Nhắc đến nhà tù nhiều người thường nghĩ đến đó là một nơi tăm tối, đầy hỗn loạn, chứa đủ mọi thành phần và thậm chí còn là nơi thường xuyên xảy ra xung đột, bạo loạn, đánh mất sự tự do của con người. Đó hẳn là một nơi tồi tệ nhất trong cuộc sống này.
Tuy nhiên, ít ai biết rằng trên thế giới xuất hiện một nhà tù được biết đến với biệt danh là nhà tù tự do nhất thế giới. Bởi ở đó có những điểm khác biệt so với các nhà tù thông thường khác. Đó chính là nhà tù San Pedro.
Một khi bạn bước vào cánh cổng dày và cửa an ninh, mọi nguyên tắc của một nhà tù đều biến mất: ở đây trẻ con có thể vui chơi, có nhiều gian chợ, nhà hàng, tiệm làm tóc và thậm chí cả khách sạn. Nó trông giống một con phố ở El Alto, khu nghèo nhất của Bolivia hơn là một nhà tù.
Kiếm sống
Tù nhân phải tự kiếm sống để trang trải chỗ ở trong tù của họ.
Nhà tù San Pedro được chia ra làm 8 khu vực và được xếp hạng từ nghèo túng đến xa hoa. Ở đây không có bảo vệ, không có đồng phục hay thanh sắt cửa sổ nào.
Sự tự do ở đây được trả bằng một cái giá: tù nhân phải trả cho chỗ của họ, vì vậy hầu hết mọi người đều làm việc bên trong nhà tù, bán hoa quả hoặc đồ ăn. Một số thì làm tóc, thợ giặt ủi, thợ mộc, đánh giày hoặc thợ sửa đồ điện tử.
Nhà giam “xa hoa”
Trong nhà tù này cũng phân chia theo "đẳng cấp"
“Nếu bạn có nhiều tiền, bạn sẽ được sống như một ông hoàng”, một tù nhân cho biết. Tiền có thể giúp bạn mua nhà trong khu vực thượng lưu.
Ở đây nhà giam rộng rãi và có nhà vệ sinh riêng, phòng bếp và TV cáp. Bên ngoài, họ có bàn chơi bi-a, quầy bán nước trái cây và đồ ăn. Nhà giam có trị giá từ 1000 đô la ( khoảng 22 triệu) đến 1500 đô la (khoảng 33 triệu) và được mua trong thời gian tù nhân nhận án phạt.
Ở những khu vực nghèo thì tù nhân ở nhà giam bé hơn.
Hướng dẫn của nhà tù
“Tôi đã bị bỏ rơi khi còn là một đứa trẻ. Tôi dành thời gian ở trong trung tâm cải tạo cả đời. Tôi đã bị đưa vào đó 27 lần”, Victor Calatayud, bị giam tại khu vực Los Alamos nói.
“Đây là lần thứ 8 tôi ở đây. Tôi biết nơi này rất rõ đến mức còn viết cả hướng dẫn, bao gồm cả lịch sử, giai thoại và cả hướng dẫn cho nhà tù”.
Khách du lịch có thể được phép vào, nhưng tour du lịch đã bị ngừng vì nhiều người tới để mua cocaine.
Trẻ em
Có khoảng 200 trẻ em sống với bố mẹ tại đây. Những đứa trẻ nhỏ sẽ tới nhà trẻ trong trại giam, còn những đứa lớn thì đi học bên ngoài.
Ở bên ngoài, chúng luôn bị phân biệt – còn ở bên trong lại sợ hãi vì bạo lực và lạm dụng tình dục. Mẹ của chúng thường ở nhà giam khác hoặc bỏ chúng lại.
“Sống ở đây rất khắc nghiệt đối với trẻ con, nhưng chúng tôi ít nhất cũng có thể cố bảo vệ chúng và cho chúng cảm giác của gia đình. Ở bên ngoài chúng sẽ chỉ có một mình”, bố của Manuel (bên phải) nói.
Thuê nhà giam
Nhà giam số 25, chỉ rộng 4 m2, là nhà của Hugo trong 5 tháng vừa qua. “Tôi không thể mua nổi nó, nên tôi đã thuê với giá 10 đô la (khoảng 200.000 ồng Việt Nam) một tháng. Tôi đang chờ xét xử. Tôi có thể ở đây từ 3 tháng tới 2 năm. Tôi bị kết tội vận chuyển ma túy.
Ở đây có một nhà bếp và khung cửa sổ nhìn thấy ánh mặt trời, nên tôi nghĩ cũng không quá tệ. Đây là lần đầu tôi đến đây. Điều khó khăn nhất là không được gặp vợ tôi, cô ấy ở trại giam khác”.
Quầy bán thức ăn
Một số đồ ăn nhanh được bày bán ngay tại nhà tù.
“Không phải tất cả đều thích thức ăn làm tại quầy, nên chúng tôi bán bỏng và bánh sand-wich tại đây khi họ tới thăm”, Pedro, chủ cửa tiệm nói.
“Bánh sandwich với cà chua và salad rất chạy. Với số tiền kiếm được, tôi sẽ trả tiền thuê quầy và mua vài điếu thuốc”, người này cho biết.
Freddy
“Tên tôi là Freddy Guanto Pantaluka Saca. Tôi ở đây vì giết người. Tôi đã ở đây 25 năm rồi và sẽ không bao giờ được tự do, quan tòa đã quên tôi rồi!”, người đàn ông nói, xen lẫn một chút men rượu.
Một vài tù nhân ở đây mang tội giết người – 80% là do ma túy. Chỉ khoảng 25% đã bị kết án, còn lại đều đang chờ xét xử.
Bạo lực
Bạo lực tại San Pedro có thể kiềm chế vào ban ngày, nhưng vào buổi đêm mọi chuyện đều có thể xảy ra, khi tù nhân ăn cắp đồ của nhau và đánh nhau bằng dao. Cảnh sát sẽ không can thiệp.
Theo như mô tả, có khoảng 4 người chết một tháng vì nguyên nhân tự nhiên hoặc “tai nạn”. Các tù nhân hy vọng sẽ giải quyết được vấn đề thông qua việc bầu cử dân chủ một người đại diện.
Bóng đá
Trên bảng ghi: Chào mừng tới trận đấu bóng đá… Tự do và công lý cho mọi người. Đây là sân bóng to nhất trong nhà tù. Mỗi khu vực trại giam đều có một đội và mùa giải được diễn ra đều đặn, với số tiền cá cược lên đến 20000 đô/năm (Khoảng 4 tỉ).
Các chân sút giỏi sẽ được tìm kiếm và kí với đội bóng giàu hơn. “Nó y hệt như bên ngoài, nếu bạn giỏi, bạn có thể kiếm tiền với đôi chân của mình chứ không cần trí não”, một tù nhân nói đùa.
