Kéo gần khoảng cách tri thức
Mỗi chiều thứ 2 hàng tuần, tại điểm trường Phú Lâm, Trường Tiểu học Phú Gia (xã Phú Gia, Hà Tĩnh), không gian lớp học yên ắng bỗng trở nên sinh động khi các em học sinh đồng thanh cất lên những câu chào bằng tiếng Anh.
Giọng đọc còn non nớt nhưng rõ ràng, đều nhịp, vang lên giữa lớp học nhỏ, tạo nên bầu không khí học tập vừa mới mẻ, vừa hào hứng. Thông qua ứng dụng Google Meet, các em được kết nối trực tiếp với giáo viên ở xa, trong khi giáo viên địa phương có mặt tại lớp để hỗ trợ, kèm cặp học sinh theo từng nội dung bài giảng.
Các tiết học trực tuyến này do tình nguyện viên của tổ chức phi lợi nhuận, phi chính phủ WiFEC (Cộng hòa Pháp) trực tiếp giảng dạy. Bài học được chuẩn bị sẵn trên máy tính, kết hợp hình ảnh, âm thanh và các phần luyện tập nhằm giúp học sinh dễ tiếp thu. Dù mới làm quen với hình thức học trực tuyến, nhiều em nhanh chóng bắt nhịp.
Điểm trường Phú Lâm hiện có 32 học sinh, được tổ chức thành ba nhóm lớp ghép gồm lớp 1–2, lớp 3 và nhóm lớp 4–5. Trong số này, có 18 học sinh là người dân tộc Lào.
Theo kế hoạch giảng dạy, học sinh khối 3, 4, 5 của Trường Tiểu học Phú Gia học 4 tiết Tiếng Anh mỗi tuần. Tuy nhiên, việc tổ chức dạy học trực tiếp tại điểm trường Phú Lâm gặp không ít trở ngại khi giáo viên bộ môn phải vượt quãng đường hơn 20 km đường rừng quanh co, đèo dốc. Trong những thời điểm mưa bão, việc đến lớp gần như không thể thực hiện, khiến tiến độ học tập bị ảnh hưởng.
Trong bối cảnh đó, việc triển khai các lớp học trực tuyến với sự hỗ trợ của các tổ chức thiện nguyện được xem là giải pháp thiết thực, giúp nhà trường duy trì việc dạy học và mở rộng cơ hội tiếp cận Tiếng Anh cho học sinh.
Trực tiếp theo sát các lớp học, cô Nguyễn Thị Mùi – giáo viên công tác tại điểm trường cho biết, dù mô hình học trực tuyến mới được triển khai khoảng hai tháng, nhưng học sinh đều tỏ ra hào hứng và đón nhận tích cực.
Theo cô Mùi, vào mỗi chiều thứ Hai hằng tuần, cô thường đến lớp sớm để mở phòng học, khởi động thiết bị, tạo điều kiện để học sinh kết nối với giáo viên dạy từ xa. Các tiết học được tổ chức kéo dài khoảng 120 phút, tập trung bổ trợ kiến thức và rèn kỹ năng Tiếng Anh, giúp học sinh từng bước tự tin hơn trong quá trình học tập.
Sự hứng thú ấy cũng được thể hiện rõ qua cảm nhận của học sinh. Em Phan Thị Diễm My, học sinh lớp 4–5 tại điểm trường Phú Lâm, chia sẻ em luôn mong đến giờ học Tiếng Anh bởi cách học sinh động, khác với những tiết học thường ngày.
Ông Lê Ánh Dương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Phú Gia cho biết, hình thức dạy học trực tuyến đã hỗ trợ hiệu quả cho các điểm trường lẻ, đặc biệt trong điều kiện thời tiết bất lợi hoặc khi giáo viên không thể trực tiếp lên lớp.
“Sau thời gian đưa phòng học trực tuyến vào sử dụng, học sinh tự tin hơn trong giao tiếp, từng bước ‘xóa mù’ môn Tiếng Anh, Tin học. Qua đó giúp kéo gần khoảng cách học tập giữa học sinh vùng khó và các khu vực thuận lợi hơn, đồng thời tạo điều kiện để các em sớm tiếp xúc với công nghệ, nâng cao chất lượng các môn học”, ông Lê Ánh Dương chia sẻ.
