Hai dự án bờ kè với tổng mức đầu tư lên đến hàng nghìn tỷ đồng tại tỉnh Lào Cai được chỉ ra có nhiều sai phạm dẫn đến chậm tiến độ thi công, đội vốn nhiều hạng mục.

Chậm tiến độ và sai sót trong công tác tài chính

Tài liệu Báo Giáo dục & Thời đại thu thập được cho thấy Dự án kè chống sạt lở bờ hữu sông Hồng (sau đây gọi là dự án kè bờ Hữu sông Hồng - TP Lào Cai, tỉnh Lào Cai) được Bộ NN&PTNT phê duyệt tại Quyết định số 4416/QĐ-BNN-PCTT ngày 30/10/2017 với tổng mức đầu tư 620 tỷ đồng. Nguồn vốn để thực hiện dự án kè bờ Hữu sông Hồng từ trái phiếu Chính phủ, ngân sách địa phương và các nguồn vốn huy động hợp pháp khác.

Dự án kè bờ Hữu sông Hồng xây mới tuyến kè có tổng chiều dài 6.454m với mục đích khắc phục tình trạng sạt lở bờ sông, ổn định đời sống nhân dân khu vực dọc sông, bảo vệ các công trình giao thông, công cộng đồng thời cải thiện môi trường sinh thái, cảnh quan văn minh đô thị và phát triển du lịch.

Tiến độ thực hiện dự án là từ năm 2017 – 2021, chủ đầu tư dự án là Sở GTVT – Xây dựng tỉnh Lào Cai với đại diện chủ đầu tư là Ban QLDA Đầu tư xây dựng tỉnh Lào Cai.

Tuy nhiên, sau hơn 4 năm kể từ thời điểm được phê duyệt, dự án kè bờ Hữu sông Hồng đã bị chậm tiến độ. Cụ thể, đến tháng 3/2022, dự án mới chỉ thực hiện được khoảng 530 tỷ đồng (bằng 86,9% khối lượng công việc). Trong khi đó, giá trị đã thanh toán đạt khoảng 516,1 tỷ đồng (bằng 83,2% tổng mức đầu tư). Được biết, công trình hiện vẫn đang thi công, chưa quyết toán.

Bên cạnh đó, dự án kè bờ Hữu sông Hồng được xác định vẫn còn tồn tại nhiều sai sót dẫn đến việc làm tăng dự toán gói thầu với số tiền hàng tỷ đồng. Theo đó, Thanh tra Bộ Xây dựng xác định công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự toán xây dựng công trình còn sai sót, làm tăng dự toán gói thầu gần 1,5 tỷ đồng.

Cụ thể, những sai sót chính nằm ở việc khối lượng rọ đá gia cố chân kè gói thầu 12 sai tăng 548 rọ (do tính cả phân đoạn kè của gói thầu số 4, 14) làm tăng dự toán gói thầu số 12 lên hơn 1 tỷ đồng. Ngoài ra, khối lượng đầm đất K95 sau kè sai tăng 24.934m3 (do không trừ chiếm chỗ của tường sơn kè, khối dăm lọc, cát lọc và các cống thoát nước dưới tường kè) làm tăng dự toán gần 235 triệu đồng…

Việc để xảy ra những sai sót trên có liên quan đến đơn vị tư vấn thiết kế - dự toán gồm: Liên danh Công ty Cổ phần tư vấn xây dựng giao thông Lào Cai – Trung tâm Khoa học và Triển khai kỹ thuật thủy lợi, Ban QLDA Đầu tư xây dựng đại diện chủ đầu tư và chủ đầu tư Sở GTVT – Xây dựng tỉnh Lào Cai.

Từ tài liệu có được của Báo GD&TĐ cho thấy có việc thanh toán sai làm tăng số tiền gần 300 triệu đồng tại 3 gói thầu (gói thầu số 4, 12 và 14). Trong đó, tại gói thầu số 4 là hơn 34 triệu đồng; gói thầu số 12 là gần 145 triệu đồng và gói thầu số 14 là hơn 114 triệu đồng. Số tiền tăng này được yêu cầu phải giảm trừ khi thanh toán.

