Đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị năm 1973, hình ảnh Chủ tịch Cuba - Fidel Castro phất cao lá cờ và nói: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình” đã khẳng định tình hữu nghị đoàn kết thắm thiết giữa 2 quốc gia.

Lãnh tụ Fidel Castro phất cao lá cờ bách chiến, bách thắng lấp lánh huân chương của đoàn Khe Sanh, quân Giải phóng Huế. (Ảnh tư liệu)

Khi Hiệp định Paris vừa ký kết (27/1/1973), Chủ tịch Cuba - Fidel Castro là vị lãnh tụ đầu tiên đến thăm vùng giải phóng miền Nam Việt Nam (tỉnh Quảng Trị).

Đặc biệt, những dấu ấn của lãnh tụ Fidel Castro nói riêng và đất nước Cuba đối với "đất lửa" Quảng Trị vẫn sâu đậm.

Đoạn đường hữu nghị Việt Nam - Cuba

Ngày nay, đi trên đường Hồ Chí Minh (nhánh Tây) huyện Đakrông, tỉnh Quảng Trị, du khách sẽ nhìn thấy tấm bia lưu niệm “Đoạn đường hữu nghị Việt Nam-Cuba”.

Trên tấm bia ghi: “Đường Hồ Chí Minh Đông Trường Sơn, đoạn Đakrông-A Lưới do Bộ đội Trường Sơn xây dựng với sự giúp đỡ của Chính phủ và Nhân dân Cuba, sau chuyến thăm Việt Nam của Chủ tịch Fidel Castro vào tháng 9/1973”.

Hội truyền thống Trường Sơn đường Hồ Chí Minh Việt Nam khánh thành Bia lưu niệm Đoạn đường hữu nghị Việt Nam - Cuba. (Ảnh: Trần Tuyền)

Bia lưu niệm Đoạn đường hữu nghị Việt Nam - Cuba do Hội truyền thống Trường Sơn đường Hồ Chí Minh Việt Nam phối hợp với huyện Đakrông và Binh đoàn 12 khánh thành vào cuối năm 2020.

Theo các tài liệu lịch sử, sau khi Hiệp định Paris được ký kết, Bộ Tư lệnh Trường Sơn nhận nhiệm vụ dốc toàn lực củng cố hoàn thiện hệ thống hạ tầng đường giao thông cả ở Tây và Đông Trường Sơn.

Đây là thách thức lớn đối với Bộ đội Trường Sơn bởi lúc đó đơn vị thiếu cán bộ kỹ thuật và trang thiết bị thi công.

Tháng 9/1973, lãnh tụ Fidel Castro sang thăm Việt Nam và đến vùng đất Quảng Trị vừa giải phóng. Biết được những khó khăn, thiếu thốn của Bộ đội Trường Sơn, Chính phủ Cuba đã tặng Việt Nam, trực tiếp là cho bộ đội Trường Sơn dàn thiết bị thi công cầu đường trị giá 6 triệu USD.

Cuba cũng cử một đoàn chuyên gia gồm sĩ quan công binh, kỹ sư cầu đường sang Việt Nam sát cánh cùng Bộ đội Trường Sơn xây dựng tuyến đường Đông Trường Sơn.

Ông Dương Tú Anh, nguyên Bí thư huyện Cam Lộ cho hay, cầu treo Đakrông bắc qua sông Đakrông nối Quốc lộ 9 với đường Hồ Chí Minh nhánh Tây cũng là một trong những công trình mang đậm dấu ấn của nước bạn Cuba.

Cầu treo Đakrông là một trong những công trình mang đậm dấu ấn của nước bạn Cuba. (Ảnh: Trần Tuyền)

Theo ông Dương Tú Anh, ban đầu cầu Đakrông được làm bằng sắt. Sau năm 1975, với sự giúp đỡ của Chính phủ Cuba, chiếc cầu treo dài 100m, rộng 6m được xây dựng để thay thế cầu sắt cũ.

Công viên Fidel giữa “đất lửa”

Nhằm thể hiện tình cảm, lòng tri ân của Nhân dân Quảng Trị đối với lãnh tụ Cuba, chính quyền tỉnh Quảng Trị đã xây dựng một công viên rộng lớn, đặt tượng lãnh tụ Fidel Castro ở TP Đông Hà.

Tượng lãnh tụ Fidel Castro đặt giữa trung tâm của công viên.

Công viên Fidel có quy mô trên 16ha, hoàn thành xây dựng năm 2018, gồm nhiều hạng mục.

Tượng bán thân của lãnh tụ Fidel Castro.

Trong khuôn viên, một bức tượng bán thân Chủ tịch Fidel Castro được đặt ở trung tâm. Dưới bức tượng ghi câu nói nổi tiếng của ông: “Vì Việt Nam, Cuba sẵn sàng hiến dâng cả máu của mình”.

Ngày 15/9/2018, đúng dịp kỷ niệm 45 năm lãnh tụ Cuba - Fidel Castro đến thăm vùng giải phóng Quảng Trị, công viên Fidel được khánh thành.

Công viên Fidel có quy mô trên 16ha, hoàn thành xây dựng năm 2018.

Công viên mang tên lãnh tụ Cuba vừa thể hiện lòng tri ân của Nhân dân Việt Nam nói chung, người dân Quảng Trị với Chủ tịch Fidel Castro nói riêng.