Giúp học sinh tiếp cận kỹ năng số từ bậc tiểu học
Mô hình này không chỉ áp dụng tại Trường Tiểu học Phú Gia mà còn được nhân rộng tại các Trường Tiểu học Hương Lâm, Hương Thủy.
Tại Trường Tiểu học Hương Lâm (xã Hương Xuân), các tiết học trực tuyến đã mang lại những chuyển biến tích cực. Em Lê Minh Sơn, học sinh lớp 5D, cho biết việc học Tiếng Anh theo hình thức trực tuyến giúp em tự tin hơn trong phát âm và giao tiếp.
Không chỉ học sinh hưởng lợi từ mô hình này, đội ngũ giáo viên địa phương cũng có thêm cơ hội tiếp cận phương pháp giảng dạy mới. Theo cô Lê Thị Lương, giáo viên Trường Tiểu học Hương Lâm, việc tham gia các lớp học trực tuyến giúp giáo viên nâng cao kỹ năng sử dụng công nghệ, đồng thời đổi mới cách tổ chức và triển khai bài giảng.
Trong năm học 2025–2026, WiFEC đã hỗ trợ trang bị phòng học trực tuyến cho các Trường Tiểu học Phú Gia, Hương Thủy và Hương Lâm với tổng kinh phí hơn 300 triệu đồng.
Cùng với đó, tổ chức này phối hợp mở các lớp học Tiếng Anh trực tuyến miễn phí theo chương trình đã được thẩm định. Đây là hoạt động thuộc Dự án Minischool (Trường học thu nhỏ) do Trung tâm Hỗ trợ Giáo dục Thanh Thiếu niên Việt Nam và Hội Khuyến học Việt Nam triển khai.
Sau ba năm thực hiện, dự án không chỉ tạo ra không gian học tập mới cho học sinh mà còn hỗ trợ giáo viên địa phương từng bước làm quen với học liệu số và phương pháp giảng dạy hiện đại.
Bên cạnh Tiếng Anh, các trường được hỗ trợ còn triển khai dạy môn Tin học theo hình thức trực tuyến, tạo điều kiện để học sinh vùng khó từng bước làm quen với máy tính, hình thành kỹ năng số ngay từ bậc tiểu học.
Trường Tiểu học Hương Thủy (xã Hương Phố) là một trong những đơn vị đầu tiên được WiFEC đồng hành liên tục trong ba năm qua. Nhờ sự hỗ trợ này, nhà trường được đầu tư một phòng máy với 26 bộ máy tính, cùng hệ thống máy chiếu, camera phục vụ giảng dạy trực tuyến. Hiện phòng máy còn 20 máy hoạt động ổn định, trở thành “điểm tựa” để học sinh vùng cao từng bước làm quen với môi trường học tập số.
Chia sẻ về hiệu quả của mô hình, bà Đặng Thị Thu Hòe – Hiệu trưởng Trường Tiểu học Hương Thủy cho biết, trong bối cảnh nhà trường chưa có giáo viên Tin học, việc tổ chức dạy học trực tuyến đã giúp duy trì ổn định chương trình môn học, tránh tình trạng học sinh chỉ tiếp cận kiến thức một cách hình thức, thiếu thực hành.
Theo bà Hòe, thông qua hệ thống Google Meet, giáo viên của đơn vị hỗ trợ trực tiếp giảng dạy cho học sinh tại phòng máy. Mỗi học sinh được bố trí một máy tính và một tai nghe, bảo đảm khả năng tương tác trong suốt tiết học. Hiện nay, học sinh các khối 3, 4, 5 được học Tin học trực tuyến với tần suất một tiết mỗi tuần; đồng thời, các khối cũng được tham gia học Tiếng Anh theo hình thức trực tuyến.
“Việc được học trực tiếp trên máy tính giúp các em không chỉ tiếp thu kiến thức Tin học cơ bản, mà còn dần hình thành kỹ năng sử dụng công nghệ – điều vốn là rào cản lớn với học sinh vùng khó. Bên cạnh đó, các tiết học Tiếng Anh trực tuyến tạo điều kiện để học sinh luyện nghe, nói nhiều hơn, góp phần nâng cao chất lượng môn học”, cô Hòe chia sẻ.