Những sai sót này thuộc tư vấn giám sát là các đơn vị như: Trung tâm Tư vấn và ứng dụng công nghệ - Chi nhánh Công ty TNHH Tư vấn Trường Đại học Thủy Lợi, Liên danh Công ty CP Tư vấn xây dựng Hùng Mạnh và Trung tâm khoa học và triển khai Kỹ thuật thủy lợi, Liên danh Công ty Cổ phần Tập đoàn Cường Thịnh và Công ty TNHH Đầu tư xây dựng Phúc Lộc…

Dự án kè chống sạt lở bờ Hữu sông Hồng thời điểm tháng 5/2020. Ảnh: Nguyễn Bắc.

Tăng dự toán ngân sách

Tại Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín (xã Vạn Hòa, TP Lào Cai), xác minh của Báo GD&TĐ cho thấy có vi phạm, nhiều hạng mục bị đội giá.

Được biết, dự án này được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 2297a/QĐ-UBND ngày 12/9/2011 sau đó được phê duyệt điều chỉnh 5 lần với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 733 tỷ đồng. Dự án được thi công bằng nguồn vốn dự án từ vốn dự phòng Ngân sách Trung ương và nguồn thu từ đấu giá đất.

Dự án là xây mới tuyến kè bờ sông Hồng với chiều dài 6,454 km. Công trình có kết cấu bê tông cốt thép, san nền, san gạt mặt bằng tái định cư dự án, xây dựng 14 tuyến đường giao thông. Theo quy hoạch, dự án có tổng chiều dài gần 7.300m.

Dự án được phê duyệt với mục tiêu chống sói lở bờ sông Hồng khu vực xã Vạn Hòa đồng thời bảo vệ tuyến đường sắt Hà Nội – Lào Cai đi qua khu vực xã Vạn Hòa và tuyến đường bộ đi qua từ trung tâm TP Lào Cai đi xã Vạn Hòa.

Thời gian triển khai Dự án từ năm 2015 – 2022, chủ đầu tư Dự án là Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai với đại diện Chủ đầu tư là Ban QLDA ODA tỉnh Lào Cai. Tài liệu của Báo GD&TĐ thu thập được cho thấy: Tính đến tháng 3/2022, gói thầu theo hợp đồng đã được giải ngân số tiền gần 491 tỷ đồng (đạt 61,6% giá trị hợp đồng).

Trước đó, dự án này đã được Thanh tra tỉnh Lào Cai thanh tra và ban hành Kết luận thanh tra số 45/KL-TT ngày 28/12/2018, xử lý tài chính giảm trừ số tiền hơn 13 tỷ đồng. Kiểm toán Nhà nước thực hiện kiểm toán tại Quyết định số 966/QĐ-KTNN ngày 27/7/2020, xử lý tài chính giảm trừ số tiền 32,424 tỷ đồng.

Mới đây, qua công tác kiểm tra, xác minh, công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự toán xây dựng công trình, Thanh tra Bộ Xây dựng xác định giai đoạn 1 của dự án (được phê duyệt theo quyết định số 3306/QĐ-UBND ngày 27/7/2017 của UBND tỉnh Lào Cai) đã áp dụng đơn giá, tính khối lượng không chính xác, làm tăng dự toán hơn 108 triệu đồng.

Trong đó, lớn nhất là việc tính thêm hao phí cát vàng trong công tác làm tầng lọc bằng đá 1x2 (được xác định không phù hợp với hồ sơ thiết kế) làm tăng dự toán hơn 60 triệu đồng.

Với giai đoạn 2 của dự án (được phê duyệt theo Quyết định số 6069/QĐ-UBND ngày 31/12/2017) cũng áp dụng định mức, tính sai khối lượng làm tăng dự toán hơn 946 triệu đồng. Trong giai đoạn này, việc tính hàm lượng nhựa đường trong hỗn hợp BTN đạt trung theo phần trăm cốt liệu không đúng làm tăng dự toán gần 389 triệu đồng.

Trách nhiệm của những sai sót này thuộc nhà thầu thi công là Liên danh Công ty Cổ phần Tập đoàn Phúc Lộc - Công ty Cổ phần Tập đoàn đầu tư xây dưng Cường Thịnh Thi; Công ty Cổ phần Long Mã và Công ty TNHH Tư vấn xây dựng và Thương mại 2899…

Tài liệu của Báo GD&TĐ có được cũng cho thấy, liên quan đến việc phê duyệt dự toán thiết kế bản vẽ thi công có trách nhiệm của Ban QLDA OAD, Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Lào Cai. Ngoài ra, trong vụ việc này còn có trách nhiệm của UBND tỉnh Lào Cai.