chơi thế giới, và cũng là đội tuyển 11 người thứ hai của bóng đá Việt Nam dự VCK World Cup, sau đội tuyển U20 nam năm 2017.

Theo kết quả bốc thăm, thầy trò huấn luyện viên Mai Đức Chung nằm ở bảng E, cùng với đương kim vô địch Mỹ, Á quân Hà Lan và đội thắng vòng play-off liên lục địa nhóm A giữa 3 đội Thái Lan, Cameroon, Bồ Đào Nha.

World Cup 2023 diễn ra tại Australia và New Zealand từ 20/7 đến 20/8, với 32 đội chia làm 8 bảng. Huấn luyện viên Mai Đức Chung cho biết: “Đội tuyển Việt Nam sẽ được đối mặt với những tinh hoa của bóng đá nữ thế giới. Được đá với đội đẳng cấp hơn, tuyển nữ Việt Nam sẽ được nâng tầm cả về chuyên môn, bản lĩnh để từ đó tiếp tục có sự chuẩn bị tốt cho ASIAD và vòng loại thứ 2 Olympic diễn ra trong năm 2023.

Bóng đá trẻ gặt hái quả ngọt

Đội tuyển U23 Việt Nam ăn mừng chức vô địch U23 Đông Nam Á.

Không chỉ giành chức vô địch U23 Đông Nam Á 2022, đội tuyển U23 Việt Nam đã khiến tất cả phải nể phục với hành trình ấn tượng và tinh thần không từ bỏ tại giải đấu diễn ra vào tháng 3 ở Campuchia. Covid-19 đã phá “tan hoang” đội hình U23 Việt Nam.

Thậm chí, trước trận quyết định gặp U23 Thái Lan ở vòng bảng, huấn luyện viên trưởng Đinh Thế Nam chỉ còn đúng 10 cầu thủ. 6 cầu thủ đã được gấp rút bổ sung và đội hình chắp vá ấy vẫn đánh bại Thái Lan 1-0, đưa U23 Việt Nam đứng đầu bảng C.

Covid-19 tiếp tục hoành hành ở đội tuyển U23 Việt Nam. Bán kết và đặc biệt chung kết, U23 Việt Nam đều phải ra sân với đội hình có nhiều người chưa tập cùng đồng đội buổi nào. Khó khăn đủ đường là thế nhưng U23 Việt Nam đã chiến đấu quả cảm, kiên cường để lần thứ 2 tại giải giành chiến thắng trước U23 Thái Lan trong trận tranh chức vô địch.

Tại VCK U23 châu Á 2022, diễn ra vào tháng 6 tại Uzbekistan, đội tuyển U23 Việt Nam với nhiều gương mặt ở độ tuổi 20, 21 đã giành vé vào tứ kết trong bảng đấu có sự hiện diện của U23 Hàn Quốc, Thái Lan và Malaysia. Tuy để thua U23 Ả-rập Xê-út ở tứ kết, song các tuyển thủ U23 Việt Nam đã cho thấy đây là lứa cầu thủ giàu tiềm năng, có khả năng tiến xa.

Quang Hải và Huỳnh Như xuất ngoại

Quang Hải (bên phải) trong màu áo câu lạc bộ Pau FC.

Bóng đá Việt Nam đã chứng kiến nhiều cầu thủ xuất ngoại. Tuy nhiên, Quang Hải và Huỳnh Như tạo ra cột mốc lịch sử, trở thành những cầu thủ Việt Nam đầu tiên ký hợp đồng với một câu lạc bộ chuyên nghiệp châu Âu.

Quang Hải chính thức gia nhập Pau FC ở hạng hai Pháp theo bản hợp đồng 2 năm, lựa chọn gia hạn thêm 1 năm. Tiền vệ 25 tuổi ghi bàn ngay trận giao hữu đầu tiên cho Pau, nhưng mới đá chính hai trận ở Ligue 2.

Rào cản thể lực và thể hình khiến Quang Hải chủ yếu dự bị hoặc vào sân trong những phút cuối. Dù vậy, anh đã ghi bàn giúp Pau ấn định tỷ số hòa 2-2 trước đội khách Rodez hôm 8/10. Điều đó mang đến sự khích lệ rất lớn cho tiền vệ sinh năm 1997 trong năm 2023.

Huỳnh Như đầu quân cho câu lạc bộ Lank Vilaverdense tại giải vô địch nữ Bồ Đào Nha, theo hợp đồng 1 năm với điều khoản gia hạn thêm 12 tháng. Thủ quân đội tuyển nữ Việt Nam đã ghi 2 bàn và kiến tạo 1 bàn ngay trong lần đầu đá chính cho Lank ở giải Bồ Đào Nha, gặp Famalicao tối 5/11.

Chỉ 2 tuần sau, tiền đạo 31 tuổi lại lập cú đúp vào lưới AD Ovarense trong chiến thắng 5-0 tại vòng ba Cup Bồ Đào Nha. Huỳnh Như đã thành cầu thủ Việt Nam đầu tiên nhận giải “Cầu thủ hay nhất trận” tại một giải vô địch ở châu Âu.

Huỳnh Như xuất hiện trong poster vòng chung kết World Cup nữ 2023.

“Bóng ma” doping

Bên cạnh những thành tích ấn tượng, SEA Games 31 cũng để lại gam màu xám về doping và nó là hồi chuông cảnh báo cho nền thể thao Việt Nam.

Vào những ngày cuối năm 2022, đoàn thể thao Việt Nam nhận được thông báo 5 vận động viên điền kinh dương tính mẫu A lẫn mẫu B với chất cấm, trong đó có 4 nhà vô địch SEA Games.

Hiện, các vận động viên này chưa bị coi là vi phạm và chưa công khai danh tính. Theo quy trình, họ sẽ có quyền bào chữa trong phiên điều trần trước Hội đồng Thể thao Đông Nam Á, về nguyên nhân mẫu thử dương tính với chất cấm.

Trước đó, lịch sử thể thao Việt Nam từng ghi nhận 19 trường hợp doping tính từ SEA Games 2003. Trong đó, có một số trường hợp điển hình như á quân Olympic Hoàng Anh Tuấn hay “Búp bê” thể dục dụng cụ Đỗ Thị Ngân Thương.

Tuy nhiên, sau SEA Games 31 chúng ta phải đối mặt với nguy cơ nhiều ca doping nhất kể từ năm 2003. Chưa kể trước Đại hội Thể thao Đông Nam Á lần thứ 31, Liên đoàn Thể hình & Cử tạ Việt Nam cũng đã phát hiện và cấm 6 vận động viên dương tính với chất cấm dự SEA Games 31.